Το αίσθημα του ναυαγίου…

Το αίσθημα του ναυαγίου…

Στη σκιά της γαλλικής πολιτικής κρίσης και των απαισιόδοξων δεικτών, η σημερινή σύνοδος κορυφής - Η γερμανική λιτότητα βυθίζει την Ευρώπη σε άγνωστα πολιτικά νερά.

Του Μιχάλη Ψύλου

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 31/08/2014]

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ζητάει αλλαγή στην οικονομική πολιτική στην Ευρώπη και χαλάρωση της λιτότητας. «Δίχως τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης εμείς οι Ευρωπαίοι κινδυνεύουμε να εμπλακούμε στον φαύλο κύκλο μιας υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας» είπε χαρακτηριστικά ο Ευρωπαίος αρχιτραπεζίτης. Εκπληκτος την επομένη ο Ντράγκι διάβαζε… διάψευση των λόγων του από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο Ντράγκι δεν ζήτησε χαλάρωση της λιτότητας, «είμαι πολύ εξοικειωμένος με τον Μάριο Ντράγκι, τα λόγια του… παρερμηνεύτηκαν» ισχυρίστηκε εντελώς προκλητικά ο Σόιμπλε.

Λίγες ημέρες μετά, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας στην κρατική ελβετική τηλεόραση εξέφραζε ακριβώς τις ίδιες εικονοκλαστικές απόψεις με τον τέως υπουργό Οικονομίας της Γαλλίας Αρνό Μονμπούρ, που καρατομήθηκε από τον «επιθεωρητή Κλουζό» της γαλλικής πολιτικής σκηνής, όπως χαρακτηρίζει τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ το αμερικανικό περιοδικό «Νιου Γιόρκερ». «Δεν χρειάζεται άλλη λιτότητα», είπε η Λαγκάρντ, για να δεχτεί την επομένη εμμέσως τα βέλη από την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, κατά τη συνάντησή της με τον άνθρωπό της στην Ισπανία, τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι. «Πρέπει να συνεχίσουμε τις πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής» είπαν με μια λέξη Μέρκελ και Ραχόι.

Είτε οι Γερμανοί και οι υποτακτικοί τους είναι τρελοί ή όλοι οι άλλοι! Το Βερολίνο δεν διστάζει πλέον να οδηγεί την Ευρώπη στο χάος μόνο και μόνο για να προασπίσει τα γερμανικά συμφέροντα.

Οι «εμμονές» της Μέρκελ

Ο «Εκόνομιστ», που δεν μπορεί φυσικά να θεωρηθεί αριστερό έντυπο, σε άρθρο του με τίτλο «Το αίσθημα του ναυαγίου ξανά» κατηγορεί ευθέως τη Μέρκελ ότι με τις «εμμονές» της βυθίζει το ευρώ. Το βρετανικό περιοδικό χαρακτηρίζει «ψευδαίσθηση» την ευφορία των τελευταίων μηνών και εκτιμά ότι η κρίση του ευρώ δεν πέρασε, απλώς περιμένει στη… γωνία. Αυτό που άρχισε πριν από περίπου τέσσερα χρόνια σαν μια τραπεζική κρίση και κρίση κρατικού χρέους έχει εξελιχθεί σε μια κρίση ανάπτυξης, που τώρα περιβάλλει και τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίας. «Η Γερμανία ισορροπεί επικίνδυνα στα όρια της ύφεσης, η Γαλλία είναι βυθισμένη στη στασιμότητα και το ΑΕΠ της Ιταλίας είναι ελάχιστα πάνω από τα επίπεδα προ 15 ετών, όταν και εισήλθε στο ενιαίο νόμισμα. Από τη στιγμή που αυτές οι χώρες ισοδυναμούν με τα 2/3 του ΑΕΠ της ευρωζώνης, η ανάπτυξη σε χώρες όπως η Ισπανία ή η Ολλανδία δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα». Ο «Εκόνομιστ» δεν διστάζει μάλιστα να παραδεχτεί ότι ο καρατομηθείς Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μονμπούρ «έχει δίκιο αναφορικά με το τρίτο από τα βασικά προβλήματα της Ευρώπης, την υπερβολική λιτότητα, η οποία επιβάλλεται σε όλη την ήπειρο, κυρίως από τη Γερμανία και την Bundesbank, που είναι η τράπεζα που αντιτίθεται περισσότερο από όλες στην πιθανότητα χαλάρωσης της λιτότητας».

Ο Βρετανός οικονομολόγος Τζον Μέιναρντ Κέινς έλεγε ότι «οι πολιτικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι συχνά σκλάβοι κάποιων τρελών οικονομολόγων». Αστός οικονολόγος, ο Κέινς δεν έδινε σημασία στον ρόλο της ιδεολογίας στην πολιτική. Ισως να μην μπορούσε να φανταστεί το απύθμενο βάθος στο οποίο μπορεί να οδηγήσει η ιδεολογία του σκληρού νεοφιλελευθερισμού, την οποία ακολουθεί πιστά το Βερολίνο. Οπως λέει ο διαπρεπής καθηγητής Πολ ντε Γκράου του London School of Economics, «οι φορείς χάραξης της ευρωπαϊκής πολιτικής κάνουν ό,τι μπορούν για να σταματήσουν την ανάκαμψη, οπότε δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ανάκαμψη. Είναι φονταμενταλιστές αφοσιωμένοι με θρησκευτική ευλάβεια στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τίποτα άλλο».

«Πίσσα και πούπουλα»

Οπως γράφει το αμερικανικό περιοδικό «Νιου Γιόρκερ», «στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και άλλες χώρες στην περιφέρεια της ευρωζώνης η λιτότητα δεν έχει προκαλέσει απλά και μόνο ύφεση, αλλά σπάει όλα τα αρνητικά ρεκόρ. Αλλά και σε χώρες που είναι πιο κοντά στον πυρήνα της Ε.Ε., όπως η Γαλλία, η λιτότητα έχει δημιουργήσει οικονομική στασιμότητα και πιθανόν δοθεί μια μεγάλη ώθηση στην Ακροδεξιά. Ο Σόιμπλε και οι νεοφιλελεύθεροι συνάδελφοί του, για τους οποίους το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι σαν το δηλητήριο, αρνούνται να υποχωρήσουν».

Το καταστροφικό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής δεν διστάζει βέβαια να το παραδεχτεί το «Σπίγκελ»: «Η επιβολή της λιτότητας στην Ελλάδα γίνεται εμφανής: πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν τους φόρους τους. Τα χρέη αυξάνονται μαζικά» γράφει στο τελευταίο του τεύχος το γερμανικό περιοδικό. Ψιλά… γράμματα για τον Σόιμπλε όλα αυτά, καθώς επιμένει να ονομάζει «ιστορία επιτυχίας» (success story) τα προγράμματα διάσωσης των χωρών της ευρωζώνης. Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» εξαπολύουν σφοδρή επίθεση σ’ αυτές τις απόψεις. «Παρά τις εσφαλμένες πολιτικές, οι ηγέτες της Ευρώπης επιμένουν σ’ αυτή τη γραμμή, αν και όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για μια κακή λύση». Οπως λέει εύστοχα ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας Πίτερ Ντάιαμοντ, δεν θα αργήσει η ημέρα που οι λαοί «θα αλείψουν με… πίσσα και πούπουλα» αυτούς τους ηγέτες.

 * Οι προσπάθειες του Μάριο Ντράγκι να σώσει το ευρώ που βουλιάζει, ενέπνευσαν το τελευταίο εξώφυλλο του περιοδικού «The Economist»