Τι είδε ο Βρετανός στην Αθήνα

Τι είδε ο Βρετανός στην Αθήνα

Η νέα κυβέρνηση δεν θα συγκρουστεί με την Ευρώπη για το χρέος αλλά είναι αποφασισμένη να ακυρώσει τη λιτότητα, εκτιμά ο Πολ Μέισον

[Πηγή: Το ΒΗΜΑ, 31/01/2015]

«Η διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ για να γίνει η πρώτη κυβέρνηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη της σύγχρονης εποχής δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε αναπόφευκτη» γράφει στον «Guardian» ο γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας (στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του «Ο κόσμος σε εξέγερση», εκδόσεις Δίαυλος) Πολ Μέισον. Εκανε ρεπορτάζ επί 22 ημέρες στην Αθήνα και στην επαρχία και γύρισε ντοκιμαντέρ για το Channel 4 με τίτλο «Ελλάδα: Το τέλος της λιτότητας». Ακολουθούν αποσπάσματα από το ρεπορτάζ του στον «Guardian»:

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ έχει ηλεκτρίσει την Αριστερά στην Ευρώπη - ακόμη και τους μετριοπαθείς Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι απέτυχαν να βρουν ιδέες και έμπνευση μετά την οικονομική κρίση του 2008. Τώρα μιλάνε παντού για τον ΣΥΡΙΖΑ - ιδίως  στην Ισπανία, όπου το κόμμα της Αριστεράς Podemos έχει φτάσει το 25% στις δημοσκοπήσεις.

Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να παρουσιάσει μια σύγχρονη, νεανική εναλλακτική λύση σε ένα πολιτικό κατεστημένο που εξυπηρετεί μια διεφθαρμένη ελίτ. Αν και το οικονομικό πρόγραμμά του περιορίζεται από τα 319 δισ. ευρώ που χρωστάει η Ελλάδα στην υπόλοιπη Ευρώπη, η καταπολέμηση της ολιγαρχίας δεν κοστίζει τίποτα. Και στην τελική εβδομάδα πριν από τις εκλογές, καθώς οι δημοσκοπήσεις έδιναν στον ΣΥΡΙΖΑ ένα στερεό προβάδισμα 6 μονάδων, έγινε ξεκάθαρο τι επρόκειτο να του χαρίσει τη νίκη. Ακόμη και αν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι παρά μια μορφή της αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας, το κόμμα κάνει το αντίθετο από ό,τι οι Σοσιαλδημοκράτες: δίνει καθαρές, σκληρές υποσχέσεις ότι θα τα βάλει με τους πλουσίους. Οι βουλευτές του υπόσχονται στον κόσμο ότι θα «καταστρέψουν την ολιγαρχία» - θα φορολογήσουν τους εφοπλιστές και τους μεγαλοεργολάβους και θα επιβάλουν κανόνες στα τηλεοπτικά κανάλια.

Πίσω από τις κόκκινες σημαίες ο ΣΥΡΙΖΑ ζητεί νέα συμφωνία

«Η ελπίδα αρχίζει σήμερα» λέει και ξαναλέει ο Τσίπρας. Αυτό μεταφράζεται σε μια νέα διάθεση στις καφετέριες και στα οικογενειακά τραπέζια: «Δεν φοβόμαστε πια». Και όταν έγινε η τελική προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ, τα παγκόσμια μέσα μαζικής ενημέρωσης αντιλήφθηκαν τελικά ότι επρόκειτο να υπάρξει ανατροπή. Οταν τα βλέπεις απ' έξω, οι κόκκινες σημαίες και ο ιταλικός κομμουνιστικός ύμνος, η Bandiera Rossa, φαίνονται ριζοσπαστικά, αλλά όλοι στο πλήθος ξέρουν ότι το κόμμα ταξιδεύει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Δεν θα συγκρουστεί με την Ευρώπη για τη μείωση του χρέους, απλώς θα ζητήσει μια νέα συμφωνία. Αλλά είναι αποφασισμένο να ακυρώσει τη λιτότητα. Αυτό που ανέβασε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ήταν βασικά η αυτοκαταστροφή του Κέντρου. Και αυτό, με τη σειρά του, ήταν έργο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΔΝΤ.

Στον Ασσο, ένα χωριό της Κορινθίας, η καταμέτρηση των ψήφων έδειξε ότι 1.529 από τους 4.000 κατοίκους ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ (38%). Οι συντηρητικοί, που νικούσαν εδώ για πολλές γενιές, πήραν μόλις 29% και το νεοναζιστικό κόμμα Χρυσή Αυγή 7% - ένα σχεδόν ακριβές αντίγραφο του εθνικού αποτελέσματος. Ο εκλογικός χάρτης δείχνει ότι, εκτός από τα παλιά δεξιά φρούρια της Μακεδονίας και της Νότιας Πελοποννήσου, η υπόλοιπη Ελλάδα έχει γίνει κόκκινη.

Πολλοί από τους υποψηφίους του ΣΥΡΙΖΑ είναι νέοι και έχουν στυλ. Ζουν και συμπεριφέρονται σαν κανονικοί 20άρηδες και 30άρηδες. Στη συγκέντρωση του συντηρητικού υπουργού Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη η αντίθεση ήταν προφανής. Οπως αρμόζει σε ένα σύστημα που επιτρέπει στους πλοιοκτήτες να μην πληρώνουν φόρους για τα κέρδη από τις offshore, ο κόσμος εδώ ήταν μεγάλος σε ηλικία, πολύ καλοντυμένος και απίστευτα πλούσιος.

Το επίχρισμα μιας soft αριστερής κουλτούρας

Στα χρόνια μετά την πτώση της στρατιωτικής χούντας το 1974 η ολιγαρχία του δικομματισμού ανέχθηκε την Αριστερά αλλά εξασφάλισε ότι δεν θα υπήρχε καμία πιθανότητα να αναλάβει η Αριστερά την εξουσία.

Αυτό εκ των υστέρων δημιούργησε μια τεράστια αλλά αδρανή αριστερή συνείδηση. Ο Τσίπρας περιβάλλεται από στελέχη του κόμματος που αγωνίστηκαν ως φοιτητές για την πτώση της χούντας, αλλά η γενιά των πατεράδων τους υπέστη βασανιστήρια και φυλακίσεις κατά τη διάρκεια και μετά τον εμφύλιο πόλεμο.

Αποκλεισμένη από την εξουσία, η Αριστερά έχτισε μια αντικουλτούρα με αντάρτικα τραγούδια, λαϊκή μουσική, τη λατρεία του Τσε Γκεβάρα και εργατικά συνδικάτα. Το κόμμα προέκυψε από τη ρήξη των ευρωκομμουνιστούν με τη Μόσχα τη δεκαετία του 1970, αλλά έχει πάρει το επίχρισμα μιας soft αριστερής κουλτούρας και κέρδισε την υποστήριξη πολλών νέων ανθρώπων, των οποίων η ζωή περιστρέφεται γύρω από επισφαλείς και χαμηλής ειδίκευσης εργασίες που πληρώνονται με 400 ευρώ τον μήνα.

Ο Τσίπρας μετέτρεψε τον ΣΥΡΙΖΑ από μια χαλαρή συμμαχία σε ένα κόμμα που είναι η πεμπτουσία της έκφρασης των αξιών αυτής της ευρείας Αριστεράς του ελληνικού εκλογικού σώματος. Το φυσικό κόμμα τους, το ΠαΣοΚ, αυτοκαταστράφηκε.