Αποχαιρετισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο

Αποχαιρετισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο

Σύνθεση του Miles Cole

Του Ταρίκ Αλί

Μετάφραση: Αριάδνη Αλαβάνου

[Πηγή: σχέδιο Β, 10/05/2015]

Μια παραλλαγή του τίτλου του βιβλίου του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, “Αποχαιρετισμός στα όπλα”, επέλεξε ο Ταρίκ Αλί για να σχολιάσει τα αποτελέσματα των βρετανικών εκλογών της 7ης Μαΐου.

Οι βρετανικές γενικές εκλογές ήταν δραματικές. Επιφανειακά, επειδή τρεις κομματικοί ηγέτες –ο Μίλιμπαντ του Εργατικού Κόμματος, ο Νικ Κλεγκ των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και ο Νάιτζελ Φάρατζ του (ρατσιστικού, δεξιού λαϊκίστικου) Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP)-- παραιτήθηκαν την επομένη της νίκης των Συντηρητικών. Πιο ουσιαστικά, επειδή το Σκοτικό Εθνικό Κόμμα πήρε σχεδόν όλες τις βουλευτικές έδρες στη Σκοτία (56 από τις 59) συντρίβοντας τους Εργατικούς ως πολιτική δύναμη στην περιοχή στην οποία κυριαρχούσαν επί έναν αιώνα. Η Σκοτία ήταν η περιοχή στην οποία ιδρύθηκε το Εργατικό Κόμμα, ήταν η περιοχή από την οποία αναδείχθηκαν οι πρώτοι ηγέτες του και ο πρώτος (και ο τελευταίος) πρωθυπουργός των Εργατικών. Η ταξική κουλτούρα της Σκοτίας ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ πιο ριζοσπαστική από ό,τι η αντίστοιχη αγγλική.

Ήταν η νίκη των Εργατικών το 1945 και οι σοσιαλδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που κατέστησαν την αυτονομία, πολλώ δε μάλλον την πλήρη ανεξαρτησία, ένα ιδεολόγημα. Ήταν ο θρίαμβος της Μ. Θάτσερ, το 1979, που έβαλε το πρώτο καρφί στο φέρετρο του Ηνωμένου Βασιλείου, όχι επειδή στιγμάτισε τους Σκότους , όπως έκαναν κάποιοι από τους διαδόχους της, αλλά επειδή η πλειονότητα των Σκότων απεχθανόταν την ίδια και καθετί που αντιπροσώπευε. Η Θάτσερ υπερηφανευόταν ότι πρόσθεσε ξανά το “Μεγάλη” στη Βρετανία, μη συνειδητοποιώντας ότι οι ακούσιες συνέπειες της πολιτικής της θα ήταν η “διάσπαση της Βρετανίας”, όπως ανέφερε ο τίτλος του εξαιρετικά διορατικού βιβλίου του Τομ Νάιρν πριν ακόμη από τον εκλογικό της θρίαμβο.

Η μεγάλη πλειοψηφία των Σκότων ουδέποτε ψήφισε τη Θάτσερ. Έφτασαν στο σημείο ρήξης επί Τόνι Μπλερ ως ηγέτη των Εργατικών. Οι θατσερικές πολιτικές για τις οποίες τόσο κόμπαζαν ο Μπλερ, ο Μπράουν και οι γλείφτες τους στη Σκοτία ήταν εκείνες που επιτάχυναν την άνοδο του πολιτικού εθνικισμού και τροφοδότησαν τις αποσκιρτήσεις από το Εργατικό Κόμμα προς το Σκοτικό Εθνικό Κόμμα, όταν συνειδητοποιήθηκε ότι ο μόνος τρόπος για να νικήσουν τους μπλερικούς Τόρις ήταν να τοποθετηθούν στα αριστερά του Εργατικού Κόμματος σε όλα τα κρίσιμα θέματα: το Σκοτικό Εθνικό Κόμμα τάχθηκε κατά του πολέμου στο Ιράκ, υπερασπίστηκε το κοινωνικό κράτος, απαίτησε την απομάκρυνση των πυρηνικών όπλων από το έδαφος της Σκοτίας και σιγά σιγά άρχισε να αποκτά λαϊκή υποστήριξη. Οι Εργατικοί συνέχισαν να αρνούνται όλα τα παραπάνω. Οι πρώτοι μικροσεισμοί αγνοήθηκαν. Οι τεκτονικές πλάκες μετακινήθηκαν την περασμένη εβδομάδα και τους κατέστρεψαν. Θα χρειαστεί χρόνος, αλλά η ανεξαρτησία της Σκοτίας είναι πλέον σίγουρη. Και θα είναι κάτι θετικό, εφόσον θα εξασθενίσει τα νεο-ιμπεριαλιστικά και στρατιωτικά προσχήματα του βρετανικού κράτους και θα μπορούσε να ανοίξει μια πραγματική συζήτηση (όχι σαν κι αυτή την υποκριτική της οποίας γίναμε μάρτυρες στο BBC και στα άλλα δίκτυα) στην Αγγλία, η οποία να οδηγήσει σε μια συνταγματική μεταρρύθμιση (συμπεριλαμβανομένων ενός γραπτού συντάγματος και ενός δημοκρατικού εκλογικού συστήματος). Θα μπορούσε επίσης να συντελέσει στην ανάδυση μιας ριζοσπαστικής συμμαχίας στην Αγγλία, μιας ορμητικής δύναμης που θα έλθει σε ρήξη με το αποσυντιθέμενο Εργατικό Κόμμα το οποίο έχει σακατέψει την αριστερά επί έναν αιώνα, πρώτα τους επίσημους κομμουνιστές και αργότερα την τροτσκιστική παραφυάδα τους. Υπολείμματα και των δύο κατέληξαν στους Νέους Εργατικούς (ο βάρβαρος σταλινικός Τζον -νυν λόρδος- Ρέιντ και ο φρικιαστικός Άλαν Μίλμπερν, ο οποίος ως υπουργός Υγείας άνοιξε τις πόρτες στην ιδιωτικοποίηση και είναι σήμερα καλοπληρωμένος σύμβουλος των ιδιωτικών ιατρικών εταιρειών και στην πραγματικότητα συντηρητικός). Υπάρχουν κι άλλοι, βεβαίως.

Όπως υποστήριξα διά μακρών στο The Extreme Centre: A Warning, (Το ακραίο Κέντρο: μια προειδοποίηση) αυτό αποτελεί πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Πουθενά δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στα κεντροδεξιά και τα κεντροαριστερά κόμματα. Σε μέρη της καθολικής Ευρώπης (Ισπανία και Γαλλία)  οι διαφορές αφορούσαν τον γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων. Στη Βρετανία, όχι τόσο πολύ. Η ιδέα ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών θα μπορούσε να αντιστρέψει τη νεοφιλελεύθερη πορεία του καπιταλισμού είναι μια ανοησία. Θα μπορούσε ίσως να τον κάνει πιο  ευπρόσδεκτο μέσω της στατιστικής εξαπάτησης και των λόγων που χαϊδεύουν αφτιά. Τίποτε περισσότερο. Έτσι, όσοι στην αριστερά δεν θα μπορούσαν να αποτοξινωθούν από τους Εργατικούς θα αισθάνονταν ευτυχείς. Οι αυταπάτες τους ίσως δεν θα προδίδονταν.

Τα καθήκοντα που αντιμετωπίζουν οι ριζοσπάστες στη Σκοτία και στην Αγγλία είναι πολύ διαφορετικά. Στη Σκοτία οι νέοι που συμμετείχαν μαζικά στη Ριζοσπαστική Καμπάνια για την Ανεξαρτησία έπαιξαν παραδειγματικό ρόλο στο δημοψήφισμα και στις πρόσφατες εκλογές. Ήταν ανοιχτόμυαλοι, δεν ήταν  σεκταριστές, συνειδητοποίησαν τι διακυβευόταν και εστίασαν όλες τις ενέργειές τους στην ήττα του κοινού αντίπαλου. Τα αποτελέσματα δικαίωσαν την προσέγγισή τους. Τώρα χρειάζεται να συσπειρωθούν οι δυνάμεις που επιθυμούν μια ριζοσπαστική Σκοτία για να τους εκπροσωπήσουν στο σκοτικό κοινοβούλιο το οποίο θα εκλεγεί το 2016. Αυτό σημαίνει μια εποικοδομητική αριστερή αντιπολίτευση που θα είναι φορέας της παράδοσης της Ριζοσπαστικής Καμπάνιας για την Ανεξαρτησία, αλλά αυτή τη φορά για το κοινοβούλιο, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια Σκοτία που θα είναι ανεξάρτητη και διαφορετική.

Στην Αγγλία το τρίτο κόμμα από την άποψη του αριθμού των ψήφων είναι το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP). Απέσπασε ψήφους τόσο από τους Εργατικούς όσο και από τους Συντηρητικούς, αλλά τα 4 εκατομμύρια των ψήφων του (12,6%) του έδωσαν μόνο μία έδρα στο κοινοβούλιο. Οι Πράσινοι με 1 εκατομμύριο ψήφους πήραν και αυτοί μία μόνο βουλευτική έδρα. * Ο παραλογισμός ενός εκλογικού συστήματος που δίνει στους Συντηρητικούς απόλυτη πλειοψηφία (331 έδρες) με 36,9% των ψήφων, στους Εργατικούς 232 έδρες με 30,4 %, οδηγώντας όλα τα άλλα αγγλικά κόμματα στην κοινοβουλευτική ανυπαρξία, αποτελεί μια μακροχρόνια απάτη. Χρειάζεται μια σοβαρή καμπάνια για ένα αναλογικό εκλογικό σύστημα. Το σύστημα βάσει του οποίου όποιος πάρει τη σχετική πλειοψηφία τα κερδίζει όλα είναι μια κακοήθεια που πρέπει να ξεριζωθεί από την πολιτική ζωή.*

Και τι γίνεται με τον αγγλικό ριζοσπαστισμό; Δεν είναι τυχαίο το ότι το UKIP είναι τρίτη δύναμη στη χώρα. Η ουσιαστική συνεργασία ανάμεσα στα μεγάλα συνδικάτα και την ηγεσία των Εργατικών είχε ως συνέπεια να μπει στο περιθώριο η ανάπτυξη κοινωνικών κινημάτων που θα αμφισβητήσουν τις ιδιωτικοποιήσεις, θα απαιτήσουν να γίνουν δημόσιες οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, να υπάρχει δημόσια πρόνοια για τη στέγη, τοπική δημοκρατία και επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων. Καμιά άλλη δύναμη δεν ήταν ικανή να οργανώσει μια εξωκοινοβουλευτική βάση για την απόρριψη και την αντιστροφή της πολιτικής του ακραίου κέντρου. Αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουν τώρα όλοι όσοι θέλουν μια στρατηγική ρήξης με τη συναίνεση θατσερικών-μπλερικών στην Αγγλία. Δεν είναι κάτι εύκολο. Υπάρχουν δυνατότητες, αλλά απαιτούνται δυνάμεις μάχιμες που θα βοηθήσουν να δημιουργηθεί ένα νέο κίνημα που θα μιλά στο όνομα των καταπιεζόμενων και των εκμεταλλευόμενων.

Ο ανταγωνισμός μέσα στην ηγεσία των Εργατικών δεν αποτελεί ελπίδα για την αριστερά. Τα ονόματα που ακούγονται είναι χειρότερα και από άχρηστα. Θα μπορούσε να βοηθήσει αν, γρήγορα, οι ελάχιστοι αριστεροί βουλευτές του νέου κοινοβουλίου αποχωρούσαν από το Εργατικό Κόμμα και ίδρυαν μια νέα, ριζοσπαστική κοινοβουλευτική ομάδα συνδεόμενοι με τις δυνάμεις που υπάρχουν εκτός κοινοβουλίου. Αμφιβάλλω ότι θα το κάνουν, και ως προς αυτό η παράδοση του Τόνι Μπεν και των περί αυτόν δεν βοηθάει καθόλου -- για να το θέσω με τον πιο ήπιο τρόπο. Η προσκόλλησή τους στο Εργατικό Κόμμα σε μια εποχή που το κόμμα αυτό διέρρηξε τη σχέση του με το σοσιαλδημοκρατικό του παρελθόν και επέλεξε την πλήρη υποστήριξη του καπιταλισμού ήταν λάθος και οδήγησε σε αδιέξοδο. Ο Κεν Λίβινγκστον, που νίκησε τον μπλερισμό ως ανεξάρτητος υποψήφιος για τη δημαρχία του Λονδίνου, στη συνέχεια υπαναχώρησε, τα βρήκε με την Ντάουνινγκ Στριτ και επέστρεψε στο μαντρί, υπερασπίζοντας στην πορεία το Σίτι του Λονδίνου και τον απορρυθμισμένο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό, όπως επίσης τη Σκότλαντ Γιαρντ στη δημόσια εκτέλεση του Βραζιλιάνου ηλεκτρολόγου Ζαν Μενέσες (που νόμιζε ότι ήταν μουσουλμάνος βομβιστής). Ο Λίβινγκστον ήταν ένας από τους ελάχιστους λαϊκούς ηγέτες στους κόλπους των Εργατικών που θα μπορούσε να είχε παίξει ρόλο για να φτιαχτεί κάτι καινούργιο.

Χρειαζόμαστε μια συμμαχία όλων των ριζοσπαστικών δυνάμεων για να αναπτύξουμε ένα αντικαπιταλιστικό κίνημα στην Αγγλία. Ένα κίνημα που θα είναι ταυτόχρονα νέο, αλλά και έτοιμο να ερευνήσει στο παρελθόν για βοήθεια. Η Μεγάλη Διαμαρτυρία του 17ου αιώνα, οι εξεγέρσεις των Χαρτιστών τον 19ο αιώνα, οι πιο πρόσφατες εξελίξεις στη Νότια Αμερική, την Ελλάδα και την Ισπανία προσφέρουν επίσης ένα δρόμο προς τα εμπρός. Όσον αφορά το Εργατικό Κόμμα, νομίζω ότι πρέπει να το αφήσουμε να αιμορραγεί. Ως προς αυτό, ο δρόμος που άνοιξε η Σκοτία δίνει ελπίδα.

*650 μονοεδρικές περιφέρειες, τις οποίες κερδίζει όποιος υποψήφιος βουλευτής πάρει απλώς περισσότερες ψήφους απ’ τους άλλους υποψηφίους.  Αυτό το άκρως αντιδημοκρατικό εκλογικό σύστημα δίνει στα δυο μεγάλα κόμματα τη δυνατότητα να σχηματίζουν αυτοδύναμες κυβερνήσεις έχοντας λάβει μόλις το 35% των ψήφων. Σύμφωνα με βρετανικές αναλύσεις, η διάταξη των πολιτικών δυνάμεων, όπως προέκυψαν και από τις εκλογές της 7ης Μαΐου, αργά ή γρήγορα θα θέσει επί τάπητος το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού συστήματος. (Σ.τ.Μ.)

Μετάφραση: Αριάδνη Αλαβάνου

[Πηγή: http://www.counterpunch.org/2015/05/08/farewell-to-the-united-kingdom/]