Φάκελλος Κυπριακό: Τό παρασκήνιο στή Λουκέρνη καί στή Στράκκα

Φάκελλος Κυπριακό:Τό παρασκήνιο στή Λουκέρνη καί στή Στράκκα

Του Ἐμμανουήλ Β. Βολουδάκη

[Πηγή: Ενοριακη Ευλογία, τευχος 142]

Tό θέμα τοῦ ὁποίου τό παρασκήνιο δέν γνωστοποιεῖται μέ λεπτομέρειες καί δέν ἔρχεται στό προσκήνιο σέ Ἑλλάδα καί Κύπρο, εἶναι τό Κυπριακό καί ὅ,τι ἔχει διαδραματιστεῖ γύρω ἀπό αὐτό. Εἶχα σκοπό ἀπό καιρό νά ἀναφερθῶ μέ λεπτομέρεια ἀλλά πῆρα καί ἀφορμή ὅταν πρόσφατα μοῦ ζητήθηκε νά τοποθετηθῶ πάνω στό μείζον θέμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Θά ἤθελα πρίν τοποθετηθῶ, πρῶτα νά προσπαθήσω νά δώσω ὅλες τίς διαστάσεις πού ἔχει τό σύνθετο, ὅπως τό περιέπλεξε ἡ διεθνής διπλωματία, ἀλλά ταυτόχρονα ἁπλό ζήτημα ὡς πρός τήν λύση, τό ὁποῖο θά μποροῦσε νά ἐπιλυθεῖ ἄμεσα ἐάν καί ἐφ’ ὅσον ὑπῆρχε πατριωτική κυβέρνηση σέ Ἑλλάδα καί Κύπρο.

Θά ξεκινήσουμε γιά νά δοῦμε καί νά ξαναζήσουμε μαζί γεγονότα καί καταστάσεις πού ἀντικατοπτρίζουν ξεκάθαρα τό ρόλο πού ἔχουν παίξει ὅλοι ὅσοι ἔχουν ἐμπλακεῖ στό μεῖζον Ἐθνικό ζήτημα. Πρίν ἀπό ὅλα ὅμως θά σημειώσω κάτι: Στό ἄρθρο μου πηγές μου εἶναι τό βιβλίο τοῦ Τούρκου δημοσιογράφου Μπασιαράν Ντουζκιοῦν μέ τίτλο “Στή Σκιά τοῦ Πιλάτου (βουνό στή Λουκέρνη)” καί στό ὁποῖο μεταφέρει λεπτομέρειες ἀπό πληροφορίες καί συνεντεύξεις πού πῆρε ἀπό τόν Serdar Denktas, γιοῦ τοῦ Rauf Denktas. Πηγή μου ἐπίσης εἶναι ὁ ἀμφιλεγόμενος, ἕως καί ἀνθέλληνας θά τολμοῦσα νά πῶ, Κύπριος συγγραφέας καί δημοσιογράφος Μακάριος Δρουσιώτης ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε φανατικός θιασώτης καί ὑποστηρικτής τοῦ σχεδίου Annan.

Γράφει, λοιπόν, ὁ Κύπριος συγγραφέας ἀναφερόμενος στόν Τάσσο Παπαδόπουλο καί τή στάση πού κράτησε στίς διαπραγματεύσεις: “Τό γενικό συμπέρασμα ἐπιβεβαιώνει τά ὅσα καταλογίσθηκαν στόν Τ. Παπαδόπουλο, ὅτι δέν πῆγε στή διάσκεψη τῆς Λουκέρνης γιά νά διαπραγματευτεῖ, ἀλλά γιά νά σκοτώσει τό σχέδιο λύσης στή διαδικασία”. Μιλάει ὑπερασπιζόμενος τό σχέδιο Annan λές καί δέν εἶναι Κύπριος, ἀλλά Τοῦρκος! Καλά ἔκανε καί ἤθελε νά σκοτώσει ἕνα τόσο κατάπτυστο σχέδιο πού οὐσιαστικά δικαίωνε τούς Τούρκους καί ἔδινε καί τό πράσινο φῶς γιά παρόμοιες ἐνέργειες σέ ὁποιοδήποτε νησί τῆς Πατρίδας μας. Παρακάτω θά δεῖτε, ὅμως, πόσο ἔξυπνα ἐνεργοῦσε ὁ Παπαδόπουλος, ἔτσι ὥστε οἱ Τοῦρκοι νά μή μποροῦν νά κάνουν διαφορετικά! Ἄξιος ἀπόγονος τοῦ Ἰωάννη Α. Καποδίστρια, πέτυχε μέ διπλωματία ἀλλά καί ἀνένδοτη στάση νά φέρει σέ ἀμηχανία τόν Denktas. Ἐπίσης, τό πόσο ὑπολόγιζαν οἱ Τοῦρκοι τόν Κύπριο πρόεδρο φαίνεται καθαρά στό βιβλίο τοῦ Τούρκου δημοσιογράφου, ὁ ὁποῖος μᾶς ἐξηγεῖ πώς θά παρακολουθήσουμε τά γεγονότα ὅπως τά περιγράφει ὁ Serdar Denktas. Οἱ μυστικές συναντήσεις Denktas - Παπαδόπουλου ἔγιναν τίς τελευταῖες τρεῖς μέρες τῶν συνομιλιῶν. Ὁ Serdar Denktas ἀναφέρει ὅτι πῆρε μηνύματα ἀπό τήν Ἑλληνοκυπριακή ἀντιπροσωπεία, πώς ἔπρεπε νά συνομιλήσει πρόσωπο μέ πρόσωπο μέ τόν Παπαδόπουλο. Μή γνωρίζοντας πῶς νά τό χειριστεῖ, συζήτησε τό θέμα μέ τόν Mehmet Ali Talat:

Denktas: Τί λές νά βρεθοῦμε μέ τόν Παπαδόπουλο;

Talat: Ἄντε καί βρεθήκαμε, τί θά βγεῖ;

Denktas: Δέν ξέρω τί θά βγεῖ, ἀλλά ἀφοῦ οἱ Ἑλληνοκύπριοι ἐπιμένουν νά τόν δοῦμε, ἴσως ὑπάρχει κάτι. Ἴσως μπορέσουμε νά μεταφέρουμε ἕνα μήνυμα.

Talat: Νά τό συζητήσουμε μέ τήν τουρκική ἀντιπροσωπεία.

Τό ζήτημα, πράγματι, τέθηκε στόν Recep Tayyip Erdogan, ὁ ὁποῖος ἀπάντησε:

“Νά συναντηθεῖτε, δίχως νά δεσμευτεῖτε σέ ὁτιδήποτε”, ξέροντας προφανῶς μέ ποιόν εἶχε νά κάνει.

Μέ τή συγκατάθεση καί τῆς Τουρκικῆς ἀντιπροσωπείας, ὁρίστηκε συνάντηση Serdar Denktas - Τάσσου Παπαδόπουλου, ἐνῶ τίς διαβουλεύσεις τίς ἔκανε ὁ τότε ἀναπληρωτής πρόεδρος τοῦ ΔΗΚΟ Νίκος Κλεάνθους, ὁ ὁποῖος διατηροῦσε καλή προσωπική σχέση μέ τόν Serdar Denktas. Ὁ Κλεάνθους ζήτησε ἡ συνάντηση νά μείνει μυστική καί ἐπειδή παρακολουθοῦνταν τά δωμάτιά τους, ὅπως εἶπε ὁ Serdar Denktas: “Συμφωνήσαμε καί τήν ἑπόμενη μέρα βρεθήκαμε σέ ἄσχετο δωμάτιο πού δέν θά τό ὑποψιαζόταν κανένας”. Ἡ πρώτη συνάντηση δέν ἀπέδωσε τίποτα, διότι κρατοῦσαν καί οἱ δύο τά χαρτιά τους κλειστά. Ὁ Serdar Denktas ἀναφέρει πώς συζήτησε τό θέμα μέ τον Mehmet Ali Talat καί συμφώνησαν νά ζητήσουν ἀπό τόν Παπαδόπουλο αὐτό πού ἤθελαν, δηλαδή μιά διοίκηση βασισμένη στήν πολιτική ἰσότητα. Ἔτσι, λοιπόν, στή δεύτερη συνάντηση ὁ Serdar Denktas εἶπε στόν Τάσσο Παπαδόπουλο ὅτι οἱ Τουρκοκύπριοι δέν θά δέχονταν τίποτα πού δέν θά βασιζόταν στήν πολιτική ἰσότητα, γιά νά ἀκολουθήσει ὁ ἑξῆς διάλογος:

Παπαδόπουλος: Δηλαδή βλέπετε στό σχέδιο Annan τήν πολιτική ἰσότητα πού θέλετε;

Denktas: Ναί, ὑπάρχει μιά μορφή ἰσότητας.

Παπαδόπουλος: Δηλαδή, τώρα ἐσύ περιμένεις ἀπό μένα νά σταματήσω νά εἶμαι κράτος καί νά γίνω κρατίδιο;

Denktas: Ναί δέν ὑπάρχει ἄλλη διέξοδος, κι ἐμεῖς αὐτό θά κάνουμε.

Παπαδόπουλος: Ναί, ἀλλά ἐγώ εἶμαι ὁ πρόεδρος τοῦ ἀναγνωρισμένου κράτους. Γιατί νά παραιτηθῶ ἀπό αὐτό; Θά δημιουργήσουμε αὐτό τό νέο μασκαραλίκι καί μετά νά μή λειτουργήσει καί νά βγῶ ξανά στόν κόσμο νά ζητῶ νά μέ ἀναγνωρίσουν; Γιατί νά τό δεχτῶ αὐτό;

Denktas: Ὑπάρχει ἕνας λόγος, νά ἀνοίξει ὁ δρόμος γιά τή λύση καί νά ἔχουμε σταθερότητα.

Παπαδόπουλος: Αὐτό τό σχέδιο δέν προσφέρεται γιά σταθερότητα. Ὅλα τά ἄρθρά του συγκρούονται μέ τά κριτήρια τῆς Ε.Ε. Δέν μποροῦμε νά τό δεχτοῦμε μέ κανένα τρόπο. Ὅλες αὐτές οἱ μεταβατικές περίοδοι συγκρούονται μέ τή διεθνῆ νομιμότητα.

Στάση ἀκλόνητη καί πατριωτική πού τήν κράτησε μέχρι τέλος τῆς ζωῆς του! Ὁ Serdar Denktas μετέφερε τίς θέσεις τοῦ Παπαδόπουλου στήν Τουρκική ἀντιπροσωπεία. Οἱ Τουρκοκύπριοι σκέφτηκαν νά τοῦ ὑποβάλουν κάποιες πολύ συγκεκριμένες εἰσηγήσεις γιά νά προχωρήσει ἡ διαδικασία καί ἀποφάσισαν νά προτείνουν ἕνα συμβιβασμό γιά τήν Κεντρική Τράπεζα, θέλοντας παράλληλα νά δοκιμάσουν καί νά καταλάβουν τίς διαπραγματευτικές προθέσεις του. Ὁ Serdar Denktas πῆγε στήν τρίτη συνάντησή του μέ τόν Τάσσο Παπαδόπουλο, μέ πρόταση γιά τήν Κεντρική Τράπεζα. Ὁ Τάσσος Παπαδόπουλος, ὅπως ἀναφέρει ὁ Serdar Denktas, δέν ἤθελε νά συζητήσει τέτοια ζητήματα.

“Δέν θά βγοῦμε ἀπό μέσα”, τοῦ εἶπε. Ὁ Παπαδόπουλος δέν ἤθελε νά συζητήσει ὁ,τιδήποτε πού ἀφοροῦσε τό σχέδιο Annan. “Ἦταν πολύ ντόμπρος”, ἀναφέρει ὁ Denktas καί διηγεῖται πώς ἀκολούθησε ὁ παρακάτω διάλογος:

Παπαδόπουλος: Ἔλα νά μιλήσουμε γιά κάτι ἄλλο.

Denktas: Μά ἐσύ ἀντιδρᾶς σέ κάθε ἄρθρο τῆς συμφωνίας, ποιός εἶναι ὁ σκοπός σου, τί θέλεις νά κάνεις;

Παπαδόπουλος: Ἐλᾶτε νά πᾶμε μαζί ἐμεῖς οἱ Κύπριοι νά ἀπαλλαχτοῦμε ἀπό αὐτή τήν πίεση πού ἀσκεῖται πάνω μας.

Denktas: Τί θέλεις νά πεῖς;

Παπαδόπουλος: Ἡ Τουρκία, ἡ Ἑλλάδα(!!!) καί τά Η.Ε. αὐτή τή στιγμή μᾶς πιέζουν νά δεχτοῦμε αὐτό τό σχέδιο. Αὐτό τό σχέδιο δέν θά λειτουργήσει. Ἐλᾶτε νά πᾶμε ἀπό κοινοῦ καί νά ζητήσουμε ἀναβολή. Κι ἐμεῖς στήν Κύπρο, μεταξύ μας, νά συζητήσουμε τό σχέδιο αὐτό νά τό βελτιώσουμε.

Denktas: Στό δικό μου μυαλό αὐτό κάνει νόημα. Ἀλλά, κι ἐσύ πρέπει νά δώσεις κάτι στούς Τουρκοκύπριους.

Παπαδόπουλος: Σάν τί;

Denktas: Γιά παράδειγμα, νά ἀνοίξουμε τά λιμάνια μας. Θέλεις παράταση, θέλεις νά συζητήσουμε, ὡραία, νά συζητήσουμε ὄντως ὡς Κύπριοι ἄν μποροῦμε νά διορθώσουμε αὐτό τό σχέδιο, ὅμως οἱ Τουρκοκύπριοι ἔχουν ἀπαίτηση νά τερματιστεῖ ἡ ἀπομόνωση. Τό μεγαλύτερο ἐμπάργκο εἶναι ὅτι δέν χρησιμοποιοῦμε τά λιμάνια μας.

Παπαδόπουλος: Νά τό σκεφτῶ νομικά. Νά δοῦμε ἄν μπορῶ νά τό λύσω δίχως νά ὑπάρχει ἀναγνώριση. Ὅμως θέλω καί κάτι ἀπό σένα. Χρειάζεται καί ἡ συγκατάθεση τοῦ Talat, μόνο μέ τόν Denktas δέν γίνεται.

Ἀκοῦτε τί εἶπε ὁ Κύπριος ἡγέτης; Ἡ Ἑλλάδα πιέζει νά δεχθοῦμε τό σχέδιο Annan!!!

Πολεμοῦσε μόνος! Ἡ Ἑλλάδα εἶχε πάρει καί πάλι τήν ἀπόφαση νά προδώσει δεύτερη φορά τήν Κύπρο, ὅπως εἶχε κάνει καί τό 1974! Αὐτοί εἴμαστε! Ἀπό τήν ἄλλη μόνος του κατάφερε νά βάλει στό παιχνίδι του τόν Denktas καί οὐσιαστικά νά μή τοῦ δώσει τίποτε!

Ὁ Serdar Denktas μετέφερε στόν Mehmet Ali Talat τήν πρόταση τοῦ Τάσσου Παπαδόπουλου γιά ἀπό κοινοῦ ἐγκατάλειψη τῶν συνομιλιῶν. Ἡ ἀντίδραση τοῦ Talat ἦταν ἀρνητική. Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Denktas μετέφερε τήν ἀρνητική ἀπάντηση τοῦ Talat στόν Τάσσο Παπαδόπουλο, στήν τέταρτη συνάντησή τους.

Denktas: Ὁ Talat δέν εἶναι πολύ θερμός, ἀλλά δέν τό συζητήσαμε σέ λεπτομέρεια.

Παπαδόπουλος: Κοίταξε, αὐτό τό σχέδιο δέν περνᾶ στή δική μας πλευρά.

Denktas: Πῶς γίνεται αὐτό;

Παπαδόπουλος: Ἐγώ ξέρω τό λαό μου.

Denktas: Ὑπάρχει καί ἡ ἑπόμενη μέρα. Στή δική μας τήν πλευρά θά περάσει τό “ναί”. Αὐτό πού συζητεῖται εἶναι τό ποσοστό. Σέ μιά τέτοια περίπτωση λαμβάνεις ὑπ’ ὄψη τίς ἐπιπτώσεις;

Παπαδόπουλος: Τί θά γίνει; Θά σᾶς ἀναγνωρίσουν 3-4 ἀφρικανικές χῶρες. Ἐγώ ὅμως θά εἶμαι στήν Ε.Ε. Θά κρατάω τά ἡνία στά χέρια μου.

“Μοῦ τό εἶπε ἔτσι ὠμά!”, ἀναφέρει ὁ Serdar Denktas, καί συνεχίζει: “Μπορεῖ νά εἶναι καί χειρότερες οἱ ἐξελίξεις, γι΄ αὐτό τοῦ εἶπα, ἐσύ μοῦ εἶπες ὅτι θά ἔκανες νομική ἔρευνα γιά τά λιμάνια. Εἶπε ὅτι θά βρεῖ κάποιο τρόπο. Τό δημοψήφισμα δέν θά γίνει, θά ἀναβληθεῖ, οἱ συνομιλίες θά συνεχιστοῦν καί στό μεταξύ στήν ἀτζέντα θά ἔρθει τό θέμα τῶν ἀεροδρομίων μας γιά ἐξωτερικές πτήσεις. Εἶπε ὅτι θά βρεῖ ἕναν τρόπο, ἀλλά ἤθελε νά μάθει τήν ἀπάντηση τοῦ Talat”.

Ὁ Serdar Denktas ἀνέλαβε νά διαβουλευτεῖ μέ τόν Talat. Τοῦ φώναξε καί βγῆκαν ἀπό τό ξενοδοχεῖο καί περπάτησαν στά χιόνια, ἀπό τό φόβο ὅτι θά παρακολουθοῦσαν τή συνομιλία τους.

Denktas: Νομίζω ἔχουμε μιά σημαντική εὐκαιρία καί θέλω νά σέ ρωτήσω κάτι. Αὐτή ἡ εὐκαιρία μπορεῖ νά ἀξιοποιηθεῖ μόνο μέ τή δική σου τοποθέτηση, οὔτε τοῦ Ντενκτᾶς, οὔτε τῆς Τουρκίας. Ἐσύ θέλεις λύση ἤ δημοψήφισμα;

Talat: Τί σημαίνει αὐτό;

Denktas: Ἄν θέλεις λύση, ἡ πρόταση τοῦ Παπαδόπουλου μοῦ φαίνεται λογική.

Talat: Ὁ γενικός γραμματέας δέν δέχεται μιά τέτοια πρόταση.

Denktas: Γιατί νά μήν τό δεχτεῖ; Ἐμεῖς οἱ Ἑλληνοκύπριοι καί οἱ Τουρκοκύπριοι θέλουμε νά ἐργαστοῦμε ἀπό κοινοῦ καί θέλουμε τόσο χρόνο. Νά βάλουμε ἕνα λογικό χρονοδιάγραμμα. Στό διάστημα αὐτό θά λειτουργήσουν τά λιμάνια μας, συνεχίζουμε τίς συνομιλίες καί κάνουμε τό σχέδιο πιό λειτουργικό. Ὁ Παπαδόπουλος λέγει πώς ἄν πᾶμε στό δημοψήφισμα θά περάσει σίγουρα τό “ὄχι” κι αὐτό σημαίνει ὅτι δέν ἔχουμε λύση. Γι΄ αὐτό σέ ρώτησα ἄν θέλεις δημοψήφισμα ἤ λύση.

Talat: Τό ΑΚΕΛ θά ψηφίσει ναί καί τό σχέδιο θά περάσει ἀπό τό δημοψήφισμα.

Ὁ Denktas καί ὁ Talat συμφώνησαν νά συζητήσουν τήν πρόταση Παπαδόπουλου μέ τήν Τουρκία καί τόν Rauf Denktas. Διηγεῖται ὁ Serdar Denktas:

“Κάτσαμε στή συνάντηση μέ τήν Τουρκική ἀντιπροσωπεία καί εἴπαμε ὅτι ὑπῆρχε αὐτή ἡ εἰσήγηση ἀπό τόν Παπαδόπουλο. Στήν ἀρχή ἀντέδρασαν ἀρνητικά. Ὁ Ertugrul Apakan (διπλωμάτης καί ἁρμόδιος γιά τό Κυπριακό στό Τουρκικό ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν) εἶπε ἄς πάρουμε καί τή γνώμη τοῦ προέδρου (Rauf Denktas).

Κάναμε μιά ἐπαφή μέ κρυπτογραφημένη τηλεφωνική ἐπικοινωνία. Τοῦ ἐξήγησα τήν πρόταση Παπαδόπουλου. Μοῦ ζήτησε καί τήν ἔστειλα γραπτῶς. Τή μελέτησε καί (ὁ Rauf Denktas) ἐπικοινώνησε μαζί μας: “Ἄν θά γίνει αὐτή τήν πρόταση ἀπό κοινοῦ εἶναι μιά καλή ἰδέα. Νά τό δεχτεῖτε, εἶπε. Μεταφέραμε στήν Τουρκική ἀντιπροσωπεία τήν ἀπάντηση καί τήν ἀξιολόγηση τοῦ προέδρου. Ὅμως, λέχθηκε στόν Erdogan ὅτι ὁ Talat καί ἡ ὑπόλοιπη Τουρκική ἀντιπροσωπεία δέν δέχονταν.

Ἔτσι, ἡ πρόταση ἀπορρίφθηκε. Εἶχα μιά πέμπτη συνάντηση μέ τόν Παπαδόπουλο καί τοῦ εἶπα πώς μέ αὐτό τό θέμα δέν γίνεται τίποτα”.

Ἡ Τουρκική ἀντιπροσωπεία μελέτησε τήν κατάσταση ἔχοντας μπροστά της ὁρθάνοιχτα τά χαρτιά τοῦ Τάσσου Παπαδόπουλου καί ἀποφάσισε νά μείνει στίς συνομιλίες. Δέν εἶχε νά ρισκάρει τίποτα. Ἕνα “ὄχι” ἀπό τούς Ἑλληνοκύπριους ἔλυνε καί τά προβλήματα τοῦ Erdogan μέ τόν στρατό, ἐνῶ ἄνοιγε τό δρόμο στήν Τουρκία γιά ἔνταξη στήν Ε.Ε., χωρίς τά βαρίδια τοῦ Κυπριακοῦ.

Πρίν τήν ἔναρξη τῆς τελετῆς γιά τήν παράδοση τοῦ σχεδίου Annan, στό Burgenstock, ὅταν ὁ Τάσσος Παπαδόπουλος συζητοῦσε χαμηλόφωνα μέ τόν Serdar Denktas (τούς κατέγραφε ἡ κάμερα τῶν Η.Ε. καί μεταδιδόταν ζωντανά στήν Κύπρο), τοῦ πρότεινε νά συνεχίσουν στή Λευκωσία τίς μυστικές συνομιλίες πού εἶχαν ξεκινήσει ἐκεῖ. Ὁ Serdar Denktas συζήτησε τό θέμα μέ τόν πατέρα του καί συμφώνησαν νά κάνουν τήν ἐπαφή. Ἐπικοινώνησε ξανά μέ τόν Νίκο Κλεάνθους καί τοῦ εἶπε ὅτι ἤθελε νά δεῖ τόν Παπαδόπουλο γιά νά συνεχίσουν τή συνομιλία του Burgenstock. Ὁ Παπαδόπουλος τοῦ ἀπάντησε ὅτι θά ἦταν καλύτερα νά συναντηθοῦν στό σπίτι του γιά νά μήν τόν φέρει σέ δύσκολη θέση. Διευθετήθηκε ἡ πρώτη συνάντηση, μόλις τήν ἑπομένη τῆς ἐπιστροφῆς ἀπό το Burgenstock, στίς 2 Ἀπριλίου, τό βράδυ. Ὁ Παπαδόπουλος ἔστειλε αὐτοκίνητο καί παρέλαβε τόν Serdar Denktas ἀπό ὁδόφραγμα τοῦ Ledra Pallas καί τόν πῆγε στή Στράκκα. “Ἤμουν μόνος μου καί ἦταν μόνος στό σπίτι του. Κάτσαμε καί ἤπιαμε τό ποτό μας. Μοῦ εἶπε ξανά ὅτι αὐτό τό σχέδιο δέν εἶναι ἐντάξει, δέν εἶναι ἐφαρμόσιμο, θά μᾶς ὁδηγήσει ξανά σέ σύγκρουση”. Κατόπιν ἀκολούθησε ὁ ἑξῆς διάλογος:

Παπαδόπουλος: Τί ἔκανες, μίλησες μέ τόν Talat; Πρέπει νά ζητήσουμε ἀναβολή τῶν δημοψηφισμάτων.

Denktas: Ὁ πατέρας μου δέχεται νά ζητήσουμε ἀπό κοινοῦ ἀναβολή. Νά ὑποβάλουμε γραπτή εἰσήγηση στά Η.Ε. μέ ὑπογραφές.

Παπαδόπουλος: Ὄχι γραπτῶς, προφορικά. Νά πᾶμε μαζί στά Η.Ε. Ἀλλά τί λέγει ὁ Talat; Δέν μποροῦμε νά τόν πείσουμε;

Denktas: Τί νομίζεις ὅτι θά ψηφίσει τό ΑΚΕΛ;

Παπαδόπουλος: Ἀκόμα δέν ὑπάρχει ἐπίσημη ἄποψη, ἀλλά θά ψηφίσουν “ὄχι”.

Denktas: Εἶσαι σίγουρος;

Παπαδόπουλος: Ναί, εἶμαι σίγουρος.

Denktas: Αὐτό εἶναι ἕνα σημεῖο πού μπορεῖ νά πείσει τόν Talat, διότι πιστεύει ὅτι τό ΑΚΕΛ θά ψηφίσει “ναί”. Πιστεύει ὅτι μέ τά δημοψηφίσματα θά φτάσουμε στή λύση. Δέν τό ψάχνει πολύ κατά πόσο λειτουργεῖ ἤ δέν λειτουργεῖ, διότι ἡ ἀτμόσφαιρα στήν Τουρκική πλευρᾶ εἶναι ὑπέρ τῆς λύσης. Πιστεύουν ὅτι μέ τή συμφωνία θά γεμίσουν τά σπίτια τους εὐρώ. Ἐάν ὁ Talat μάθει ὅτι τό ΑΚΕΛ θά ψηφίσει ὄχι, τότε μπορεῖ νά συζητήσει τήν πρόταση.

Παπαδόπουλος: Πῶς θά τό κάνουμε;

Denktas: Στήν ἑπόμενη συνάντηση νά φέρουμε ἕναν ἐκπρόσωπο τοῦ Talat, ἀλλά δέν γίνεται μόνο μέ σένα, πρέπει νά εἶναι καί ὁ Χριστόφιας.

Παπαδόπουλος: Ἐντάξει, ἔτσι νά γίνει.

Ὁ Παπαδόπουλος ζήτησε νά μείνει ἡ συνάντηση μυστική. Ὁ Denktas τοῦ εἶπε πώς τόν ἴδιο δέν τόν ἐνοχλοῦσε νά δημοσιοποιηθεῖ. Ὅμως, ὁ Παπαδόπουλος ἐπέμεινε νά εἶναι μυστική. Ὁ Denktas ἐπέστρεψε στά κατεχόμενα καί ἐνημέρωσε τόν Talat, ὁ ὁποῖος ἀποδέχτηκε νά ἐκπροσωπηθεῖ στή νέα συνάντηση ἀπό τόν Omer Kalyoncu. Στή δεύτερη συνάντηση τῆς Στράκκας, στίς 5 Ἀπριλίου, ἦταν παρών καί ὁ Δημήτρης Χριστόφιας. Ὁ Παπαδόπουλος ἀνέλυσε καί ἀνέπτυξε δημόσια στίς συνεντεύξεις πού ἔδωσε πρίν τό δημοψήφισμα τή θέση του:

– Νά συνεχιστοῦν οἱ συνομιλίες.

– Νά κάνει ὁ ἴδιος ἀνοίγματα πρός τούς Τουρκοκύπριους.

– Νά προωθήσει ἀπ’ εὐθείας χρηματοδότηση τῶν Τουρκοκυπρίων ἀπό τά κονδύλια τῆς Ε.Ε. τά ὁποῖα θά μποροῦν νά διαχειριστοῦν μόνοι τους γιά νά καλυτερεύσουν τήν οἰκονομία τους.

– Συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα ἐτῶν γιά ὁλοκλήρωση τῶν συνομιλιῶν σέ δύο χρόνια.

Ὁ Χριστόφιας, σύμφωνα μέ τόν Serdar Denktas, συμφώνησε μέ τήν πρόταση τοῦ Παπαδόπουλου καί ἐξέφρασε τήν ὑποστήριξή του. Ρωτήθηκε γιά τή στάση τοῦ ΑΚΕΛ στό δημοψήφισμα καί ἀπάντησε ὅτι “ἡ κατάσταση εἶναι πολύ περίπλοκη καί μᾶλλον κι ἐμεῖς θά ποῦμε ὄχι”. Ὁ Kalyoncu κρατοῦσε σημειώσεις καί εἶπε ὅτι θά μετέφερε τήν πρόταση στόν Talat. Ὁ Χριστόφιας ἤθελε νά ξέρει τήν ἄποψη τοῦ Talat πρίν τοποθετηθεῖ ἡ Τουρκία, γιατί ἕνα βράδυ μετά θά ἔπαιρνε τό ΑΚΕΛ τίς ἀποφάσεις του. (Ὄντως, στίς 6 Ἀπριλίου τό Πολιτικό Γραφεῖο τοῦ ΑΚΕΛ ἀποφάσισε νά εἰσηγηθεῖ “ναί” στήν Κεντρική Ἐπιτροπή). Ὁ Talat ἐνημερώθηκε καί ἀπέρριψε τήν πρόταση. Ὁ Serdar Denktas τό συζήτησε μέ τόν πατέρα του καί τόν ἐνημέρωσε γιά τήν ἀρνητική ἀπάντηση τοῦ Talat. Ὁ Rauf Denktas ἀντέδρασε, λέγοντας πώς “χάνεται μιά μεγάλη εὐκαιρία”. Ὁ Παπαδόπουλος εἶχε δώσει τά προσωπικά του τηλέφωνα στόν Σερντάρ Ντενκτᾶς, ὁ ὁποῖος διευθέτησε νέα συνάντηση μέ τόν Παπαδόπουλο, στίς 6 Ἀπριλίου. Τοῦ μετέφερε τήν ἀρνητική ἀπάντηση τοῦ Talat.

Denktas: Τώρα τί θά κάνεις;

Παπαδόπουλος: Ἐγώ θά πῶ “ὄχι”. Ἄκουσε τήν ὁμιλία μου αὔριο βράδυ στήν τηλεόραση.

Denktas: Ὁ Χριστόφιας τί θά κάνει;

Παπαδόπουλος: Κι αὐτοί θά ποῦν “ὄχι”. Θά τό δεῖς.

Ὁ Serdar Denktas ἀναφέρει πώς ἐπειδή ὅλος ὁ κόσμος πίστευε ὅτι τό ΑΚΕΛ θά ἔλεγε “ναί”, διερωτήθηκε μήπως ὁ Τάσσος Παπαδόπουλος τοῦ ἔλεγε κατάμουτρα ψέματα. “Τήν ἄλλη μέρα τό βράδυ παρακολούθησα στήν τηλεόραση τό διάγγελμά του πού ἔκλαιγε”, περιγράφει. Τήν ἑπομένη τόν κάλεσε στό προσωπικό του τηλέφωνο:

Denktas: Σ΄ ἄκουσα, ἦταν μιά ἐντυπωσιακή ὁμιλία. Ἀλλά ὁ Χριστόφιας θά πεῖ ναί.

Παπαδόπουλος: Θά δεῖς...

Τό Μεγάλο Σάββατο, στίς 10 Ἀπριλίου, ἡ Κ.Ε. τοῦ ΑΚΕΛ εἶπε “ὄχι” στό σχέδιο. Ὁ μεγάλος πατριώτης εἶχε νικήσει κατά κράτος ἀντιπάλους, ἑταίρους, Ε.Ε., Anan, Ἑλλάδα, Τουρκία καί τούς ἀντιπολιτευόμενους στήν Κύπρο! Εἶχε κερδίσει ὅμως τόν σεβασμό ὅλων αὐτῶν! Γιατί ἔμεινε ἀταλάντευτος σέ αὐτό πού πίστευε!

Ὁδήγησε τά πράγματα ἐκεῖ! Ὡς ἀληθινός ἡγέτης!