Αγνοούμενοι της Κύπρου: Ο Λιασής θα ταφεί στην κατεχόμενη Καρπασία

Ο Λιασής θα ταφεί στην κατεχόμενη Καρπασία

Οι εγκλωβισμένοι γονείς, Σάββας και Μαρούλα, στο σπίτι τους στην κατεχόμενη Αγία Τριάδα Γιαλούσας.

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ

[Πηγή: Mignatiou.com, 07/07/2014]

Το ερχόμενο Σάββατο, 12 Ιουλίου, ο Γιαννάκης Λιασής από την Αγία Τριάδα Γιαλούσας, της κατεχόμενης Καρπασίας, επιστρέφει, μετά από σαράντα χρόνια, στο αγαπημένο του χωριό. Οι υπερήλικες, εγκλωβισμένοι γονείς του, Σάββας και Μαρούλα, δεν θα δουν το αγαπημένο παλληκάρι τους, που αποχαιρέτησαν τον Αύγουστο του 1974, αλλά τα λείψανα του για να τα ενταφιάσουν στο κοιμητήριο του χωριού.

Ο Γιαννάκης θα βρει ανάπαυση, καθώς τα λείψανά του θα τα σκεπάσει το χώμα της γενέτειρας. Οι εγκλωβισμένοι γονείς, που υπέμεναν καρτερικά όλα αυτά τα χρόνια να μάθουν για την τύχη του γιού τους, θα τον έχουν και πάλι, έστω και έτσι, κοντά τους. Ο πόνος τους δεν θα πάψει, αλλά θα είναι βάλσαμο στην ψυχή τους ότι θα μπορούν να κάνουν το μνημόσυνο του Γιαννάκη στην Αγία Τριάδα, να ανάβουν το καντήλι στο μνήμα του και να εναποθέτουν λίγα λουλούδια.

Ο πατέρας, Σάββας Λιασής, άνθρωπος ενάρετος και πιστός, σύμβολο μαζί με τον παπά Ζαχαρία του ηρωισμού των εγκλωβισμένων, έχει προετοιμάσει εδώ και χρόνια στο κοιμητήριο του χωριού, το οποίο φροντίζει, όπως και την εκκλησία, τα μνήματα του Γιαννάκη, του ίδιου και της συζύγου του.

Ο Γιαννάκης Λιασής γεννήθηκε στις 4 Μαίου 1953. Το 1974 ήταν 21 χρονών, φοιτητής στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις αρχές Ιουλίου της χρονιάς εκείνης γύρισε στην Αγία Τριάδα Γιαλούσας για να κάνει διακοπές με την οικογένειά του. Όμως, όπως και άλλοι, δεν πρόλαβε να τις χαρεί. Κατατάγηκε ως έφεδρος στρατιώτης στο 361 Τ.Π. στο Μερσινίκι Λευκονοίκου, το οποίο αργότερα μετακινήθηκε στην περιοχή Κυθρέας. Στις 10 Αυγούστου πήγε με άδεια στο χωριό του. Την επομένη ο πατέρας του τον πήρε πάλι πίσω στην Κυθρέα. Εκεί ο Γιαννάκης τον πληροφόρησε ότι το τάγμα θα μετακινείτο στον ‘Αγιο Επίκτητο. Στις 14 Αυγούστου, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΕΦ στην περιοχή Παχυάμμου, κοντά στον ‘Αγιο Επίκτητο, το 361 Τ.Π. ενεπλάκη σε μάχη. Η υπόθεση του Γιαννάκη Λιασή, όπως και άλλων 125 προσώπων, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (4.5.2000) δεν κατατέθηκαν στην Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ), γιατί δεν κατέστη δυνατή η συλλογή ικανής μαρτυρίας, η οποία να δικαιολογούσε την αναζήτηση από την τουρκική πλευρά.

Δέκα χρόνια μετά, σε εκταφή που έγινε από την ΔΕΑ στο κατεχόμενο χωριό Κλεπίνη, που συνορεύει με τον ‘Αγιο Επίκτητο, βρέθηκαν τα λείψανα πέντε προσώπων. Στα τέλη του περασμένου Μαίου η ταυτοποίηση με τη μέθοδο DNA έδειξε ότι ο ένας από τους πέντε είναι ο Γιαννάκης Λιασής. Είναι ο πρώτος από τους πέντε, που ταυτοποιήθηκαν τα λείψανα του, ίσως γιατί στην πλαγιά του λόφου που βρέθηκαν τα δικά του ήταν πρώτα.

Για την ταυτοποίηση των λειψάνων του Γιαννάκη, η πρώτη που ενημερώθηκε ήταν η αδελφή του, Τούλα. Αυτό γίνεται για ανθρωπιστικούς λόγους, όταν οι γονείς είναι υπερήλικες. Η Τούλα Λιασή ζει στην Ολλανδία. Είναι ζωγράφος και πολλές από τις εμπνεύσεις προέρχονται από την Αγία Τριάδα. Της τηλεφώνησαν, ημέρα Παρασκευή, στο κινητό της τηλέφωνο. Συμπτωματικά βρισκόταν στο χωριό, λόγω ασθένειας της μητέρας της. Τους είπε να την καλέσουν στο τηλέφωνο του σπιτιού μιας και ο πατέρας της εκείνη την ώρα ξεκουραζόταν. Όμως, ο Σάββας Λιασής σήκωσε το τηλέφωνο από το άλλο δωμάτιο και αντιλήφθηκε περί τίνος επρόκειτο. Η κόρη του αντέδρασε, λέγοντάς του ότι το τηλεφώνημα ήταν για εκείνη. «Εγώ είμαι ο πατέρας του Γιαννάκη. Σαράντα χρόνια περίμενα αυτό το τηλεφώνημα» απάντησε ο κ. Σάββας, καθώς η κόρη του προσπαθούσε να τον προστατέψει. Τη Δευτέρα, η Τούλα ενημερώθηκε αναλυτικά από τους αρμοδίους για την υπόθεση του αδελφού της. Το λείψανό του βρέθηκε σχεδόν ολόκληρο μαζί με το κρανίο. «Η πιο μεγάλη τιμή για τον αδελφό μου είναι να ταφεί στο χωριό μας» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Τούλα Λιασή.

Ο Γιαννάκης Λιασής πρωτοετής φοιτητής το 1974

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

Πριν από περίπου δέκα μέρες, ψυχολόγος πήγε στην Γιαλούσα για να μιλήσει, όπως γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις, στους γονείς. Η ψυχολόγος δεν είχε αντιμετωπίσει παρόμοια υπόθεση, κατά την οποία οι γονείς να είναι εγκλωβισμένοι. Συγκλονίστηκε. «Θαύμασα το κουράγιο αυτών των ανθρώπων, που είναι “ελεύθεροι πολιορκημένοι”. Πήρα πολλά μαθήματα από τον κ. Σάββα και την κ. Μαρούλα Λιασή» τόνισε η ψυχολόγος. Είναι άνθρωποι πολύ φιλόξενοι, συνέχισε η ίδια και πρόσθεσε: «Αν και γνώριζαν από την κόρη τους ήταν και για τους δύο πολύ δύσκολο. Πιο δύσκολο για τη μητέρα. Ο κ. Σάββας προσπαθούσε να κρύψει τον πόνο του και να απαλύνει εκείνον της γυναίκας του. Διαπίστωσα και από τους δύο περηφάνεια, αξιοπρέπεια και γενναιότητα». Η ψυχολόγος είπε ότι οι γονείς δεν υπέβαλαν ερωτήσεις. Η μάνα, μίλησε για τα παιδικά και νεανικά χρόνια του Γιαννάκη, ο οποίος, όπως είπε, «ήταν ζωηρός, αγαπούσε το σπίτι και ήθελε να του το αφήσουνε».

Η κ. Μαίρη Ψαλλιδοπούλου με πατέρα, ο οποίος το 1922 σε ηλικία τριών χρονών ήρθε στην Κύπρο πρόσφυγας από την Σμύρνη, είναι πρώτη ξαδέλφη του Γιαννάκη και της Τούλας. Στην ενημέρωση για την ταυτοποίηση συνόδευε για συμπαράσταση την ξαδέλφη της. Η κ. Ψαλλιδοπούλου ζούσε στο κάτω Βαρώσι. Το καλοκαίρι πήγαιναν στην Γιαλούσα. « Ο Γιαννάκης ήταν ο μεγάλος ξάδελφος, νιώθαμε ασφάλεια μαζί του, μας έπαιρνε στην θάλασσα, στον κινηματογράφο και περιπάτους», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και πρόσθεσε : « ξεχώριζε για το πηγαίο του χιούμορ».

Καθοδόν από την Γιαλούσα προς την Κυθραία, στις 11 Αυγούστου 1974, ο Γιαννάκης Λιασή μαζί με τον πατέρα του έκανε μια στάση στο σπίτι της οικογένειας Ψαλλιδοπούλου. «Ήθελε να μας αποχαιρετίσει, λες και ήξερε ότι δεν θα μας ξαναδεί» αφηγείται η ξαδέλφη του.

Ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών Κύπριος λογοτέχνης, Λεύκιος Ζαφειρίου, στην τελευταία συλλογή διηγημάτων του «Μ’ ευλάβεια και με λύπη», αφιερώνει ένα από αυτά στον Γιαννάκη Λιασή. Ο τίτλος του διηγήματος είναι: «Ο ΠΙΝΔΑΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ». Ανάμεσα σε άλλα γράφει για τον Γιαννάκη: « ….μαύρα μάτια, μαύρα μαλλιά με χωρίστρα στ’ αριστερά και κάτασπρη επιδερμίδα. Ήταν σε μια Μονάδα Πεζικού κι οι περισσότεροι φαντάροι, που δεν σκοτώθηκαν, έφυγαν προς τη Λευκωσία. Κι αυτός με άλλους πέντε πορεύτηκαν προς τ’ ανατολικά της οροσειράς που καιγόταν από τους βομβαρδισμούς, για να φτάσουν στον Δαυλό κι αποκεί στην Καρπασία. Η γιαγιά μου η Μικρασιάτισσα του είχε μεγάλη αδυναμία».

ΠΗΓΗ: ANA-MPA