Το Νταβός της Ελλάδας και της σιωπής

Το Νταβός της Ελλάδας και της σιωπής

Αντίθετα με τα προηγούμενα Οικονομικά Φόρα του Νταβός, το φετινό ψιθυρίζει τις ανησυχίες του για την αυτοκαταστροφική φύση του καπιταλισμού και τη δυναμική της κοινωνικής αντίστασης, ακόμη κι αν η τελευταία απουσιάζει από τα δρώμενα της ελβετικής πόλης.

Του Αχιλλέα Φακατσέλη

[Πηγή: ThePressProject, 24/01/2015]

Νταβός 2015. Χιονισμένοι μπάτσοι, με το χέρι στη σκανδάλη και παγωμένο βλέμμα, ποζάρουν με φόντο ένα πολύ οικείο logo: World Economic Forum. Φέτος, τούτες τις μέρες (21-24 Ιανουαρίου) στο ελβετικό χειμερινό θέρετρο του Νταβός, πραγματοποιείται το 45ο ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, γι’ αυτό οι ένοπλοι ξεροσταλιάζουν στο χιόνι περιμένοντας τον λαό-εχθρό που θα θελήσει να χαλάσει το πάρτι της παγκόσμιος ολιγαρχίας του πλούτου. Μάταια. Οι πλούσιοι νίκησαν με καθωσπρέπει τρόπο : απλά, κανείς διαδηλωτής δεν μπορεί να πάει πλέον στο Νταβός.

Στην ακμή του κινήματος της αντιπαγκοσμιοποίησης, το Νταβός άστραφτε από εξεγερτική χαρά. Χιλιάδες διαδηλωτές έζωναν την περίμετρο της πόλης, έστηναν οδοφράγματα, έκραζαν τους ηγέτες κρατών που χαριεντίζονταν στις «οικογενειακές» φωτογραφίσεις τους.

Σκηνές συγκρούσεων με τα τοπικά ΜΑΤ, εικονογραφούσαν την λαϊκή οργή απέναντι στους «γκρι κυρίους» της διεθνούς επιχειρηματικής ελίτ. Οι διαδηλώσεις εξαπλώνονταν και σε άλλες πόλεις, μια και οι ακτιβιστές της αντιπαγκοσμιοποίησης ήξεραν ότι ο καπιταλισμός είναι παντού, κι έτσι το αντιμετώπιζαν.

«Στη Ζυρίχη, χίλιοι διαδηλωτές  έκαψαν αυτοκίνητα και συγκρούστηκαν με στην αστυνομία» μετέδιδε το 2001 η ειδησεογραφία των ημερών εκείνων. Ανάλογα γεγονότα και σε μερικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες  -ακόμη και στην Αθήνα. Σήμερα, τίποτε δεν ταράσσει την ατμόσφαιρα του Νταβός ή της Ζυρίχης. Οι μπάτσοι υπάρχουν για τους τζιχαντιστές.

Έτσι, οι φετινοί  40 αρχηγοί κρατών και οι 2500 παρατρεχάμενοι CEO’s, θα ολοκληρώσουν απερίσπαστοι τις προγραμματισμένες 250 συνεδριάσεις και workshops του Φόρουμ. Ο αντικαπιταλισμός δεν διαθέτει  πια ούτε τα εισιτήρια για να ξεδιπλώσει τις χάρες του. Οι ακτιβιστές του κοινωνικού ριζοσπαστισμού ποινικοποιήθηκαν, οι κουκούλες της πολιτικής ανυπακοής κλάπηκαν από τις δυνάμεις καταστολής και έγιναν απαραίτητο αξεσουάρ της μόδας τους, οι φυλακές γέμισαν με αντάρτες κι εξεγερμένους και τα μπαρ της πόλης με μια γενιά που εθελοχαφιεδίζεται με τα κινητά της.

Πίσω στο Νταβός, ο αστικός Τύπος καταγράφει τις εκτιμήσεις των συνέδρων για την πορεία της οικονομίας, που δεν είναι αισιόδοξες λες και φταίει κάποιος άλλος!  Φέτος, το κεντρικό θέμα του Νταβός είναι ανυπέρβλητα σαρκαστικό: «Ο Ανασχεδιασμός του Κόσμου. Επιπτώσεις για την Κοινωνία, την Πολιτική και την Οικονομία».

Είναι τραγικό και αστείο ταυτόχρονα –η ελίτ του περιβόητου 1% κατέχει σήμερα το 48% του παγκόσμιου πλούτου, από το 44% που κατείχε πριν από πέντε χρόνια. Που πάει να πει ότι στην περίοδο της κρίσης αποδεδειγμένα οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι κατά μερικά τρισεκατομμύρια, και (το πιο άσχημο) με τις παρούσες τάσεις της οικονομίας, τον επόμενο χρόνο αυτό το 1% θα τσεπώσει περισσότερα λεφτά απ’ όσα θα κατέχει αθροιστικά το υπόλοιπο 99% των ανθρώπων αυτού του πλανήτη!  

Μερικοί από τους superstars του 1%, βρίσκονται ήδη στο Νταβός για να κάνουν δημόσιες σχέσεις μεταξύ τους σαν σε πάρτι know us better, χωρίς εξωτερικές οχλήσεις μια και οι πενιχρά αμειβόμενοι αστυνομικοί ξεπαγιάζουν απ’ έξω δήθεν για τη δημόσια τάξη. Κι όμως, εφημερίδες σαν τον αγγλικό Guardian, δεν μασάνε τα λόγια τους, και επισημαίνουν  ότι «Δίκαια οι ολιγάρχες του Νταβός ανησυχούν για τον κόσμο που έφτιαξαν» διευκρινίζοντας ότι οι ανισότητες ρεκόρ που έχουν δημιουργηθεί είναι αποτέλεσμα της πολιτικής της παγκόσμιας ελίτ που διψά για κέρδη. Οι δύσπιστοι ας ακούσουν τι λένε μερικοί από αυτούς τους ολιγάρχες ή κάποιοι από τα μαντρόσκυλά τους.

Για παράδειγμα, ο Πολ Πόλμαν, ΔΣ της Unilever αυτομαστιγώνεται  ότι «ο καπιταλισμός απειλείται από τους καπιταλιστές» ενώ η γνωστή μας Κριστίν Λαγκάρντ φοβάται ότι «στον καπιταλισμό υπάρχουν όντως οι σπόροι της ίδιας της καταστροφής του όπως είπε ο Μαρξ».

Οι σύνεδροι του φετινού Νταβός έχουν να κουβεντιάσουν και για την ανισότητα που έχει φτάσει σε «γκροτέσκο μέγεθος», κατά τον διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας  Μαρκ  Κάρνεϊ, εξαιτίας του «φονταμενταλισμού της ελεύθερης αγοράς» που διογκώνει αλόγιστα τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Τι θα βγει από το Νταβός; Όπως πάντα, κανείς δεν θα μάθει.

Οι πολιτικοί αναλυτές όμως που το παρακολουθούν σχολαστικά διαπιστευμένοι, εκτιμούν ότι η διάχυτη απαισιοδοξία για την πορεία της διεθνούς οικονομίας και της συστημικής κρίσης που διακατέχει τους συνέδρους, ίσως οδηγήσει μερικούς από αυτούς να αποδεχτούν «λίγο τσιμπημένη φορολογία των εσόδων τους».

Το σημαντικότατο βρίσκεται όμως αλλού: στη διαπίστωση των ίδιων αναλυτών ότι εκείνο που ποτέ δεν θα δεχτεί η ολιγαρχία του Νταβός, είναι η αλλαγή στο ισοζύγιο του κοινωνικού ελέγχου, που σημαίνει ότι θα χτυπηθεί άγρια κάθε προσπάθεια, σε οποιαδήποτε χώρα, να ενισχυθούν τα κοινωνικά και ταξικά ανακλαστικά της εργατικής τάξης και των συνδικάτων της.

Κι εδώ ακριβώς υπεισέρχεται ο «ελληνικός παράγοντας» που, αν και αποσιωπάται, λέγεται ότι κυριαρχεί στις παρασκηνιακές συνεδριάσεις του Νταβός. Ας αφήσουμε τον Guardian να το  περιγράψει: «Το αντιμνημονιακό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ που εκτιμάται ότι θα κερδίσει τις εκλογές στην Ελλάδα το σαββατοκύριακο, προσπαθεί να πετύχει ακριβώς αυτό –όπως το πέτυχε  η λατινοαμερικανική Αριστερά τα τελευταία 15 χρόνια.

Όμως για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, απαιτούνται ισχυρά κοινωνικά και πολιτικά κινήματα για να διαλύσουν ή να παρακάμψουν τα οδοφράγματα του κατεστημένου πολιτικού χώρου. Τα κροκοδείλια δάκρυα για την ανισότητα που χύνονται στο Νταβός, δεν είναι παρά το σύμπτωμα μιας τρομοκρατημένης ελίτ. Η αλλαγή όμως θα έρθει μόνο μέσω μιας  ανυποχώρητης κοινωνικής πίεσης και πολιτικής πρόκλησης».

Δυστυχώς, οι άδειοι από διαδηλωτές δρόμοι του φετινού Νταβός, δεν αποπνέουν εξεγερτική αισιοδοξία, κάτι που απομένει να επιτευχθεί, κατά έναν εντελώς παράδοξο τρόπο, μέσα από κάλπες –αυτή τη στιγμή, από τις ελληνικές.