Ο Λούθηρος, οι τοκογλύφοι, ο Μαρξισμός και το Δημόσιο χρέος

Ο Λούθηρος, οι τοκογλύφοι, ο Μαρξισμός και το Δημόσιο χρέος

Του ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΥ

[Πηγή: iskra, 19/06/2015]

Λέγεται ότι ο Αμερικανός ΥΠΟΙΚ Τζακ Λιού είπε στον Γερμανό ομόλογο του στη σύνοδο των G7 στην Δρέσδη: «Βρείτε τα με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε» (βλ. το άρθρο του Ν. Τσαγκρή στην «Εποχή» της 30/5). Και τόνισε την ανάγκη αναπτυξιακής πολιτικής στην Ευρώπη, με ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και την τόνωση των ευρωπαϊκών εισαγωγών, ώστε να μειωθεί και το υπέρογκο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Ο Β. Σόιμπλε του απάντησε, κραδαίνοντας το «Βιβλίο της Ομόνοιας» με τους λουθηριανούς δογματικούς κανόνες, λέγοντας: «Εδώ είναι η Δρέσδη και πρέπει να λειτουργήσει περαιτέρω η πειθώ: οι γερμανικοί κανόνες της λιτότητας και οι ισχυροί προϋπολογισμοί είναι απαράβατοι».

Βέβαια ο Σόιμπλε όταν λέει «πειθώ»  την εννοεί για τις σχέσεις ΗΠΑ - Γερμανίας, ενώ για την Ελλάδα, αντί για την πειθώ χρησιμοποιεί την γερμανική μπότα. Όσο για τους γερμανικούς κανόνες της λιτότητας, είναι αλήθεια ότι ο Λούθηρος προέτρεπε σε αυτήν, ώστε να αποφεύγονται οι εισαγωγές ξένων προϊόντων. Ωστόσο, ο Σόιμπλε ξεχνά - όπως και η Μέρκελ της οποίας ο πατέρας ήταν Λουθηριανός πάστορας - ότι ο Λούθηρος ζητούσε την τιμωρία από τον θεό των εμπόρων, ενώ για τους τοκογλύφους ζητούσε από τους ανθρώπους να τους κρεμούν! Και όταν έλεγε τοκογλύφους, εννοούσε όσους έπαιρναν οποιονδήποτε τόκο από τα δάνεια που έδιναν, ενώ οι έμποροι ήταν Γερμανοί (με τα «μονοπώλιά» τους), αλλά και Ιταλοί που έκαναν εισαγωγές στην Γερμανία εξωτικών και ιταλικών βιοτεχνικών προϊόντων. Τότε κυριαρχούσε ακόμα ο Νότος στο Βορρά από οικονομική άποψη αλλά και θρησκευτική. Τί θα έλεγε αλήθεια σήμερα που κυριαρχούν οι Γερμανοί και εξάγουν στο Νότο εξοπλισμούς ή προϊόντα της Ζίμενς, της Μερσέντες, της BMW κ.α., σε μονοπωλιακές τιμές λόγω και των μιζών; Και οι Γάλλοι, βέβαια, οι χαριτόβρυτοι. Όσο για τους τοκογλύφους, τους ξέρουμε πια. Προστέθηκαν και τα κράτη σ' αυτούς.

Όλα αυτά για τον Λούθηρο τα αναφέρει ο Μαρξ σε εκτενή αποσπάσματα σε διάφορα έργα του. Λέει ο Λούθηρος, όπως αναφέρει ο Μαρξ στο Κεφάλαιο, (τ.3, εκδ. Σ.Ε., σ.419):

«Ο Θεός χρησιμοποιεί ιππότες και ληστές και μ' αυτούς τιμωρεί τους εμπόρους για τις αδικίες που κάνουν. Στο τέλος θα λιώσει "μαζί τους εμπόρους και τους πρίγκιπες" οι οποίοι είναι συνεργοί τους. Όσο για τον τοκογλύφο "θα ήταν πιο δίκαιο να κρέμεται στην κρεμάλα"» (τ.1, σ. 613-4).

Τι είναι τοκογλυφία;

«Εκεί όπου δίνονται δάνεια σε χρήμα και απαιτούνται ή παίρνονται γι αυτό περισσότερα ή κάτι το καλύτερο, αυτό είναι τοκογλυφία που καταδικάζεται από όλους τους νόμους» (Θεωρίες για την υπεραξία, τ.3, Σ.Ε. σ. 601).

«Οι ειδωλολάτρες μπόρεσαν γενικά να πουν ότι ένας τοκογλύφος είναι ένας πολλαπλός κλέφτης και φονιάς (αναφέρει και τον Αριστοτέλη), εμείς όμως οι χριστιανοί τους τιμούμε τόσο που σχεδόν τους λατρεύουμε για το χρήμα τους».

Και ο Μαρξ επαναλαμβάνει:

«Στον αρχαίο κόσμο, στην καλύτερη περίοδο του, η τοκογλυφία απαγορευόταν (δηλαδή δεν επιτρεπόταν τόκος). Αργότερα έγινε νόμιμη. Στον χριστιανικό μεσαίωνα ήταν "αμαρτία" και απαγορευόταν σύμφωνα με τους "κανόνες της εκκλησίας". Άλλο οι κανόνες, όμως, κι άλλο η πράξη. Επί Λούθηρου "ήταν πολύ διαδεδομένη. Είχε ήδη επικρατήσει η αστική της δικαίωση". Κι ο ίδιος ο Λούθηρος στο τέλος αναγκάζεται να πει: "Τοκογλυφία πρέπει να υπάρχει, αλίμονο όμως στους τοκογλύφους..."» (σ. 605).

Αμίμητο!

Παρ' όλα αυτά επιμένει: «Η Γερμανία έγινε αυτό που έπρεπε να γίνει, η μεγάλη τσιγκουνιά και η τοκογλυφία την έχουν καταστρέψει ολότελα» (σ.601).

Προειδοποίηση προφητική και για το σήμερα ή το αύριο;

Όσο για μας, μήπως θα πρέπει να ξεπληρώσουμε όλα τα τοκογλυφικά δάνεια που συνομολόγησαν οι προηγούμενες μνημονιακές και προμνημονιακές κυβερνήσεις; Ο Λούθηρος απαντάει «όχι». «Οι φορομπήχτες και οι τοκογλύφοι θα φωνάζουν ότι πρέπει να τηρούμε τις επιστολές και τις σφραγίδες. Σ' αυτό οι νομικοί απάντησαν αμέσως και με το παραπάνω: Στις κακές υποσχέσεις, έτσι λένε οι θεολόγοι, οι οποίες παραχωρούν επιστολές και σφραγίδες στον διάβολο, δεν υπάρχει τίποτα, αν έχουν σφραγιστεί και γραφτεί με αίμα. Γιατί αυτό που είναι ενάντια στον Θεό, το δίκαιο και τη φύση, είναι ένα μηδενικό. Γι' αυτό επεμβαίνει μόνο ένας πρίγκιπας, που μπορεί να το κάνει αυτό, να σχίζει σφραγίδες και επιστολές, να μη συμμορφώνεται μ' αυτές». (σ.605).

Σε άλλο σημείο ο Μαρξ συμφωνεί με τον Λούθηρο για την αρχομανία που κρύβεται μέσα στην τοκογλυφία, δηλαδή, θα λέγαμε γενικεύοντας, το ταξικό στοιχείο της επιβολής και της κυριαρχίας πάνω σε τάξεις ή έθνη. «Η συσσώρευση είναι η κατάκτηση του κόσμου του κοινωνικού πλούτου», λέει ο Μαρξ (Κεφάλαιο, τ. 1, σ. 613).

«Μαζί με την αύξηση της μάζας του εκμεταλλευόμενου ανθρώπινου υλικού, η συσσώρευση επεκτείνει και την άμεση ή έμμεση κυριαρχία του κεφαλαιοκράτη». Και προσθέτει: «Με παράδειγμα τον τοκογλύφο - αυτή την απαρχαιωμένη αν και διαρκώς ανανεούμενη μορφή του κεφαλαιοκράτη - ο Λούθηρος παρασταίνει πολύ ωραία την αρχομανία σαν στοιχείο της τάσης πλουτισμού. Λέει ο Λούθηρος: "Δεν υπάρχει λοιπόν πιο μεγάλος εχθρός του ανθρώπου στη γη (ύστερα από τον διάβολο) από τον φιλάργυρο και τον τοκογλύφο, γιατί θέλει να 'ναι θεός όλων των ανθρώπων (...), θέλει όλος ο κόσμος να πεινάει, να διψάει, να πενθεί και να δυστυχεί γι αυτόν, θέλει να τα 'χει όλα μόνος του και ο καθένας να παίρνει από αυτόν, όπως παίρνει από τον θεό, για να 'ναι αιώνια δουλοπάροικος του"» (σ. 614).

Ο ΜΑΡΞ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ...

Στο κεφάλαιο για την πρωταρχική συσσώρευση ο Μαρξ τονίζει ότι το δημόσιο χρέος και η συνεπαγόμενη φορολογία για να ξεπληρωθεί αυτό, είναι από τους βασικούς μοχλούς συσσώρευσης και δημιουργίας κεφαλαιοκρατών (τ. Ι, σ. 779).

«Το δημόσιο χρέος, δηλ. το ξεπούλημα του κράτους (...) βάζει τη σφραγίδα του στην κεφαλαιοκρατική εποχή».

Και προσθέτει ειρωνικά: «Το μοναδικό κομμάτι του λεγόμενου εθνικού πλούτου, που στους σύγχρονους λαούς ανήκει πραγματικά στο σύνολο του λαού είναι το δημόσιο χρέος τους. Γι' αυτό είναι πέρα για πέρα συνεπής η σύγχρονη θεωρία που λέει πως ένας λαός γίνεται τόσο πιο πλούσιος, όσο πιο βαθιά βουτιέται στα χρέη». Γιατί προφανώς έτσι επιταχύνεται η κεφαλαιακή συσσώρευση και η καπιταλιστική ανάπτυξη, αν και με εντελώς άνισο τρόπο, αν όχι με εξαθλίωση της μεγάλης μάζας. Και για του λόγου το αληθές, ο Μαρξ σε άλλο σημείο γράφει:

«Ο Στορχ διερωτάται, ποιο λοιπόν είναι κυρίως απέναντι στη βαρβαρότητα, το προτέρημα αυτού του κεφαλαιοκρατικού πολιτισμού με την αθλιότητα και τον εξευτελισμό των μαζών; Και βρίσκει μόνο μιαν απάντηση: η ασφάλεια! (...) Τέλος, ο Ντεστύτ ντέ Τρασύ, ο ψυχρός αστός δογματικός, το λέει ωμά: "Τα φτωχά έθνη είναι εκείνα όπου ο λαός περνάει καλά, και τα πλούσια έθνη είναι εκείνα όπου συνήθως ο λαός είναι φτωχός". Συνήθως, αν και όχι πάντα».

Στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού και νεο-ιμπεριαλισμού (οικονομικού, χρηματιστικού ιμπεριαλισμού), οι εξαιρέσεις αυξάνονται. Για τις μικρές ή αδύναμες χώρες, οι πιστωτές - τοκογλύφοι του δημοσίου δεν είναι κυρίως ντόπιοι αλλά ξένοι κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι μοιράζουν και μερικά ξεροκόμματα από τα υπερκέρδη τους σε ορισμένα οικονομικά κατώτερα στρώματα. Αυτό το ανέδειξε ιδιαίτερα ο Λένιν.

Και ο Μαρξ συνεχίζει: «Το δημόσιο χρέος γίνεται το "πιστεύω" του κεφαλαίου, (...) τη θέση του αμαρτήματος ενάντια στο Άγιο Πνεύμα, για το οποίο δεν υπάρχει άφεση, την παίρνει η καταπάτηση της πίστης απέναντι στο δημόσιο χρέος». Σ´ αυτή τη νέα θρησκεία που αποτελεί η λατρεία του κεφαλαίου, θυσιάζουν αδίστακτα ανθρώπους. «Την ίδια εποχή που έπαψαν στην Αγγλία να καίνε μάγισσες, άρχισαν να κρεμούν παραχαράκτες τραπεζογραμματίων» (σ. 780).

Φανταζόμαστε ότι τα ίδια αισθήματα θα έχουν και απέναντι σε αυτούς που εγκαταλείπουν το ευρώ για το εθνικό τους νόμισμα, με μια σταθερή ισοτιμία στην αρχή. Θα το θεωρούν παραχάραξη. 

Γιατί αυτή η αναφορά στα τραπεζογραμμάτια; Γιατί ο Μαρξ εξηγεί καταρχάς «πως οι πιστωτές του δημοσίου στην πραγματικότητα δεν δίνουν τίποτα, γιατί το ποσό που δανείζουν μετατρέπεται σε κρατικά ευκολομεταβιβάσιμα χρεόγραφα που στα χέρια τους λειτουργούν, όπως θα λειτουργούσαν αν ήταν ισόποσο μετρητό χρήμα». (Π.χ.: Τα σημερινά κρατικά ομόλογα που κρατούν οι τράπεζες και τα οποία επιπλέον είναι ενέχυρα για να πάρουν νέα πίστωση από την ΕΚΤ).

Στη συνέχεια εξηγεί πως η Τράπεζα της Αγγλίας (που ήταν ιδιωτική), δάνειζε το κράτος με 8% και από το ίδιο κεφάλαιο έκοβε (χαρτο)νόμισμα «δανείζοντας το ακόμα μια φορά στο κοινό με τη μορφή τραπεζογραμματίων». Αυτό το πιστωτικό χρήμα έγινε στη συνέχεια το νόμισμα, με το οποίο η Τράπεζα «έδινε δάνεια στο κράτος»!

Όμως για να ξεπληρώσει το χρέος, το κράτος έπρεπε να φορολογήσει τον λαό. «Το σύγχρονο φορολογικό σύστημα - που άξονας του είναι οι φόροι στα πιο αναγκαία μέσα συντήρησης, επομένως και η αύξηση της τιμής τους (βλ. ΦΠΑ), κρύβει μέσα του το σπέρμα της αυτόματης προοδευτικής αύξησης. Η αρχή έγινε στην Ολλανδία, όπου ο μεγάλος πατριώτης Ντε Βιττ το εξύμνησε και το χαρακτήρισε σαν το καλύτερο σύστημα για να γίνει ο εργάτης υπάκουος, λιτοδίαιτος, φιλόπονος και... για να παραφορτωθεί με δουλειά». Πάλι λοιπόν υπεισέρχεται η ταξική λογική, πέραν της οικονομικής.

Πιο καταστροφική είναι όμως «η βίαιη απαλλοτρίωση του αγρότη, του χειροτέχνη, με δυο λόγια όλων των συστατικών μερών της μικρής αστικής τάξης», δηλαδή των μεσαίων στρωμάτων. «Πάνω σ’ αυτό δεν υπάρχουν δύο γνώμες ούτε ακόμα και στους αστούς οικονομολόγους» (σ. 781).

...ΚΑΙ Ο ΛΕΝΙΝ

Για το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού, ο Λένιν έχει αναλύσει πως το «ξεπούλημα του κράτους» (Μαρξ) των μικρών ή αδύναμων εθνών, γίνεται προς όφελος των μεγάλων και ισχυρών, τόσο με τα ληστρικά δάνεια όσο και με την πολιτική εξάρτηση ή την άμεση στρατιωτική κατοχή. Είναι το στάδιο ενός καπιταλισμού που σαπίζει και ζει από τα κουπόνια των μετοχών, την τοκογλυφία ή την ληστεία των υποταγμένων χωρών. «Η έννοια "κράτος-εισοδηματίας" ή κράτος - τοκογλύφος γίνεται κοινόχρηστη στην οικονομική φιλολογία για τον ιμπεριαλισμό. Ο κόσμος χωρίστηκε σε μια χούφτα κράτη - τοκογλύφους και σε μια τεράστια πλειοψηφία κράτη - οφειλέτες». (Απαντα, τ. 27, σ. 405).

Η περισσότερη βιομηχανική παραγωγή αλλά και αγροτική θα γίνεται εκτός Ευρώπης. Αυτή την προοπτική περιγράφουν ο Χόμπσον, ο Σούλτσε- Γκέβερνιτς και στη συνέχεια ο Λένιν, κάτι που επιβεβαιώνεται στην σημερινή φάση του οικονομικού, χρηματιστικού κυρίως, ιμπεριαλισμού.

«Ο Γερμανός οπορτουνιστής Γκ. Χιλντεμπραντ - λέει ο Λένιν - προπαγανδίζει τις "Ενωμένες Πολιτείες της Δυτικής Ευρώπης" (χωρίς τη Ρωσία) για "κοινές" ενέργειες... ενάντια στους νέγρους της Αφρικής, ενάντια στο "μεγάλο κίνημα του ισλαμισμού", για τη διατήρηση ισχυρού στρατού και στόλου, ενάντια στον ιαπωνο-κινεζικό συνασπισμό» (σ. 409). Τί «μεγαλοφυής» χάραξη στρατηγικής, ήδη πριν εκατό χρόνια, προσθέτοντας βέβαια τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία στον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό.

Ο Άγγλος σοσιαλφιλελεύθερος Χόμπσον (ένας από τους μέντορες του Κέυνς) όμως διαφωνεί: «Μια πλατύτερη συμμαχία των δυτικών κρατών… όχι μονάχα δεν θα προωθούσε τον παγκόσμιο πολιτισμό, μα θα μπορούσε να σημαίνει ένα τεράστιο κίνδυνο δυτικού παρασιτισμού: το ξεχώρισμα μιας ομάδας από προηγμένα βιομηχανικά έθνη, που οι ανώτερες τάξεις τους θα εισπράττουν τεράστιο φόρο υποτέλειας από την Ασία και την Αφρική και με τη βοήθεια αυτού του φόρου θα διατηρούν μεγάλες πειθήνιες μάζες υπαλλήλων και υπηρετών, που δεν θα ασχολούνται πια με τη μαζική παραγωγή αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων, αλλά με την προσωπική εξυπηρέτηση ή με δευτερεύουσα βιομηχανική δουλειά κάτω από τον έλεγχο της νέας χρηματιστικής αριστοκρατίας». (σ. 408).

Υπάρχουν και για εδώ διορθώσεις, αλλά η γενική πρόβλεψη έχει δοθεί. Ο φόρος υποτέλειας εισπράττεται πια και από την νότια και ανατολική Ευρώπη, ενώ η «αποπαραγωγικοποίηση» του κέντρου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.

Ο Λένιν για όλους αυτούς τους λόγους έδινε τόση σημασία στο εθνικό ζήτημα. Μετά το 1918 μάλιστα, συμφωνούσε με τον Κέυνς που είχε καταγγείλει την επονείδιστη για τους ηττημένους συνθήκη των Βερσαλλιών. «Όλος ο κόσμος χωρίζεται σε έθνη που καταπιέζονται και σε έθνη που κυριαρχούν. Τα καταπιεζόμενα έθνη δεν είναι λιγότερα από τα 70% όλου του πληθυσμού της Γης. Η συνθήκη των Βερσαλλιών πρόσθεσε σε αυτά άλλα 100 με 150 εκατ. άτομα» (δηλ. Γερμανία, Αυστροουγγαρία κλπ). «Η Κομμουνιστική Διεθνής έριξε για τους λαούς της Ανατολής το σύνθημα: "Προλετάριοι όλων των χωρών και καταπιεζόμενοι λαοί ενωθείτε"» (Άπαντα, τ. 42, σ. 71).

Σπουδαίο σύνθημα και όχι μόνο για τους λαούς της Ανατολής. Αν δεν υπήρχε η σεχταριστική γραμμή ως προς τον «σοσιαλφασισμό», θα μπορούσε να αποφευχθεί η επικράτηση του ναζισμού στην Γερμανία και του φασισμού στην Ιταλία. Μάλιστα, ο ίδιος ο Λένιν το 1920 -1921 προέβλεπε μια συμμαχία με την Γερμανία και την Ιταλία. «Η Γερμανία και η Ιταλία είναι αναγκασμένες από την οικονομική τους κατάσταση να αναζητούν συμμαχία με την Ρωσία. Για τη Ρωσία η συμμαχία με τη Γερμανία ανοίγει πάρα πολύ μεγάλες οικονομικές προοπτικές, ανεξάρτητα αν θα νικήσει γρήγορα εκεί η γερμανική επανάσταση. Μπορούμε να συνάψουμε συμφωνία και με την αστική κυβέρνηση της Γερμανίας, γιατί η συνθήκη των Βερσαλλιών καταδικάζει τη Γερμανία σε ανυπόφορη κατάσταση....» (τ. 43, σ. 188). Και όχι μόνο αυτό, αλλά η συνθήκη απαγόρευε τις «άμεσες εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στη Γερμανία και τη Σοβιετική Ρωσία» (τ. 42, σ. 106).

Υπάρχουν κάποιες αναλογίες με την σημερινή Ελλάδα, δεν βρίσκετε; Όχι, βέβαια, πως η Ρωσία εξακολουθεί να είναι σοβιετική.

Και τότε όλες οι χώρες ήταν υπερχρεωμένες, κυρίως λόγω των δαπανών του πολέμου και κυρίως στην Αμερική. Η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν σε αδιέξοδο. Μόνη λύση ήταν η διαγραφή των χρεών και η ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία που διέθεσε τεράστιους φυσικούς πόρους. Αυτό πρότεινε ο Κέυνς, αυτό πρότεινε κι ο Λένιν, ήδη από το 1920. «Και η ιδέα αυτή δεν είναι μόνο ιδέα του οικονομολόγου επιστήμονα Κέυνς. Στην ιδέα αυτή κατέληξαν και θα καταλήξουν εκατομμύρια» (τ. 41, σ. 225). Η Σοβιετική Ρωσία είχε ακυρώσει τα χρέη του τσαρισμού και του Κερένσκυ. «Εμείς λιγάκι νωρίτερα από την εμφάνιση του βιβλίου του Κέυνς ακολουθήσαμε την θαυμάσια συμβουλή του: ακυρώσαμε όλα τα χρέη» (σ. 221).

Και συστάσεις προς την σοβιετική αντιπροσωπεία στη συνδιάσκεψη της Γένοβας το 1922: «Όλα τα μέλη της αντιπροσωπείας πρέπει να ξέρουν στην εντέλεια το βιβλίο του Κέυνς ("Οι οικονομικές συνέπειες της ειρήνης") και τα παρόμοια αστικά και αστικοπασιφιστικά βιβλία» (τ. 44, σ. 375).

Ο Λένιν συμφωνεί στη συνέχεια με τα 13 σημεία που επεξεργάστηκε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας Γκ. Τσιτσέριν για την «παγκόσμια ανασυγκρότηση», μέσα από ένα Παγκόσμιο Συνέδριο όλων των λαών της Γης, για την σχεδιομετρική κατανομή του αμερικανικού χρυσού και των παραγγελιών. «Οι ισχυροί βοηθώντας τους αδυνάτους, δημιουργούν για τους εαυτούς τους αγορές και πηγές πρώτων υλών… Εδώ ανάγεται επίσης και το σχέδιο του Ινστιτούτου Μπάρτερ (Κέυνς) ή του Τσεντραστέλλε (Κεντρικού Οργανισμού). (…) Όλα αυτά θα δώσουν την εικόνα ότι θεωρητικά είναι εφικτά στο αστικό καθεστώς, όμως στην ιστορική πραγματικότητα θα προσκρούσουν στους εθνικούς εγωισμούς και στην αρπακτικότητα των καπιταλιστικών ολιγαρχιών» (τ. 45, σ. 34-40).

Στην συνέχεια ο Κέυνς επεξεργάστηκε παραπέρα τις ιδέες του (και του Χόμπσον) για τον «θάνατο του εισοδηματία», του ραντιέρη, του τοκογλύφου, ιδέες που αναζωογόνησαν τον καπιταλισμό μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, (αν και ο τοκογλύφος δεν πέθανε στην πραγματικότητα, απλά περιορίστηκε σε μικρότερα κέρδη), σε συνδυασμό με την ως ένα βαθμό ανακατανομή του αμερικανικού χρυσού, μέσω κυρίως του δολαρίου και της σταθερής και μετατρέψιμης ισοτιμίας του με τον χρυσό. Μέχρι που ο τοκογλύφος επανήλθε με τον νεοφιλελευθερισμό και την καταχρέωση των χωρών, αρχίζοντας ,πολύ νωρίς, από τις χώρες του «Τρίτου Κόσμου», πολλές από τις οποίες μόλις είχαν αποκτήσει την ανεξαρτησία τους. Μια νέα αποικιοκρατία, χρέους αυτή τη φορά, είχε εγκαθιδρυθεί στα πλαίσια του χρηματιστικού νεο-ιμπεριαλισμού. Και ήρθε και η σειρά της Ελλάδας. Το εθνικό ζήτημα ξαναπρόβαλε παγκοσμίως στη πρώτη γραμμή, διαπλεκόμενο με το ταξικό, όπως είναι εξάλλου αναμενόμενο για τον ιμπεριαλισμό σε οποιαδήποτε μορφή του. «Η διαίρεση των εθνών σε έθνη που καταπιέζουν και σε έθνη που καταπιέζονται, αποτελεί την ουσία του ιμπεριαλισμού» (Άπαντα Λένιν, τ. 27, σ. 65).

Ο πυρήνας της σκέψης του Λένιν ανάγεται στον Μαρξ που έλεγε: «Δεν μπορεί να είναι ελεύθερος ένας λαός που καταπιέζει άλλους λαούς» (τ. 27, σ.263). Καταπίεση που γίνεται εφικτή και με την «εξαγορά των κατώτερων τάξεων του, για να παραμένουν ήσυχες», όπως έγραφε ο Χόμπσον, χάρη στα «μονοπωλιακά μεγάλα κέρδη», συμπληρώνει ο Λένιν (τ. 27, σ. 407). Χαρακτηριστικά που είχε επισημάνει ήδη το 1858 και το 1881 - 1882 ο ´Ενγκελς στην Αγγλία, όπου «οι εργάτες ατάραχα απολαμβάνουν τα οφέλη από το αποικιακό μονοπώλιο της Αγγλίας και από το μονοπώλιο της στην παγκόσμια αγορά» (σ. 412). Τώρα αυτό επεκτάθηκε σε έξι Δυνάμεις, λέει ο Λένιν, χάρη στα τραστ τους, τα καρτέλ, το χρηματιστικό κεφάλαιο, «τις σχέσεις του πιστωτή και του οφειλέτη».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η νομισματική κυριαρχία κάθε χώρας, η διαγραφή των χρεών - με τους τόκους που έχουν ήδη πληρωθεί, το κεφάλαιο του ελληνικού χρέους έχει ξεπληρωθεί - η αποδέσμευση από τις ανισότιμες σχέσεις των καπιταλιστικών ολοκληρώσεων τύπου ΕΕ, είναι εκ των ων ουκ άνευ, για την αποκατάσταση ισότιμων, φιλικών σχέσεων ανάμεσα στους λαούς, για την ειλικρινή και έμπρακτη ενότητα του προλεταριάτου όλων των χωρών, ενάντια στον πραγματικό αντίπαλο, το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και τα πολυεθνικά μονοπώλια που συνυφαίνονται μαζί του.

Μετά μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούργιες μορφές συνενώσεων, πρώτα απ’ όλα με τους διπλανούς μας, σε πραγματικά ισότιμη βάση, για να θυμηθούμε και το σύνθημα της «ομοσπονδιακής βαλκανικής δημοκρατίας» που υποστήριζε ο Λένιν το 1912. «Τα Βαλκάνια στους βαλκανικούς λαούς», συμπλήρωνε (Άπαντα, τ. 22, σ. 160). Και γιατί όχι και με την Τουρκία, με μιαν άλλη μορφή. Αρκεί να σταματήσουν οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και η μεγαλο-κρατική της πολιτική. Όσο για τους Βόρειους, θα πρέπει να ξαναδιαβάσουν τον Λούθηρο, αλλιώς ας μην τον επικαλούνται.