Ουκρανία: Μια χώρα σε αυταρχικό κατήφορο

Μια χώρα σε αυταρχικό κατήφορο

Με αλλαγή του Κανονισμού της Βουλής διαλύθηκε η κοινοβουλευτική ομάδα του Κ.Κ. Ουκρανίας, τώρα με μια δίκη-παρωδία όπου οι φασίστες τρομοκρατούν τη δικαστή προσπαθούν να το θέσουν εκτός νόμου.

Του Γιώργου Κατρούγκαλου*

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 28/07/2014]

Το Κίεβο δίνει αρχικά στον επισκέπτη την εντύπωση ευημερούσας πόλης, με ουρανοξύστες να χτίζονται παντού και τη φαινομενική εικόνα μιας καλπάζουσας ανάπτυξης. Μια πιο προσεκτική ματιά θα αποκαλύψει έναν αστικό ιστό παραδομένο πλήρως στην αγορά, με κτίρια τύπου Βωβού να αλλοιώνουν ακόμη και τις πιο γραφικές γειτονιές της τσαρικής παράδοσης, μέχρι τις εμβληματικές ακτές του Δνείπερου.

Αυτή είναι η μοίρα της χώρας. Ολιγάρχες του κύκλου της Τιμοσένκο, ολιγάρχες του κύκλου του Γιανουκόβιτς, ολιγάρχες του κύκλου του σημερινού προέδρου Παρασένκο (ολιγάρχη και αυτού) λυμαίνονται τον πλούτο του τόπου και καταλαμβάνουν με διάφορους παρένθετους την πολιτική σκηνή. Στην τελευταία έχουν εισβάλει πρόσφατα, μετά τα γεγονότα στο Μεϊντάν, και οι νεοφασίστες του Δεξιού Τομέα, που συναγωνίζονται σε δεξιό εξτρεμισμό τους ομοϊδέατες τους του κόμματος Σβομπόντα και του Ριζοσπαστικού Κόμματος. Νοσταλγοί των συνεργατών των Γερμανών, όπως του διαβόητου Μπαντέρα, εξακολουθούν να καταλαμβάνουν την κεντρική πλατεία και να επιβάλλουν ένα ιδιόμορφο κλίμα τρομοκρατίας.

Η Ουκρανία, παραδομένη στη δίνη των αντιδραστικών αυτών δυνάμεων, βουλιάζει σιγά σιγά στη δίνη ενός εμφυλίου πολέμου. Και αυτό, ενώ το καθεστώς αποκτά σταδιακά χαρακτηριστικά εικονικής μόνο κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η κοινοβουλευτική ομάδα του Κ.Κ. Ουκρανίας διαλύθηκε με μια φωτογραφική τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής με αναδρομική ισχύ, με πλήρη αδιαφορία για τους κανόνες του κράτους δικαίου. Οι βουλευτές του διατηρούν την έδρα τους, αλλά το Κόμμα δεν μπορεί να συμμετέχει στις περισσότερες θεσμικές λειτουργίες του Κοινοβουλίου, όπως η επικείμενη κατάρτιση του προϋπολογισμού, που θα είναι ένας πολεμικός προϋπολογισμός, προορισμένος να χρηματοδοτήσει τον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται στα ανατολικά.

Παράλληλα, η κυβέρνηση και τα πλέον εξτρεμιστικά ακροδεξιά κόμματα προωθούν τη δικαστική διάλυση του κόμματος. Στη δίκη που ξεκίνησε την Πέμπτη ήμουν παρών, απεσταλμένος από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Το κλίμα που επικρατούσε ήταν ανάλογο των δικών μας δικών της μετεμφυλιακής περιόδου. Τραμπούκοι της πλατείας Μεϊντάν και κοινοβουλευτικοί συνεργάτες των ακροδεξιών κομμάτων προπηλάκισαν και επιτέθηκαν στους δικηγόρους του κόμματος, μπροστά στα αδιάφορα μάτια της αστυνομίας. Μάλιστα, ήταν ο επικεφαλής του Ριζοσπαστικού Κόμματος που έδινε οδηγίες στην αστυνομία και τους τραμπούκους ταυτόχρονα (βλ. το συνημμένο βίντεο, που μαγνητοσκόπησα με το κινητό μου τηλέφωνο: https://www.dropbox.com/s/lrnk1453iuizvxg/2014-07-24%2010.09.27.3gp). Περιττό να πω ότι οι τραμπούκοι ήταν σαν δίδυμοι αδερφοί των δικών μας φασιστών. Ιδιο μαύρο μπλουζάκι, κούρεμα με την ψιλή, φουσκωτά μπράτσα και δερμάτινα γάντια…

Τα επιχειρήματα για τη διάλυση του Κ.Κ. Ουκρανίας λες και ήταν και αυτά αντιγραμμένα από τις δικογραφίες κατά του ΚΚΕ. Κατηγορίες για αποσχιστική δράση, για αντιδημοκρατικό και αντεθνικό χαρακτήρα του κόμματος…. Και ήταν φανερό ότι η τρομοκρατία δεν επιφυλασσόταν μόνο για τα στελέχη του Κόμματος και τους δικηγόρους. Τη δίκη διέκοψε στη συνέχεια άλλος καλός βουλευτής των ακροδεξιών, χωρίς να τολμήσει να πει λέξη η πρόεδρος του Δικαστηρίου. Είναι προφανές ότι σκοπός των τραμπούκων δεν ήταν η τρομοκράτηση κυρίως των δικηγόρων του κόμματος, αλλά της ίδιας της δικαστή (παρόμοιας σοβαρότητας θέματα να κρίνονται από ένα μονομελές δικαστήριο επιπέδου Πρωτοδικείου είναι, ούτως ή άλλως, ανεπίτρεπτο από πλευράς σεβασμού στην αρχή του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας).

Δεν πρόκειται επομένως για δίκη που σέβεται τα κριτήρια του δυτικού νομικού πολιτισμού, πολύ λιγότερο δε τις ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και όμως, είμαι περήφανος που ήμουν εκεί. Δεν θα αλλάξει κάτι στην έκβαση της δίκης, που είναι προδιαγεγραμμένη. Πληρώνουμε όμως ένα γραμμάτιο. Το γραμμάτιο της αλληλεγγύης που έδειχναν οι αριστεροί και οι δημοκράτες από όλο τον κόσμο στις δίκες του Μπελογιάννη και τόσες άλλες των δικών μας πέτρινων χρόνων.

Παράλληλα, είναι εντυπωσιακή η υποκρισία της Δύσης, κυρίως των ΗΠΑ αλλά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, απέναντι στα φαινόμενα αυτά. Επιχειρείται μια αναβίωση του κλίματος του ψυχρού πολέμου, με τη δαιμονοποίηση της Ρωσίας και τον πλήρη εξωραϊσμό των αυταρχών που κυβερνούν σήμερα την Ουκρανία (φυσικά και ο Πούτιν παίζει τα δικά του γεωστρατηγικά παιχνίδια, δεν είναι όμως μόνος αυτός ο αρχιτέκτονας του κακού). Η περίπτωση της κατάρριψης του μαλαισιανού τζετ χρησιμοποιείται μάλιστα προπαγανδιστικά από τους γνωστούς γενίτσαρους της ενιαίας σκέψης, όπως οι πάλαι ποτέ «νέοι» Γάλλοι φιλόσοφοι, εκφραστές πλέον του χυδαιότερου αντιδιαφωτισμού. Η ιδεολογική προσπάθεια επιχειρεί να αναδείξει τις ουκρανικές αρχές ως τάχα ψύχραιμες και σοβαρές πολιτικές δυνάμεις, εκφραστές, τάχα, της δημοκρατίας και της ειρήνης.

Η δίκη-παρωδία του Κομμουνιστικού Κόμματος δείχνει ότι όλα αυτά δεν αποτελούν παρά την πρόσοψη ενός χωριού Ποτέμκιν που κρύβει τη διαφθορά και τον αυταρχισμό μιας ελίτ που ενδιαφέρεται μόνο για τον δικό της πλουτισμό, και γαία πυρί μειχθήτω. Η αλληλεγγύη λοιπόν στους Ουκρανούς κομμουνιστές δεν είναι υπόθεση μόνο της Αριστεράς. Είναι υποχρέωση κάθε δημοκράτη. Αλλιώς δεν ξέρουμε ποιος θα είναι ο επόμενος. ‘Η ποια χώρα.

…………………………………………………………………………………………………………………….

* Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ