Όσκαρ Λαφοντέν: Προτείνω έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ και σύστημα τύπου Δανίας

Όσκαρ Λαφοντέν: Προτείνω έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ και σύστημα τύπου Δανίας

Σκίτσο Matt Kenyon

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΑΠΕ

[Πηγή: iskra, 28/4/2016]

Πρόταση – σοκ για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ από τον Όσκαρ Λαφοντέν, πρώην ηγέτη του κόμματος της γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) και πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας. Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ, με αφορμή επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη  για να μετάσχει σε ημερίδα με θέμα “Ποιο είναι το μέλλον της Ευρώπης” την οποία διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ερευνών Κοινωνικής και Οικονομικής Πολιτικής, επισημαίνει ότι:

Προτείνω την επιστροφή της Ελλάδας στο υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (European Monetary System / EMS), στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή και η Δανία. Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα επιτρέπει ανατιμήσεις και υποτιμήσεις και υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει αν το νόμισμα υποτιμάται ή ανατιμάται πολύ. Είμαι πεπεισμένος ότι σε μια τέτοια νομισματική κατάσταση η ελληνική οικονομία σιγά-σιγά θα ανέκαμπτε. Αποφασιστικό σε ένα τέτοιο νομισματικό σύστημα είναι το να αποκτήσει ξανά η Ελλάδα μερική αυτονομία στην άσκηση νομισματικής πολιτικής. Με μια δημοκρατικά ελεγχόμενη Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει ξανά τις επενδύσεις της και δεν θα ήταν εξαρτημένη ούτε από τις αγορές, ούτε από τους οίκους αξιολόγησης.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Όσκαρ Λαφοντεν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ έχει ως εξής:

- Kύριε Λαφοντέν, την Τετάρτη θα πάρετε μέρος σε ημερίδα με θέμα “Ποιο είναι το μέλλον της Ευρώπης” την οποία διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Δίκτύο Ερευνών Κοινωνικής και Οικονομικής Πολιτικής (EReNSEP) στη Θεσσαλονίκη. Προς τα που πάει η Ευρώπη κατά τη γνώμη σας;

Δυστυχώς οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων χωρών στην Ευρώπη γίνονται τα τελευταία χρόνια μεγαλύτερες. Η Ευρώπη κινδυνεύει να καταρρεύσει. Η κύρια αιτία είναι ο λανθασμένος σχεδιασμός της Νομισματικής Ενωσης. Χώρες με αδύναμη οικονομία χρειάζονται ένα αδύναμο νόμισμα, χώρες με ισχυρή οικονομία χρειάζονται ένα ισχυρό νόμισμα. Επειδή δεν τηρήθηκαν οι κανόνες χάνουν οι μεν, ενώ οι άλλοι, ιδίως η Γερμανία κερδίζουν. Αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει καλά μακροπρόθεσμα.

- Και η Ελλάδα ανήκει στην πρώτη ομάδα…

Η ελληνική οικονομία εξελίχθηκε συνεχώς προς το χειρότερο στο ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα τα τελευταία χρόνια. Η δημοκρατία και το κοινωνικό κράτος αποδομήθηκαν. Και αυτό είναι συνέπεια αυτού του λανθασμένου νομισματικού συστήματος.

- Και τι προτείνετε εσείς κύριε Λαφοντέν;

Προτείνω την επιστροφή της Ελλάδας στο υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (European Monetary System / EMS), στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή και η Δανία. Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα επιτρέπει ανατιμήσεις και υποτιμήσεις και υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει αν το νόμισμα υποτιμάται ή ανατιμάται πολύ. Είμαι πεπεισμένος ότι σε μια τέτοια νομισματική κατάσταση η ελληνική οικονομία σιγά-σιγά θα ανέκαμπτε. Αποφασιστικό σε ένα τέτοιο νομισματικό σύστημα είναι το να αποκτήσει ξανά η Ελλάδα μερική αυτονομία στην άσκηση νομισματικής πολιτικής. Με μια δημοκρατικά ελεγχόμενη Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει ξανά τις επενδύσεις της και δεν θα ήταν εξαρτημένη ούτε από τις αγορές, ούτε από τους οίκους αξιολόγησης.

- Εννοείται δηλαδή οικειοθελή αποχώρηση της Ελλάδας από την ευρωζώνη…

Τάσσομαι υπέρ του να αποκτήσει η Ελλάδα το ίδιο νομισματικό καθεστώς όπως η Δανία και έτσι να μπορέσει να αποκτήσει μια νέα ευκαιρία για να ανασυγκροτήσει ξανά της οικονομία της. Τάσσομαι υπέρ του να αποκτήσει η Ελλάδα τον έλεγχο της δικής της Κεντρικής Τράπεζα, ένα δημοκρατικό έλεγχο, διότι η Κεντρική Τράπεζα θα έχει τότε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει ξανά επενδύσεις.

- Η χρηματοδότηση επενδύσεων στην Ευρώπη μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) είναι κατά τη γνώμη σας ορθότερη από την πολιτική λιτότητας. Η ΕΚΤ όμως διέκοψε τη ροή χρημάτων προς την Ελλάδα όταν η κυβέρνηση Τσίπρα αρνήθηκε να περικόψει μισθούς και συντάξεις….

Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η Ελλάδα πρέπει να μεταπηδήσει στο υπάρχον Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και μετά με την Κεντρική της Τράπεζα να χρηματοδοτήσει ελληνικές επενδύσεις. Φυσικά θα ήταν καλύτερα αν η ΕΚΤ χρηματοδοτούσε επενδύσεις σε όλη την Ευρώπη αντί να πλημμυρίζει τις κεφαλαιαγορές με χρήματα με αποτέλεσμα οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι, διότι είναι αυτοί οι οποίοι επωφελούνται περισσότερο από αυτή την πλημμύρα χρημάτων. Σημαντικότερο θα ήταν όμως οι Κεντρικές Τράπεζες να τεθούν στην υπηρεσία του λαού και να χρηματοδοτήσουν ξανά επενδύσεις.

- Επικρίνεται επίσης σφοδρά την πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη και την Ελλάδα…

Το γεγονός ότι η πολιτική της λιτότητας έχει αποτύχει δεν μπορεί να το αμφισβητεί κανείς. Η ελπίδα, η πεποίθηση ότι μπορεί κανείς να δώσει ώθηση στην οικονομία με το να περικόπτει τα εισοδήματα, τους μισθούς, τις συντάξεις ή τις κρατικές δαπάνες είναι μια ιδεολογική στενοκεφαλιά.

- Αυτό όμως ακριβώς απαιτούν οι δανειστές από την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να αλλάξει αυτήν την πολιτική, αλλά εξαναγκάστηκε να λάβει σκληρά μέτρα και να συνεχίσει την πολιτική της λιτότητας. Τι μπορεί να κάνει η ελληνική κυβέρνηση, μια αριστερή κυβέρνηση σε αυτήν την κατάσταση;

Κάθε αριστερή κυβέρνηση, κάθε κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει ένα αριστερό κόμμα, είτε είναι στην Ελλάδα, είτε στην Πορτογαλία ή την Ισπανία έχει μόνο τότε τη δυνατότητα να βελτιώσει την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στη χώρα της αν ξεφύγει από τις επιταγές της τρόικας, ή καλύτερα αν απεγκλωβιστεί από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, δηλαδή αν αποκτήσει ξανά μερικώς την αυτονομία της νομισματικής πολιτικής της. Τότε θα μπορέσει μέσω υποτιμήσεων να αμυνθεί κατά του του γερμανική ντάμπιγκ μισθών. Αυτή είναι μια εφικτή λύση για να μπορέσουν αυτές οι χώρες να αποκτήσουν περιθώρια κινήσεων και να βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν προσπάθησε να μπει στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα και οι προτάσεις του πρώην υπουργού Οικονομικών Βαρουφάκη να εισαγάγει ένα είδος διπλού νομίσματος απορρίφθηκαν. Αν όμως μια αριστερή κυβέρνηση παραμένει εγκλωβισμένη εντός των ευρωπαϊκών συνθηκών δεν έχει καμιά πιθανότητα επιτυχίας.

- Η αριστερά, κύριε Λαφοντέν, έχει τη δυναμική να αλλάξει τα πράγματα στην Ευρώπη;

Η αριστερά δυναμώνει, αυτό απέδειξαν η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, όταν οι άνθρωποι έχουν την ελπίδα ότι θα ξεπεραστεί η αυστηρή πολιτική λιτότητας, η οποία συνδέεται με την περικοπή συντάξεων, μισθών και κρατικών δαπανών. Με αυτήν την ελπίδα ενισχύεται η αριστερά. Αν όμως αποτύχει να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση τότε αυτό είναι ήττα για όλη την αριστερά στην Ευρώπη. Γι αυτό υπολογίζω στο να καταφέρουν, είτε η Ελλάδα είτε η Ισπανία είτε η Πορτογαλία είτε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, να απελευθερωθούν από τους εξαναγκασμούς των νεοφιλελεύθερων ευρωπαϊκών συνθηκών και να αποκτήσουν ξανά τον έλεγχο της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.

- Διαπιστώνετε ένα έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη. Κινδυνεύει η δημοκρατία σήμερα στην Ευρώπη;

Ο Περικλής όριζε τη δημοκρατία ως μια κοινωνία στην οποία επικρατούν τα συμφέροντα της πλειοψηφίας. Αν αυτός ο ορισμός θεωρηθεί ως βάση, δεν υπάρχει δημοκρατία στην Ευρώπη.

- Και ποιός αποφασίζει σήμερα στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα σήμερα κατά τη γνώμη σας;

Έχουμε παγκοσμίως σε ανατολή και δύση, σε βορρά και νότο, κοινωνίες στις οποίες επιβάλλονται τα συμφέροντα των οικονομικά ισχυρότερων. Υπάρχουν ολιγαρχικά συστήματα σε ανατολή και δύση, στις ΗΠΑ και τη Ρωσία αλλά και στην Ελλάδα. Και τα συμφέροντα αυτών των ολιγαρχιών επιβάλλονται. Μεταφραζόμενο στην ελληνική πραγματικότητα είναι διαφωτιστικός ο νόμος για τους εφοπλιστές στον ελληνικό φορολογικό νόμο.

- Θεωρείται ότι υπάρξει προσεχώς και μια νέα οικονομική κρίση και πως θα πρέπει να αντιμετωπισθεί;

Υπάρχει μια αρχή, η οποία λέει πως κάτι το οποίο δεν είναι αδύνατον να συνεχίζεται επ΄ άπειρον κάποτε θα τελειώσει. Στον χρηματοπιστωτικό κόσμο αυτό σημαίνει ότι οι φούσκες μεγαλώνουν για ένα διάστημα, αλλά κάποτε σκάνε. Το είδαμε το 2008 και θα το ξαναδούμε διότι η αποφασιστική μεταρρύθμιση των χρηματαγορών εμποδίζετται από τη Wall Street. H αποφασιστική μεταρρύθμιση θα ήταν να υποβληθεί ο τραπεζικός κλάδος και η νομισματική πολιτική σε δημόσιο έλεγχο . Στις ΗΠΑ δεν κυβερνά ο πρόεδρος αλλά η Wall Street.

- Ο κ. Τσίπρας θεωρεί ότι η πολιτική της ήπιας δημοσιονομική προσαρμογής της κυβέρνησής του αποδίδει καρπούς και ότι η ελληνική οικονομία είναι ένα βήμα πριν από την ανάκαμψη, διότι τα στοιχεία της Eurostat αποδεικνύουν ότι η δημοσιονομική απόδοση της Ελλάδας το 2015 ξεπέρασε κάθε προσδοκία και ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέα έκτακτα μέτρα. Πως εκτιμάτε εσείς την παρούσα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα κύριε Λαφοντέν ;

Είναι πάντα σωστό όταν ο Τσίπρας αντιστέκεται σε περαιτέρω μέτρα λιτότητας. Αλλά οι γνωστοί σε μένα αριθμοί της ανεργίας, της κοινωνικής κατάστασης και των νέων όρων των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ οδηγούν στην εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν έχει καμιά πιθανότητα επιτυχίας.

- Οι διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς πιστωτές συνεχίζονται και ενδεχομένως την Πέμπτη θα υπάρξει συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις, ιδίως στο συνταξιοδοτικό και το φορολογικό. Νομίζετε ότι η ενδεχόμενη συμφωνία και τα θετικά στοιχεία της Eurostat θα βοηθήσουν να ξεκινήσει η συζήτηση για κούρεμα, για ελάφρυνση του χρέους; Τι γνώμη εσείς έχετε επ΄αυτού;

Το κούρεμα του χρέους είναι αναπόφευκτο, διότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να εξοφλήσει τα χρέη της. Το κόμμα της αριστεράς “Die Linke” στη Γερμανία το ζητά εδώ και χρόνια. Η λέξη μεταρρυθμίσεις είναι το μεγαλύτερο ψέμα των περασμένων δεκαετιών. Με αυτήν εννοούνται πάντοτε περικοπές μισθών ή κοινωνικών παροχών ή η κατεδάφιση των παροχών των δημόσιων υπηρεσιών και ψηλότεροι φόροι. Όλα αυτά είναι μέτρα τα οποία πνίγουν την οικονομία.

- Τι μορφή θα έπρεπε να έχει ένα ενδεχόμενο κούρεμα;

Αυτό το κούρεμα πρέπει φυσικά να γίνει αντικείμενο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Υπάρχουν μάλιστα ιστορικά παραδείγματα, όπως είναι η συμφωνία του Λονδίνου του 1953. Πρέπει να είναι υπολογισμένο έτσι ώστε η ελληνική οικονομία να είναι σε θέση, όταν αναπτυχθεί ξανά , να μπορεί να εξυπηρετήσει το υπόλοιπο χρέος της. Μόνο το κούρεμα δεν θα είναι αρκετό. Η ένταξη στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα πρέπει προστεθεί ώστε να έχει ξανά η ελληνική οικονομία την δυνατότητα να αναπτυχθεί.

- Η ακροδεξιά θριάμβευσε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Αυστρίας, πως το εξηγείτε εσείς αυτό;

Το εκλογικό αποτέλεσμα στην Αυστρία είναι ένας λόγος για μεγάλη ανησυχία. Τα κοινοβουλευτικά κυβερνητικά συστήματα στην Ευρώπη, τα οποία κυριαρχούνται από νεοφιλελεύθερα κόμματα, έχουν ως αποτέλεσμα να μην επικρατεί πλέον η βούληση του λαού στα κοινοβούλια. Αυτή είναι η πραγματική αιτία για την ενίσχυση των δεξιών κομμάτων. Οι αυστριακές προεδρικές εκλογές είναι μια επιπλέον απόδειξη. Και στο δρόμο για την άμεση δημοκρατία μπορούμε να επιτύχουμε να κυριαρχήσει ξανά η θέληση της πλειοψηφίας.

- Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί το προσφυγικό, το οποίο συνδέεται και με το αποτέλεσμα των αυστριακών προεδρικών εκλογών;

Πρέπει να υπάρξει μια ευρωπαϊκή σύμβαση για την υποδοχή ανθρώπων οι οποίο διαφεύγουν από τον πόλεμο και την πολιτική δίωξη. Δυστυχώς η Ευρώπη σε αυτό το θέμα απέτυχε πλήρως.