Ψάχνουν για τον «αντι-Μάλικι»

Ψάχνουν για τον «αντι-Μάλικι»

ΙΡΑΚ - Ο σιίτης απερχόμενος πρωθυπουργός επιζητεί μια τρίτη θητεία καθώς διαθέτει τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, με 92 βουλευτές σε σύνολο 328. Κούρδοι και σουνίτες, αλλά και πολλοί πρώην σύμμαχοί του σιίτες αρνούνται να τον στηρίξουν.

Του Νικόλα Ζηργάνου

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 01/07/2014]

Τρεις μήνες μετά τις εκλογές, που ανέδειξαν νικητή το κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού, Νούρι αλ Μάλικι, συγκαλείται σήμερα στη Βαγδάτη το νεοεκλεγέν ιρακινό Κοινοβούλιο για να εκλέξει τον πρωθυπουργό, ο οποίος θα προσπαθήσει να κρατήσει ενιαία τη χώρα. Ο σιίτης Μάλικι επιζητεί μια τρίτη θητεία, αλλά τόσο οι Κούρδοι και οι σουνίτες (οι οποίοι τον κατηγορούν για καταστροφική πολιτική διχασμού που οδήγησε στην περιθωριοποίηση των σουνιτών) όσο και πολλοί πρώην σύμμαχοί του σιίτες αρνούνται να τον στηρίξουν. Ενάντια στην υποψηφιότητα Μάλικι είναι και η Ουάσινγκτον, η οποία πιέζει την Τεχεράνη να άρει την εμπιστοσύνη της προς τον αμφιλεγόμενο σιίτη ηγέτη του κόμματος «Συμμαχία του Κράτους Δικαίου», που διαθέτει τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, με 92 βουλευτές σε σύνολο 328.

Οι Αμερικανοί πιέζουν για κυβέρνηση εθνικής ενότητας με σιίτη πρωθυπουργό και συμμετοχή Κούρδων και σουνιτών υπουργών, ώστε να υπάρξει πολιτική (και στη συνέχεια στρατιωτική) αντιμετώπιση των εξτρεμιστών σουνιτών ανταρτών του «Ισλαμικού Κράτους» που έχουν καταλάβει το ένα τρίτο των εδαφών της χώρας. Ο διαμοιρασμός των εξουσιών ανάλογα με την εθνότητα ή το θρησκευτικό δόγμα στο μετα-Σαντάμ Ιράκ προβλέπει σιίτη πρωθυπουργό, Κούρδο πρόεδρο του Ιράκ και σουνίτη πρόεδρο της Βουλής.

Ο Μάλικι ήταν μέχρι χθες βράδυ αμετακίνητος και διεκδικούσε -παρά τις αντιδράσεις- την πρωθυπουργία για τον εαυτό του και επίσης δεν συναινούσε στο άνοιγμα προς τους Κούρδους και ιδίως προς τους σουνίτες. Σήμερα, θα φανεί αν η Τεχεράνη τού τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια, επιλέγοντας έναν άλλο σιίτη για υποψήφιο πρωθυπουργό, σε μια κίνηση που θα συνεκτιμηθεί στο ευρύτερο πλαίσιο του αμερικανο-ιρανικού διαλόγου για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που βρίσκεται στην τελική ευθεία.

Ολες τις προηγούμενες ημέρες έγιναν έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με στόχο την αλλαγή φρουράς στο πρωθυπουργικό μέγαρο, με τουλάχιστον δύο σιίτες ηγέτες μεγάλης επιρροής, τον φιλο-ιρανό μουλά Μοκτάντα αλ Σαντρ και τον μετριοπαθή επίσης φιλο-ιρανό Αμάρ αλ Χακίμ του «Ανώτατου Ισλαμικού Συμβουλίου του Ιράκ», να συζητούν εναλλακτικές λύσεις. Τον Χακίμ αλλά και σουνίτες ηγέτες συνάντησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι την περασμένη εβδομάδα στη Βαγδάτη, ενώ έχουν ανάψει τα τηλέφωνα (μεταξύ του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν και του Κούρδου προέδρου Μασούντ Μπαρζανί) για να αποτραπεί η ανεξαρτησία των Κούρδων και η τριχοτόμηση του Ιράκ.

Οι Κούρδοι είναι διατεθειμένοι να μην προχωρήσουν τώρα στην ανεξαρτησία, αλλά ζητούν δύο σημαντικά ανταλλάγματα για να υποστηρίξουν τη νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Πρώτον, έχουν βάλει στο τραπέζι την επαναδιαπραγμάτευση του ποσοστού που λαμβάνουν ως κέρδος από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση (σήμερα είναι 17% και απαιτούν 25%, πέραν της εκμετάλλευσης των δικών τους πόρων) και δεύτερον, δεν συζητούν καν το μέλλον της πόλης του Κιρκούκ και της ευρύτερης περιοχής των πετρελαιοπηγών του την οποία έχουν καταλάβει μετά την απόσυρση του ομοσπονδιακού στρατού.

Οι Κούρδοι θα προχωρήσουν σε δημοψήφισμα στην περιοχή με αίτημα την ενσωμάτωσή της στο ιρακινό Κουρδιστάν και επιδιώκουν να μετατρέψουν το Κιρκούκ σε πρωτεύουσα του μελλοντικού τους κράτους. Πιέσεις να μειώσουν τις απαιτήσεις τους ασκούν στους Κούρδους οι Αμερικανοί, ενώ η Αγκυρα έβαλε τέλος στις εκτιμήσεις πως αλλάζει πολιτική στο κουρδικό και ανακοίνωσε επισήμως πως δεν τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας του ιρακινού Κουρδιστάν. Εκπρόσωπος του γραφείου του πρωθυπουργού Ερντογάν δήλωσε ότι η εδαφική ενότητα και ακεραιότητα του Ιράκ είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας.