Εκλογές στην κεμαλική Τουρκία χωρίς κεμαλικό υποψήφιο

Εκλογές στην κεμαλική Τουρκία χωρίς κεμαλικό υποψήφιο

Του Τάσου Χατζηβασιλείου, Πολιτικού Επιστήμονα – Τουρκολόγου

[Πηγή: inprecor, 25/07/2014]

Η 10η Αυγούστου θα είναι μια μέρα ιστορική για την Τουρκία. Ιστορική διότι οι πολίτες θα εκλέξουν για πρώτη φορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για πενταετή θητεία στο μέγαρο της όμορφης συνοικίας Çankaya.

Η τουρκική ιστορία έχει προσφέρει προς μελέτη δεκάδες ιστορικά παράδοξα. Φέτος μας προσφέρει ακόμα ένα: στη χώρα του Κεμάλ, κανείς από τους υποψηφίους Προέδρους της Δημοκρατίας δεν είναι κεμαλιστής. Το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ στηρίζει, ως γνωστόν, τον πανίσχυρο νυν Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν. Επτά κόμματα της αντιπολίτευσης, η οποία πορεύεται κατακερματισμένη την τελευταία δεκαετία, «κατεβάζουν» από κοινού τον τέως Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης και διανοούμενο γνωστό για τις απόψεις του περί αναγκαίας προσέγγισης Χριστιανισμού και Ισλάμ, Εκμελεντίν Ιχσάνογλου. Και το κουρδικό πολιτικό κίνημα –ό,τι έχει απομείνει από αυτό– στηρίζει τον τέως Δήμαρχο Ντιγιάρμπακιρ και ηγέτη του κουρδικού BDP Σελαχαττίν Ντεμιρτάς.

Ο απολογισμός; Δύο ισλαμιστές και ένας Κούρδος ρίχνονται στη μάχη για τη θέση του Προέδρου, τη θέση όπου πρώτος αναδείχθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Πριν από 2-3 χρόνια, κανένας διεθνής αναλυτής δεν θα πίστευε ότι αυτό θα συνέβαινε.

Όμως, συμβαίνει σήμερα. Η πρωτοκαθεδρία του ισλαμικού ΑΚΡ και του ίδιου του Ερντογάν τα τελευταία 12 χρόνια έχουν καταστήσει την υιοθέτηση αντι-ισλαμικού πολιτικού λόγου λανθασμένη επιλογή. Με άλλα λόγια, για να κερδίσει ο οποιοσδήποτε υποψήφιος εκλογές στην Τουρκία, δεν είναι απαραίτητο να υπεραμύνεται της παραδοσιακής κοσμικής ατζέντας. Ακόμα και αν είναι παραδοσιακός κεμαλιστής, γνωρίζει καλά ότι η επίκληση στις μονολιθικές αρχές του ατατουρκισμού δεν εξασφαλίζει την επιθυμητή εκλογική επιτυχία. Αυτό αντιλαμβάνονται τα δύο κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης (σ.σ. CHP και ΜΗΡ) και στηρίζουν έναν συντηρητικό υποψήφιο με διεθνές κύρος, με στόχο να «σπάσουν» το μονοπώλιο του Ερντογάν στους θρησκευόμενους ψηφοφόρους. Άλλωστε, το πολιτικό ακροατήριο έχει αλλάξει και μαζί του αλλάζει μοιραία και το πολιτικό σκηνικό.

Σε ό,τι αφορά το κουρδικό στοιχείο, η ανακοίνωση της υποψηφιότητας Ντεμιρτάς στέλνει σαφές μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι η συγκεκριμένη μειονότητα δεν είναι διατεθειμένη να στηρίξει αβίαστα τις επιλογές Ερντογάν στο Κουρδικό. Είναι βέβαιο ότι οι Κούρδοι προσανατολίζονται να στηρίξουν τον Πρωθυπουργό στο β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών, εφόσον δεν γίνει εκλογή από την πρώτη Κυριακή, με συγκεκριμένα ανταλλάγματα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι νικητής της αναμέτρησης θα είναι ο Ερντογάν. Αυτή η εξέλιξη – προδιαγεγραμμένη για πολλούς εντός και εκτός Τουρκίας – θα σημάνει τη σταδιακή μετατροπή του πολιτεύματος από προεδρευομένη σε προεδρική δημοκρατία και στην ταύτιση της πολιτειακής ηγεσίας με την πολιτική.

Το 1923, ο Κεμάλ σηματοδότησε τη  μετάβαση από το σουλτανάτο στη σύγχρονη κοσμική Τουρκία. Μένει να δούμε αν το 2014 σηματοδοτήσει τη μετάβαση από τη σύγχρονη κοσμική Τουρκία σε ένα σύγχρονο «σουλτανάτο».

[Πηγή: Capital.gr]