Ποιος γαλλο-γερμανικός άξονας;

Ποιος γαλλο-γερμανικός άξονας;

Του Περικλή Γρύσπου *

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 03/09/2014]

Τη μοναξιά που αισθάνεται κάθε κυρίαρχος, ειδικά όταν καταφέρνει να επιβληθεί σε ισχυρούς φίλους, νιώθει η Ανγκελα Μέρκελ μετά την επιτυχία της να θυσιαστεί για χάρη της όλη η γαλλική κυβέρνηση.

Αλλωστε η ημέρα που παραιτήθηκε η κυβέρνηση Βαλς, 25η Αυγούστου, είναι η ημέρα που πριν από ακριβώς 70 χρόνια απελευθερωνόταν το Παρίσι από την τετράχρονη ναζιστική σκλαβιά. Είναι η ημέρα που έμπαινε θριαμβευτής στο Παρίσι ο στρατηγός Λεκλέρκ, επικεφαλής της 2ης μεραρχίας τεθωρακισμένων. Εβδομήντα χρόνια μετά, ένας Γάλλος πρόεδρος δεχόταν ταπεινωτικά την προτροπή του Βερολίνου να αλλάξει την κυβέρνησή του προς χάριν της γερμανικής αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, δηλαδή της λιτότητας.

Ο συμβολισμός, αναπόφευκτα καθαρός και συνάμα λυπηρός για μια χώρα όπως η Γαλλία. Μια Γαλλία που από πόλος ανάπτυξης για τους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου, όπως ήλπιζαν πολλοί, γίνεται εκφραστής πολιτικών που οδηγούν στη φτωχοποίηση και τη μιζέρια εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες. Η ισορροπία του γαλλο-γερμανικού άξονα, πάνω στην οποία βασίστηκε για χρόνια η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έγειρε αφόρητα υπέρ της Γερμανίας.

Από την περίοδο των Ζακ Σιράκ και Γκέρχαρντ Σρέντερ φαινόταν σιγά σιγά η αδυναμία του Παρισιού να πρωταγωνιστήσει ουσιαστικά μέσω προτάσεων και θέσεων στη δημιουργία μιας Ευρώπης με ανάπτυξη και απασχόληση για όλους τους λαούς της. Το παιχνίδι χανόταν για τη Γαλλία, η οποία βυθιζόταν σε μια κρίση, αρχικά πολιτική και κατόπιν οικονομική. Ξαφνικά έχασε τα αντανακλαστικά της μεγάλης χώρας και έμεινε με την ανάμνηση του αποικιακού παρελθόντος.

Είναι αλήθεια ότι ο τελευταίος των μεγάλων της γαλλικής πολιτικής σκηνής ήταν ο Φρανσουά Μιτεράν. Μετά άρχισε η κάθοδος προς τη μετριότητα, για να φτάσει σήμερα η Γαλλία να έχει τον Φρανσουά Ολάντ, τον πιο αντιδημοφιλή πρόεδρο στην ιστορία της πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Οταν η Γερμανία από τον Σρέντερ πέρασε στη Μέρκελ.

Η Γαλλία άρχισε να χάνει την εθνική της ταυτότητα, ειδικά όταν επί Σαρκοζί τα λογοπαίγνια των ευρωπαϊκών εφημερίδων τον χαρακτήριζαν «σκυλάκι» της Μέρκελ. Για την ανισορροπία των σχέσεων Βερολίνου- Παρισιού ευθύνες έχει σχεδόν το σύνολο των πολιτικών κομμάτων στη Γαλλία που δεν μπόρεσε να διακρίνει έγκαιρα τους πραγματικούς γερμανικούς στόχους για την Ευρώπη.

Ο Ζακ Ντελόρ, που θεωρείται από τους πατέρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε συνέντευξή του πριν από τρία χρόνια είχε πει ότι «Γάλλοι και Γερμανοί πρέπει να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, να αποδεχτούν τους διαφορετικούς χαρακτήρες τους και να καταφέρουν να συμπληρώσουν η μια χώρα την άλλη». Οι δύο αυτοί πυλώνες δεν μπόρεσαν ποτέ να ανατροφοδοτηθούν διότι κατά βάθος ο σχεδιασμός του Βερολίνου ήταν η οικονομική επικράτηση.

Για τον εκάστοτε ένοικο των Ηλυσίων φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια αρκούσε η γνωστή φράση «μα, είστε η δεύτερη οικονομία της ευρωζώνης». Απλά, λοιπόν, το Παρίσι αντί να υπερασπίσει και να χτίσει την πολιτική του γύρω από την ανάπτυξη απορρίπτοντας λογικές λιτότητας και υιοθετώντας προτάσεις διεξόδου, κατάφερε να γίνει μέρος της κρίσης και ουσιαστικά θύμα της.

Ο Αρνό Μονμπούρ κατάλαβε από τη θέση του υπουργού Οικονομίας ότι η Γαλλία θα μπορούσε να ανακάμψει καλύτερα αν είχε τονώσει την οικονομία και όχι τη λιτότητα. Τα είπε, συγκρούστηκε και έφυγε. Κατάφερε όμως να ανοίξει τη συζήτηση για μιαν άλλη πολιτική, μακριά από τις επιταγές της κυρίας Μέρκελ. Αυτό είναι θετικό και φάνηκε και στη Rochelle, όπου συνεδρίασαν πρόσφατα οι Γάλλοι Σοσιαλιστές, με την αριστερή πτέρυγα του κόμματος να καταλαβαίνει πλέον τους πραγματικούς σκοπούς του Βερολίνου.

Οι μήνες που ακολουθούν, διακινδυνεύω να το γράψω, θα μας εκπλήξουν με τη συμπεριφορά της γαλλικής κοινωνίας.

…………………………………………………………………………………….

* Ο Περικλής Γρύσπος είναι δημοσιογράφος