Οι Κούρδοι "καρφώνουν" και απειλούν την Άγκυρα

Οι Κούρδοι "καρφώνουν" και απειλούν την Άγκυρα

Του Κώστα Ράπτη

[Πηγή: Capital.gr,  30/09/2014]

Η έναρξη της διαδικασίας πολιτικής επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος ήταν ίσως το σημαντικότερο επίτευγμα της υπερδεκαετούς διακυβέρνησης της Τουρκίας από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Ένα επίτευγμα το οποίο έλαβε την επιβράβευση των ψηφοφόρων (καθώς ο Tayyip Erdoğan έλαβε το ήμισυ της κουρδικής ψήφου στις προεδρικές εκλογές, ενώ ο υποψήφιος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP Selahattin Demirtaş απέσπασε το 10% πανεθνικά), όμως κινδυνεύει να αναιρεθεί μέσα στο χάος που έσπειρε στην ευρύτερη περιοχή η προέλαση του Ισλαμικού Κράτους.

Ούτως ή άλλως οι συμμαχίες θυμίζουν τις ημέρες αυτές “περιστρεφόμενες πόρτες”: η Δαμασκός εμφανίζεται εμμέσως να επικροτεί τις επιδρομές των Αμερικανών και των συμμάχων τους εναντίον θέσεων των τζιχαντιστών στη συριακή επικράτεια, στον βαθμό τουλάχιστον που δεν πλήττουν αμάχους ή κυβερνητικές δυνάμεις, ελπίζοντας να αναδειχθεί σε αναγνωρισμένο εταίρο του εγχειρήματος. Η Μόσχα, έως τώρα μόνος μεγάλος σύμμαχος της Συρίας, επιμένει να καταγγέλλει τις αμερικανικές ενέργειες ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου, στον βαθμό που προσπερνούν τη συριακή κυβέρνηση.
Οι Κούρδοι της Συρίας, οι οποίοι με την ανοχή του καθεστώτος Assad επωφελήθηκαν του συριακού εμφυλίου για να εγκαθιδρύσουν δομές αυτονομίας στις περιοχές τους, συνήψαν συμμαχία με μικρότερες ισλαμιστικές οργανώσεις αντιπολιτευόμενων ανταρτών, προκαλώντας την καχυποψία της Δαμασκού αλλά και την μεγάλης κλίμακας επίθεση του Ισλαμικού Κράτους στα κουρδικά εδάφη, προκειμένου να μην προλάβουν να ισχυροποιηθούν οι ανταγωνιστές των τζιχαντιστών. Η δε Τουρκία, μετά από εβδομάδες επιδεικτικής αποχής από τις προσπάθειες συγκρότησης διεθνούς συνασπισμού εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, στέλνει μηνύματα ότι είναι πρόθυμη για ενεργό συμμετοχή στις επιχειρήσεις.

Η στάση της Άγκυρας είναι εγγενώς αντιφατική, καθώς κάθε τοποθέτησή της στα περιφερειακά ζητήματα προσδιορίζεται από τις ανησυχίες για την κατάσταση στο εσωτερικό της – και αντιστρόφως. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι προτού η διαδικασία ρύθμισης του Κουρδικού λάβει θεαματική τροπή (έναρξη άμεσου διαλόγου με τον έγκλειστο Κούρδο ηγέτη Abdullah Öcalan τον Ιανουάριο του 2013 και διάγγελμα του τελευταίου στις 21 Μαρτίου του ίδιου έτους για τερματισμό της ένοπλης πάλης και αποχώρηση των μαχητών από την τουρκική επικράτεια) οι συγκρούσεις με το ΡΚΚ είχαν ενταθεί καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2012, ως παρενέργεια της συριακής κρίσης.

Η επιδίωξη της Άγκυρας είναι να αποτρέψει την εμφάνιση μιας δεύτερης ημιανεξάρτητης κουρδικής οντότητας στα νότια σύνορά της, μετά από αυτήν του βόρειου Ιράκ, και η απόσπαση από την επιρροή του ΡΚΚ των Κούρδων της Συρίας. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις θερμές σχέσεις της Τουρκίας με την κυβέρνηση Barzani στο ιρακινό Κουρδιστάν, οι Κούρδοι της Συρίας μένουν πιστοί στο Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD), αδελφή οργάνωση του ΡΚΚ.

Η πολιορκία τις τελευταίες ημέρες από το Ισλαμικό Κράτος της κουρδικής πόλης Kobane στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία έχει οξύνει τα πνεύματα, καθώς το ΡΚΚ καταγγέλλει την Άγκυρα ότι επωφελείται της δράσης των τζιχαντιστών, ώστε το PYD να υποστεί ένα σημαντικό πλήγμα, αλλά ταυτοχρόνως και της ανθρωπιστικής κρίσης (με περισσότερους από 140.000 συρο-κούρδους να έχουν διασχίσει ως πρόσφυγες τα σύνορα), ώστε να υλοποιήσει το σχέδιό της για εισβολή του τουρκικού στρατού στην συριακή επικράτεια και δημιουργία ουδέτερης ζώνης.

Χαρακτηριστικά, ο Adem Uzun, μέλος του Κουρδικού Εθνικού Κογκρέσου στις Βρυξέλλες και μέλος της κουρδικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες του Όσλο με την Τουρκία το 2011, δήλωσε προς το BBC ότι η Άγκυρα ενισχύει τους τζιχαντιστές στις επιθέσεις τους εναντίον των Κούρδων της Συρίας, γεγονός που απειλεί με κατάρρευση και την ειρηνευτική διαδικασία με το ΡΚΚ.

Ο δε Cemil Bayik, στρατιωτικός διοικητής του ΡΚΚ, σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα al-monitor επιμένει ότι η Άγκυρα αποστέλλει ακόμη και σήμερα οπλισμό στους τζιχαντιστές και προειδοποιεί ότι ανάμεσα στο “Καντίλ” (τα όρη του βόρειου Ιράκ όπου εδρεύει η εξόριστη στρατιωτική ηγεσία του ΡΚΚ) και τον Öcalan υπάρχουν διακριτοί ρόλοι: άλλος είναι ο υπεύθυνος για τη διεξαγωγή και κήρυξη εχθροπραξιών και άλλος για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Κατηγορεί μάλιστα την κυβέρνηση Davutoğlu ότι απλώς “αγοράζει χρόνο” μέχρι τις τουρκικές βουλευτικές εκλογές του 2015, ενώ υπαναχωρεί στις δεσμεύσεις της έναντι του κουρδικού στοιχείου.

Ήδη από τις 24 Σεπτεμβρίου το ΡΚΚ με ανακοίνωσή του προειδοποιούσε με “κλιμάκωση του αγώνα σε κάθε πεδίο και με κάθε μέσο” από τα τέλη του μηνός και μετά, καθώς “το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αναίρεσε όλες τις προϋποθέσεις της εκεχειρίας που τηρείται τους τελευταίους 18 μήνες”..

Υπενθυμίζεται ότι στις γραμμές του στρατιωτικού σκέλους του PYD βρίσκονται περίπου 1.500 Κούρδοι με πολεμική εμπειρία στις τάξεις του ΡΚΚ, ενώ την Παρασκευή σημειώθηκαν συκγρούσεις στην τουρκική πλευρά των συνόρων ανάμεσα στις δυνάμεις καταστολής και Κούρδους διαδηλωτές που ήθελαν να εισχωρήσουν στην συριακή επικράτεια για να ενισχύσουν την άμυνα του Kobane έναντι των τζιχαντιστών. Η ένοπλη δράση του PYD και του ΡΚΚ ήταν άλλωστε καταλυτική για την απόκρουση της πρόσφατης γενοκτονικής επίθεσης του Ισλαμικού Κράτους κατά της μειονότητας των Γεζίντι στο βόρειο Ιράκ.

Την αντιφατική εικόνα ολοκληρώνει η επισήμανση του Tayyip Erdoğan ότι “οι πάντες καταγγέλλουν το Ισλαμικό Κράτος, ενώ σιωπούν για την εξίσου τρομοκρατική δράση του ΡΚΚ”, την ώρα που ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας Yalçın Akdoğan προέτρεπε το ΡΚΚ να εγκαταλείψει το Καντίλ για να ρίξει περισσότερες δυνάμεις στη μάχη κατά των τζιχαντιστών.