Ουκρανία και ΣΥΡΙΖΑ

Ουκρανία και ΣΥΡΙΖΑ

Μια ιστορική ευκαιρία για τον Τσίπρα

Tου Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου* 

07/09/2014

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία προσέφεραν μια σπάνια, ιστορική ευκαιρία στην Ελλάδα. Δυστυχώς ούτε η κυβερνώσα δεξιά, ούτε όμως και η αντιπολιτευόμενη αριστερά την εκμεταλλεύθηκαν. ‘Ισως η τελευταία και ο Αλέξης Τσίπρας έχουν ακόμα ένα παράθυρο ευκαιρίας να παίξουν σπουδαίο, πανευρωπαϊκής και παγκόσμιας σημασίας ρόλο, που θα είναι εξαιρετικά χρήσιμος και σημαντικός για την αριστερά, αν κληθεί αύριο να κυβερνήσει ή να διακόψει τα Μνημόνια. Εφόσον μπορέσει να εκφράσει ευρύτατες δυνάμεις στην Ευρώπη και παγκοσμίως, που ανησυχούν σφόδρα με την εξέλιξη της κρίσης στην Ουκρανία και τους κινδύνους που συνεπάγεται για την παγκόσμια ειρήνη και οικονομία. Η Ελλάδα και όλες οι πολιτικές της δυνάμεις όφειλαν και οφείλουν να αντιταχθούν αποφασιστικά στον πόλεμο κατά της Ρωσίας που ξεκίνησαν οι πιο εξτρεμιστικές δυτικές δυνάμεις (μια συμμαχία νεοσυντηρητικών και Μπρζεζίνσκι), αντί να ψηφίζουμε κυρώσεις οι οποίες στρέφονται εναντίον του εαυτού μας, της Ευρώπης και της παγκόσμιας ειρήνης, πρωταγωνιστώντας σε ένα φιλοαμερικανικό ντελίριο.

Ο Τσίπρας θα έπρεπε να ταχθεί επικεφαλής της προσπάθειας να εγκαταλείψει η ευρωπαϊκή αριστερά τη στάση «ίσων αποστάσεων» και «ήξεις αφίξεις ουκ εν πολέμω θνήξεις», αναλαμβάνοντας εκείνη μεγάλη διεθνή πρωτοβουλία να σταματήσει τώρα η άτυπη παγκόσμια σύρραξη που πάει να αρχίσει στην Ευρώπη και να λυθεί δημοκρατικά και ειρηνικά το ουκρανικό. Μια τέτοια λύση δεν μπορεί να παραγνωρίσει τις επιθυμίες των λαών και το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση που κήρυξε η Ρωσική Επανάσταση του 1917 και οι μεγάλες αντιαποικιακές επαναστάσεις. Αν η «ριζοσπαστική αριστερά» εξακολουθήσει να αφήνει και αυτό το μείζον για το μέλλον της Ευρώπης θέμα στην «εθνικιστική» ακροδεξιά, τότε δεν θα πρέπει να παραπονείται αν αύριο ηττηθεί και περιθωριοποιηθεί σε όλη την Ευρώπη, της Ελλάδας περιλαμβανομένης.

Ο πόλεμος δεν ξεκίνησε με ρωσική πρωτοβουλία αλλά με αιματηρό πραξικόπημα στο Κίεβο, με την επίσημη αμερικανική ενθάρρυνση, επιδοκιμασία και πρακτική βοήθεια, με ναζιστικές «ομάδες κρούσης», πραξικόπημα που ακύρωσε ευρωπαϊκή μεσολάβηση για ειρηνική επίλυση. Αναφερθήκαμε σε άρθρα μας στον τρόπο διάλυσης της ΕΣΣΔ, τη νομιμότητα των συνόρων, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης και δεν θα επανέλθουμε εδώ. Από τη στιγμή που η Δύση επεδίωξε επιβολή φιλο-ναζιστικού, αντιρωσικού καθεστώτος στην Ουκρανία δεν μπορεί να ζητάμε από τη Μόσχα να το δεχθεί και τους ρωσικούς πληθυσμούς να αποδεχθούν αδιαμαρτύρητα υπαγωγή τους σε πολλαπλά μη νομιμοποιούμενη εξουσία και στα πλαίσια παράλογων συνόρων που κατέλειπε η μη δημοκρατική σοβιετική διάλυση του 1991. ‘Αλλωστε ο πόλεμος δεν γίνεται για τη Μαριούπολη, αλλά με σχεδόν διακηρυγμένες επιδιώξεις:

α) την αποτροπή δημιουργίας Ευρασιατικής ‘Ενωσης από τις μεγαλύτερες πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, δηλαδή μιας πολύ φυσιολογικής διαδικασίας υπερεθνικής ολοκλήρωσης, αντίστοιχης με την ΕΕ ή τις λατιοναμερικανικές ολοκληρώσεις,

β) την ανατροπή του καθεστώτος Πούτιν, αν όχι τη φυσική εξόντωση των Ρώσων «εθνικιστών» που κυβερνούν στο Κρεμλίνο και την τοποθέτηση υποτελών στη Δύση ηγετών, ανάλογων με τους Μαφιόζους που κυβέρνησαν τη χώρα στα χρόνια του Γέλτσιν, με την ενθουσιώδη στήριξη και ενθάρρυνση των δυτικών πρωτευουσών. Η Δύση επιδιώκει τη δημιουργία συνθηκών εμφυλίου στην πρ. ΕΣΣΔ και, μακροπρόθεσμα, τη διάσπαση της Ρωσίας σε τέσσερα χαλαρά συνδεόμενα κράτη (αυτό περιγράφει ήδη το 1994 ο Μπρζεζίνσκι στη Μεγάλη Σακικέρα)

γ) την καταστροφή των σχέσεων Ευρώπης – Ρωσίας, κύριας προϋπόθεσης για την όποια ανεξαρτησία της Ευρώπης από τις ΗΠΑ

Τυχόν επιτυχία τέτοιων σχεδίων, μετά την πρωτοφανή καταστροφή από τις ίδιες δυνάμεις του αραβικού κόσμου και της μισής Αφρικής, μετά και την επίθεση κατά του κοινωνικού κράτους και της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, συνιστούν γιγαντιαίο βήμα προς πλανητική επικράτηση, περιλαμβανομένης της Ευρώπης, της δικτατορίας μιας «ολοκληρωτικής αυτοκρατορίας του Χρήματος, της παγκοσμιοποίησης». Μπροστά της ωχριούν οι μεσοπολεμικοί Ναζισμοί και Φασισμοί, τόσο χοντροκομμένοι μπροστά στον επελαύνοντα Τεχνομεσαίωνα. Θα μείνει βέβαια η Κίνα, απομονωμένη όμως και μόνη δύσκολα θα αντέξει τελικά κι αυτή την πίεση ενός εχθρικού περιβάλλοντος. Φυσικά, σε τέτοιο περιβάλλον δεν θα επιβιώσει κανένα μικρό έθνος, ούτε και το δικό μας – ήδη, κι αν δεν ξεσηκωθούμε σύντομα στην Ευρώπη, εξελισσόμεθα σε «υπολείμματα εθνών». Η σύγκρουση ανάμεσα στους προλετάριους του Ντονμπάς και τους φασίστες του Κιέβου έχει τη σημασία που είχαν στον καιρό τους οι μάχες της Βορείου Ηπείρου, της Κρήτης, του Λένινγκραντ, του Στάλινγκραντ. Ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο. Δεν μπορεί αριστερός να μη το καταλαβαίνει.

Θα μου πείτε τώρα η μικρή Ελλαδίτσα, ο μικρός ΣΥΡΙΖΑ θα πάνε να δυσαρεστήσουν κοτζάμ υπερδύναμη; Δεν υπάρχει δυστυχώς άλλος τρόπος να μεγαλώσεις σε τούτη τη γωνιά του κόσμου. Η Ελλάδα δεν μπορεί δηλαδή να σηκώσει το «βάρος» ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής, αλλά μπορεί να σηκώσει το βάρος της υποτέλειας, νέων οικονομικών αντιμέτρων, επιδείνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, να απαγορεύει στον εαυτό της (και η Κύπρος) στρατιωτικές σχέσεις με τη Μόσχα, δυνητικό ανάχωμα σε τουρκο-αμερικανικές απειλές; Δεν έχει η Αθήνα περιθώριο ανεξάρτητης πολιτικής, αλλά έχει περιθώριο να βλέπει την Άγκυρα να παίρνει όλο το «παιχνίδι» με τους Ρώσους; Αν δεχθούμε τέτοια λογική, σημαίνει ότι έχουμε τελειώσει ως χώρα και δεν μπορούμε να επιδιώξουμε την αποκατάσταση της πληγείσης με τις Δανειακές ανεξαρτησίας μας. Γίναμε το πρώτο έθνος-ζητιάνος στην ήπειρο. 

Έπαθε τίποτα η Ελλάδα, εκτός του να γίνει «διπλωματική υπερδύναμη», από τις πρωτοβουλίες του Ανδρέα Παπανδρέου (άρνηση κυρώσεων για Τζάμπο, «’Εξη», Αραφάτ); ‘Επαθε η Τουρκία αρνούμενη χρήση εδάφους της για εισβολή στο Ιράκ, κατασκευάζοντας αγωγό με τη Ρωσία, επικρίνοντας σφόδρα το Ισραήλ; Η πειθήνια ευθυγράμμιση της ελληνικής διπλωματίας με την Ουάσιγκτον δεν εντυπωσιάζει. Εκπλήσσει όμως η εντυπωσιακή αδράνεια του ΣΥΡΙΖΑ (παρά την αρκετά καλή θέση του), αδράνεια ακόμα και στο ανθρωπιστικό θέμα καταδίκης των ωμοτήτων κατά των Ρώσων αμάχων, τη στιγμή μάλιστα που ζητάμε ρωσική συμπαράσταση στους ροδακινοπαραγωγούς!!! Με την ευκαιρία, επισημαίνουμε ότι ορισμένοι αριστεροί (νομίζουμε όχι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ) τρέφουν αβάσιμες αυταπάτες, θανατηφόρες ψευδαισθήσεις ως προς τον ενδεχόμενο ρόλο των ΗΠΑ απέναντι σε αριστερή κυβέρνηση. Ξέχασαν ότι ο τελευταίος αριστερός ηγέτης που πίστευε ότι θα τον βοηθήσει η Αμερική να φτιάξει τη χώρα του λεγόταν Γκορμπατσώφ. Με ανάλογες «ιδέες» διέλυσε την πατρίδα του σε έξη χρόνια (εδώ δεν θα χρειαζόταν ούτε εξάμηνο), μετατρεπόμενος ο ίδιος, από Πρόεδρος υπερδύναμης και «αρχιερέας» του παγκόσμιου κομμουνισμού σε διεθνή πιτσαδόρο (η γυναίκα του, που κατάλαβε τι έκαναν, πέθανε από τη στενοχώρια της). Ο Δημήτρης Χριστόφιας πίστεψε ότι, αν ανέτρεπε τον Παπαδόπουλο, θα τον βοηθούσαν οι ‘Αγγλοι να λύσει το Κυπριακό παίρνοντας Νόμπελ (και οι Ισραηλινοί να εκμεταλλευθεί τα πετρέλαια). Τώρα δεν μπορεί να κυκλοφορήσει καλά-καλά στην Κύπρο - τον αποφεύγουν και οι σύντροφοί του. ‘Ολοι ξέρουμε άλλωστε τι συνέβη στην Ελλάδα και το ΠΑΣΟΚ με τον έξαλλο «φαν» των ΗΠΑ Γιώργο Παπανδρέου και την ομάδα του. Ελπίζουμε ότι δεν χρειάζεται να επαναλαμβάνουμε διαρκώς την ιστορία μας!

Ο γράφων δεν αγνοεί την ανάγκη ελιγμών, συμβιβασμών, «εκμετάλλευσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων» (όχι εκμετάλλευσης από αυτές!). Υπάρχουν όμως συμβιβασμοί και συμβιβασμοί. Υπάρχει Μπρεστ-Λιτόφσκ (που έγινε μετά, όχι πριν την επανάσταση!), υπάρχει και Βάρκιζα. Ένα είναι βέβαιο. Δεν συνιστά τακτική να κάνεις προκαταβολικά παραχωρήσεις για να εξευμενίσεις τα αφεντικά. Τις ενθυλακώνουν και σε πετάνε σα «στυμμένη λεμονόκουπα». Μια μικρή χώρα πρέπει να είναι απρόβλεπτη, τόνισε ο Ανδρέας Παπανδρέου στη πρώτη του, ιστορική συνέντευξη ως Πρωθυπουργός, στο αμερικανικό Time, το 1981.

Για να ανατρέψει Μνημόνια και Δανειακές, να ανακτήσει τη χαμένη εθνική ανεξαρτησία, κυριαρχία και αξιοπρέπειά της, η Ελλάδα (και η Κύπρος) έχει ανάγκη, εκτός όλων των άλλων, μεγάλου κινήματος υπεράσπισής της στην Ευρώπη (για το οποίο δεν έγινε τίποτα επί μία τετραετία και χωρίς το οποίο η όλη πολιτική της αριστεράς είναι απολύτως «στον αέρα»), όπως χρειάζεται και γεωπολιτικούς συμμάχους εκτός Ευρώπης. Μόνο αν η Ελλάδα δεν θεωρηθεί δεδομένη υπάρχει περίπτωση να την «προσέξουνε» και να μην τη συντρίψουνε, μόνο αν γίνει εκφραστής πολύ ευρύτερων των δικών της αναγκών και προβλημάτων μπορεί να φτιάξει συμμαχίες. Μια μεγάλη πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την ειρήνη στην Ευρώπη του Τσίπρα θα είχε ιστορική σημασία για τον ίδιο, την αριστερά, την Ελλάδα.

*Δημοσιεύτηκε στον Δρόμο της Αριστεράς, 6.9.2014