Το παιχνίδι της “δημιουργικής καταστροφής” στην Ουκρανία

Το παιχνίδι της “δημιουργικής καταστροφής” στην Ουκρανία

του Κώστα Ράπτη

[Πηγή: Capital.gr, 06/05/2014]

Είναι δυνατόν να ενθαρρύνεις μια φιλική κυβέρνηση να δώσει μια σύγκρουση την οποία γνωρίζεις ότι θα χάσει; Το ερώτημα, απευθυνόμενο προς τον Λευκό Οίκο, το έθεσε ο Αμερικανός συντηρητικός σχολιαστής Pat Buchanan, με αφορμή την ουκρανική κρίση. Όμως ο Buchanan βρίσκεται εκτός του mainstream της αμερικανικής πολιτικής, ώστε να καταστήσει αντικείμενο ευρύτερης συζήτησης το προφανές: ότι δηλ. η Ουάσιγκτον παίζει το παιχνίδι της “δημιουργικής καταστροφής”, ακολουθώντας μια συνειδητή στρατηγική καταβύθισης της Ουκρανίας στο χάος.

Πρόκειται για ένα σύνθετο παιχνίδι, το οποίο φέρνει το Κρεμλίνο αντιμέτωπο με δύο δυνατότητες, που αμφότερες συνιστούν ήττα για τη ρωσική πολιτική, ενώ αμφότερες προσκομίζουν οφέλη στις ΗΠΑ: είτε η Μόσχα θα συρθεί σε μια στρατιωτική επέμβαση ανοιχτού χρονικού ορίζοντα, η οποία θα δικαιολογήσει την πολιτικο-οικονομική της απομόνωση, είτε θα παρακολουθεί απαθώς την χρήση βίας εναντίον ομοεθνών της, την ώρα που οι προγραμματισμένες για τις 25 Μαΐου ουκρανικές εκλογές θα νομιμοποιούν την φεβρουαριανή “αλλαγή καθεστώτος” στο Κίεβο.

Ότι η Ουάσιγκτον αποτελεί τον “χορογράφο” των εξελίξεων, όπως ισχυρίζεται ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov, στηρίζεται όχι μόνο στη γνωστή πλέον (και “προφητική”) υποκλαπείσα συνομιλία της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Victoria Nuland τον Δεκέμβριο, αλλά και στην ενδιαφέρουσα χρονική σύμπτωση της επίσκεψης του επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών John Brennan στο Κίεβο με την πρώτη (ατυχήσασα) “αντιτρομοκρατική επιχείρηση” των ουκρανικών αρχών εναντίον των ρωσόφωνων αυτονομιστών στα ανατολικά της χώρας, της επίσκεψης του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Joe Biden με την δεύτερη “αντιτρομοκρατική επιχείρηση”, και της εγκατάστασης στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας δεκάδων στελεχών του FBI και της CIA, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, με την τρίτη και μεγαλύτερη έως τώρα “αντιτρομοκρατική επιχείρηση”.

Πολιτικοί ηγέτες και μέσα ενημέρωσης της Δύσης τονίζουν την ανάγκη να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της Ουκρανίας και να διεξαχθούν κανονικά οι εκλογές της 25ης Μαΐου – παραβλέποντας χαρακτηριστικά το παράδοξο ότι μία “μεταβατική” κυβέρνηση χωρίς εκλογική νομιμοποίηση όχι μόνο παίρνει πρωτοβουλίες καθοριστικές για το μέλλον της χώρας (π.χ. την υπογραφή του πολιτικού σκέλους της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ε.Ε.), αλλά και διανύει τον δρόμο προς τις κάλπες εν μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον τμήματος του πληθυσμού της – γεγονός που σε άλλες περιπτώσεις θα εξασφάλιζε απόφαση “ανθρωπιστικής επέμβασης” της “διεθνούς κοινότητας”, ενώ τώρα κρίνεται από την αντιπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Samantha Power ως “λελογισμένη και όχι δυσανάλογη” αντίδραση…

Ασφαλώς, οι ιθύνοντες του Κιέβου δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μία εξουσία ταγμένη στο εθνικό συμφέρον, όταν βλέπουν την πολιτική τους επιβίωση μόνο ως “προβοκάτορες” σε ένα ευρύτερο πολιτικό παιχνίδι – όποιο κόστος και αν έχει αυτό για τη χώρα τους. Όμως, και εδώ τα συμφέροντά τους συμπίπτουν με αυτά του υπερατλαντικού παράγοντα, δεν επενδύουν στην εκτόνωση της κρίσης, μέσω της παύσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων και της επεξεργασίας μιας πανεθνικής πολιτικής συμφωνίας, αλλά στο βάθεμα του ρήγματος και την επίρριψη στη Μόσχα όλων των ευθυνών για την σταδιακή κατάρρευση της Ουκρανίας.

Από αυτή την άποψη τα γεγονότα της 2ας Μαΐου στην Οδησσό είναι αποκαλυπτικά, όταν η αντίδραση του Barack Obama στον φόνο δεκάδων ανθρώπων ήταν η επισήμανση “του δικαιώματος και του καθήκοντος της ουκρανικής κυβέρνησης να διαφυλάσσει την τάξη στην επικράτειά της”. Η απάθεια των αστυνομικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια των τραγικών γεγονότων, η ανυπαρξία έκτοτε οποιασδήποτε ποινικής έρευνας για το μακελειό, η προφυλάκιση των επιζησάντων και η ανακοίνωση του Ουκρανού υπουργού Εσωτερικών ότι την αστυνόμευση της Οδησσού θα αναλάβουν ομάδες “εθελοντών πολιτοφυλακών”, εικονογραφεί αποστομωτικά το πώς γίνεται αντιληπτό στο Κίεβο αυτό το “καθήκον”.

Με δεδομένη την πολιτική απάθεια της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού της Ουκρανίας όλο το προηγούμενο διάστημα, το ανεμπόδιστο ξεδίπλωμα της δράσης λίγων χιλιάδων ακροδεξιών φανατικών προσφέρει το “πλεονέκτημα” της όξυνσης των εντάσεων σε σημείο, ώστε η εμφύλια σύγκρουση να καταστεί “αυτοεκπληρούμενη προφητεία” – φιλοδωρώντας τη Ρωσία με ένα “αποτυχημένο κράτος” στα σύνορά της. Επιπλέον, η μετατόπιση της αντιπαράθεσης σε εθνοτικό πεδίο, αποκρύπτει τις κοινωνικές εντάσεις που αποτελούν την βαθύτερη αιτία της αναταραχής και εξηγούν το γιατί από όλους τους ρωσόφωνους της Ουκρανίας στο κίνημα αμφισβήτησης της κεντρικής εξουσίας πρωτοστατούν οι ανθρακωρύχοι του Ντονμπάς. Πάντως, ο εχθρός στον οποίο δηλώνουν ότι αντιστέκονται οι αυτονομιστές δεν είναι οι “Ουκρανοί”, αλλά οι “φασίστες” και οι “ολιγάρχες”.