Κυρίαρχος του παιχνιδιού ο Πούτιν

Κυρίαρχος του παιχνιδιού ο Πούτιν

ΟΥΚΡΑΝΙΑ - Ο Ρώσος πρόεδρος κάλεσε τους αυτονομιστές να αναβάλουν το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής και ανακοίνωσε απόσυρση των στρατευμάτων από τα σύνορα. Διπλωματική μπλόφα «βλέπουν» ΗΠΑ, Κίεβο και ΝΑΤΟ

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 08/05/2014] 

Πρόκειται για διπλωματική μπλόφα, όπως υπαινίχθηκαν ο Λευκός Οίκος, το αμερικανικό Πεντάγωνο και το ΝΑΤΟ; Είναι πράγματι… «κουραφέξαλα», όπως έσπευσε να δηλώσει ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, μεταβατικός πρωθυπουργός της Ουκρανίας; Το μόνον βέβαιο είναι ότι με τη χθεσινή παρέμβαση-ελιγμό στην ουκρανική κρίση, ο Ρώσος Βλαντίμιρ Πούτιν άλλαξε άρδην τους όρους του «παιχνιδιού», πετώντας με δύναμη το «μπαλάκι» στο «τερέν» του Κιέβου και της Δύσης.

Εχοντας στο πλευρό του λοιπόν τον προεδρεύοντα του ΟΑΣΕ και πρόεδρο της «ουδέτερης» Ελβετίας, Ντιντιέ Μπουρκχάλτερ -ο οποίος παρουσίασε έναν «οδικό χάρτη» για την επίλυση της κρίσης, στο τρίπτυχο εκεχειρία, εθνικός διάλογος για αποκεντροποίηση εξουσιών και εκλογές-, ο Πούτιν κάλεσε χθες, στο… παρά πέντε, τους ρωσόφωνους της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, «τους οπαδούς της ομοσπονδοποίησης της χώρας» όπως χαρακτηριστικά είπε, «να αναβάλουν το δημοψήφισμα που έχει προγραμματιστεί για τις 11 Μαΐου».

Ζήτησε επίσης από τις ουκρανικές δυνάμεις να σταματήσουν αμέσως κάθε στρατιωτική επιχείρηση στα ανατολικά. Τόνισε πως είναι αναγκαίο να αφοπλιστούν πάραυτα οι εξτρεμιστικές, νεοφασιστικές δυνάμεις. Και κάλεσε το Κίεβο «να αρχίσει απευθείας, γνήσιο και ολοκληρωμένο διάλογο με τους εκπροσώπους της ανατολικής Ουκρανίας», «που θα δώσει την ευκαιρία τους κατοίκους αυτών των περιοχών να λάβουν εγγυήσεις για τα νόμιμα δικαιώματά τους, εντός της Ουκρανίας».

Αιφνιδιασμός

Προς ολοκλήρωση δε των κινήσεων καλής διπλωματικής θέλησης -στις οποίες τον έχει πολλάκις καλέσει να προβεί υπό την απειλή κυρώσεων η Δύση- ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι «αποσύραμε τις δυνάμεις μας», οι οποίες «σήμερα δεν βρίσκονται στα ουκρανικά σύνορα, αλλά σε περιοχές όπου διεξάγουν τα τακτικά γυμνάσιά τους» – κάτι που το ΝΑΤΟ και το Πεντάγωνο αμφισβήτησαν ευθέως, ανακοινώνοντας εν χορώ πως δεν υπάρχει καμία ένδειξη αλλαγής στη συγκέντρωση στρατευμάτων από τη ρωσική πλευρά της μεθορίου…

Παρά όμως τις όποιες αντιδράσεις -μέχρι και των ίδιων των ρωσόφωνων αυτονομιστών, που μάλλον δεν περίμεναν αυτόν τον ελιγμό του Κρεμλίνου- φαίνεται ότι αυτή τη φορά υπάρχει πράγματι ένα «παράθυρο» μισάνοιχτο για την υπό προϋποθέσεις αποκλιμάκωση της κρίσης. Εφόσον αυτές εκπληρωθούν, τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος, τότε θα μπορούσε να συναινέσει ακόμη σε αυτό για το οποίο τώρα «καίγονται« Ευρωπαίοι, Αμερικανοί και ΔΝΤ: τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών της 25ης Μαΐου, που θα δημιουργήσουν μια -επίπλαστη έστω- αίσθηση πολιτικής σταθερότητας στην Ουκρανία, προτού αρχίσουν να γίνονται αισθητές στον πληθυσμό οι συνέπειες του σκληρότατου μνημονίου.

Ισως ουδόλως τυχαία άλλωστε -παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις- την ώρα που στη Μόσχα ο Πούτιν τα έλεγε με τον επικεφαλής του ΟΑΣΕ (σε μια συνάντηση που είχε κανονιστεί προ ημερών τηλεφωνικά μεταξύ του ίδιου του Ρώσου προέδρου και της Γερμανίδας καγκελαρίου), στο Βερολίνο υπήρξε έτερο κρίσιμο τετ α τετ, μεταξύ της Ανγκελα Μέρκελ και του Πέτρο Ποροσένκο.

Για όσους δεν σας λέει κάτι το τελευταίο όνομα -που στο Κίεβο ακούγεται εντόνως τελευταία-, πρόκειται για τον Ουκρανό «βασιλιά της σοκολάτας», έναν από τους πλουσιότερους εγχώριους ολιγάρχες, βουλευτή, πρώην υπουργό, πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ουκρανίας και σήμερα Νο1 στις δημοσκοπήσεις προεδρικό υποψήφιο, εν όψει της αναμέτρησης της 25ης Μαΐου. Για την ακρίβεια, στις τελευταίες σφυγμομετρήσεις, ο Ποροσένκο «φλερτάρει« με την εκλογή από τον α′ γύρο, συγκεντρώνοντας ποσοστό 48,8%: σχεδόν τριπλάσιο από αυτό της βασικής αντιπάλου του, Γιούλια Τιμοσένκο!

Με το πέρας της άτυπης λοιπόν συνάντησής του με τη Μέρκελ, ο Ποροσένκο είπε αυτά που όφειλε προς εσωτερική κατανάλωση να πει: ότι «για τους τρομοκράτες (ρωσόφωνους αυτονομιστές) πρέπει να βρούμε μια γλώσσα που κατανοούν και αυτή είναι η βία», καθώς και ότι η Δύση θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία. Στη συνέχεια, ωστόσο, μπήκε στο… παρασύνθημα. «Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε δημοψήφισμα, όχι όμως υπό την απειλή των όπλων», είπε. «Μετά τις προεδρικές εκλογές, αφού αποκαταστήσουμε τον νόμο και την τάξη, θα είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με οποιονδήποτε, για οποιοδήποτε δημοψήφισμα, ακόμη και για τη συνταγματική αναθεώρηση».

Ανταλλαγή αιχμαλώτων

Προς το παρόν, ωστόσο, όλα αυτά είναι ακόμη στα λόγια, με αποτέλεσμα η κατάσταση επί των ανατολικών ουκρανικών εδαφών να παραμένει εξαιρετικά ρευστή. Μετά πάντως τη χθεσινή έφοδο-αστραπή στη Μαριούπολη -όπου οι ντόπιοι ρωσόφωνοι μιλούν για 5 νεκρούς και 15 συλληφθέντες, ανάμεσά τους και ο αυτόκλητος «υπουργός Αμυνας» της περιφέρειας του Ντονέτσκ, Ιγκόρ Κακιντζιάνοφ- οι ουκρανικές δυνάμεις αποχώρησαν το απόγευμα, αφήνοντας και πάλι ελεύθερο το πεδίο στους καταληψίες αυτονομιστές.

Σχεδόν ταυτόχρονα, δε, στο Σλαβιάνσκ, οι ουκρανικές αρχές έκαναν με τους εκεί ρωσόφωνους ανταλλαγή κρατουμένων: τρεις συλληφθέντες Ουκρανοί αξιωματικοί των υπηρεσιών ασφαλείας SBU έναντι τριών συλληφθέντων αυτονομιστών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο αυτοανακηρυχθείς «κυβερνήτης» του Ντονέτσκ, Πάβελ Γιούργιεβιτς Γκουμπάριεφ.

Σήμερα, εν τω μεταξύ, οι επικεφαλής των εξεγερμένων στην περιφέρεια Ντονέτσκ θα συνεδριάσουν επί του αιτήματος-διαταγής του Βλαντίμιρ Πούτιν για «πάγωμα» του δημοψηφίσματος της Κυριακής, με τις πιθανότητες απόρριψης να θεωρούνται από μηδαμινές έως ανύπαρκτες. Και με «φόντο» αυτές τις εξελίξεις, ο προεδρεύων του ΟΑΣΕ αναχώρησε από τη Μόσχα αργά χθες το απόγευμα, με προορισμό τις Βρυξέλλες, όπου θα έχει διά ζώσης κρίσιμες διαβουλεύσεις με την ευρωπαϊκή ηγεσία, ενώ θα βρίσκεται σε διαρκή τηλεφωνική επικοινωνία με αξιωματούχους σε ΟΗΕ και ΗΠΑ.

Εάν βέβαια και αυτή η μεσολάβηση τελικά αποτύχει, όλα τα ενδεχόμενα θα είναι πλέον ανοιχτά. Αλλωστε, ο Πούτιν μίλησε για αναβολή και όχι ακύρωση του δημοψηφίσματος στα ανατολικά της Ουκρανίας. Κυριακή λοιπόν, κοντή γιορτή…