Αποδοκιμάσθηκε η λιτότητα στην Ισπανία

Αποδοκιμάσθηκε η λιτότητα στην Ισπανία

"Στον αγύριστο, κλέφτες" γράφει το χαρτί που κρατά μια Ισπανίδα ψηφοφόρος, ενώ ο κόσμος πανηγυρίζει για το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών στην Ισπανία (24 Μαΐου 2015)

Του Κώστα Ράπτη

[Πηγή: Capital.gr, 25/05/2015]

Μέχρι πρότινος ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός της Ισπανίας Mariano Rajoy μπορούσε να αισιοδοξεί ότι οι βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου θα επιβραβεύσουν την πολιτική λιτότητας που εφάρμοσε, καθώς η χώρα έχει εγκαταλείψει την ύφεση και η οικονομία τρέχει με τον ισχυρότερο ρυθμό ανάπτυξης των τελευταίων ετών. 

Ωστόσο, οι ρυθμοί της πολιτικής ζωής είναι πολύ διαφορετικοί: το εκλογικό σώμα δεν έχει ακόμη ξεπεράσει το σοκ των πολιτικών λιτότητας – πόσω μάλλον που η μαρτυρούμενη ανάκαμψη δεν επαρκεί για να θεραπεύσει το γεγονός ότι το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού βρίσκεται στην ανεργία ή για να αντιστρέψει την πραγματικότητα 100.000 εξώσεων. Επιπλέον, αλλεπάλληλα σκάνδαλα έχουν αγγίξει από το Λαϊκό Κόμμα (λόγω των “μαύρων ταμείων”) και σειρά τοπικών αξιωματούχων, μέχρι τον πρώην γενικό διευθυντή του ΔΝΤ Ροδρίγο Ράτο (προφυλακισμένο πλέον για φοροδιαφυγή) και τη βασιλική οικογένεια.

Εξ ού και οι διαθέσεις των ψηφοφόρων στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής, για την ανάδειξη 8.000 δημάρχων και 13 από τα 17 περιφερειακά συμβούλια της Ισπανίας, υπήρξαν κατεξοχήν τιμωρητικές, με το Λαϊκό Κόμμα να χάνει τα δύο πέμπτα των ψηφοφόρων του σε σύγκριση με το 2011, οπότε ήρθε θριαμβευτικά στην εξουσία. Αντίστοιχα ζημιωμένοι είναι όμως και οι αντιπολιτευόμενοι Σοσιαλιστές, καθώς ο άλλοτε κραταιός δικομματισμός που κυριάρχησε στην ισπανική πολιτική ζωή καθ' όλη την περίοδο μετά την υιοθέτηση δημοκρατικού Συντάγματος το 1978 εμφανίζεται να δίνει τη θέση του σε ένα τοπίο κατακερματισμένο. Το άθροισμα της δύναμης των δύο μεγάλων κομμάτων περιορίζεται στο 52%, ενώ σε καμία από τις περιφέρειες δεν καταγράφεται αυτοδυναμία.

Το “χάος της Ανδαλουσίας”, όπως ονομάσθηκε το αποτέλεσμα των εκλογών τον Μάρτιο στη μεγαλύτερη ισπανική περιφέρεια (και άλλοτε προπύργιο των Σοσιαλιστών), φαίνεται πως αποτελεί το μέλλον ολόκληρης της Ισπανίας – η οποία θα πρέπει να εκπαιδευτεί σε μια κουλτούρα συνεργασιών άγνωστη στη μεταπολιτευτική της ιστορία.

Οι ρυθμιστές είναι δυνάμεις καινοφανείς: το Podemos, που ξεπήδησε από το Κίνημα των Αγανακτισμένων έχει προωθηθεί στην τρίτη θέση καταγράφοντας (παρά την πρόσφατη δημοσκοπική του κάμψη και τις εσωτερικές τριβές που σηματοδότησε η πρόσφατη ηχηρή αποχώρηση από την ηγεσία του εκ των συνιδρυτών του, Juan Carlos Monedero) σημαντικές επιτυχίες, ιδίως όπου επιδίωξε ευρύτερες συνεργασίες με λοιπές αριστερές δυνάμεις.

Τον τόνο δίνουν τα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς στη Βαρκελώνη η 41χρονη ακτιβίστρα κατά των εξώσεων Ada Colau, επικεφαλής του ψηφοδελτίου Barcelona en Comu, νίκησε, έστω και με βραχεία κεφαλή, τον μέχρι τώρα δήμαρχο Xavier Trias, ενώ στη Μαδρίτη η προβεβλημένη δήμαρχος (του Λαϊκού Κόμματος) Esperanza Aguirre εξασφάλισε μόλις 21 έδρες, έναντι 20 του ψηφοδελτίου Ahora Madrid, με επικεφαλής την αριστερή συνταξιούχο δικαστή Manuela Carmena. Τα αποτελέσματα αυτά σηματοδοτούν αφενός την υποχώρηση των δυνάμεων του καταλανικού αυτονομισμού μπροστά στην ανάδειξη του κοινωνικού ζητήματος και αφετέρου τα σοβαρά διλήμματα που αντιμετωπίζει πλέον το Σοσιαλιστικό Κόμμα, οπουδήποτε προκύπτει η δυνατότητα μιας μη δεξιάς πλειοψηφίας. Στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη, τη Valencia η κεντροδεξιά δήμαρχος Rita Barberá θα εγκαταλείψει τη θέση της μετά από 24 χρόνια.

Για τον Iglesias η εκλογική βραδιά ήταν “μαγική και ιστορική”, καθώς, όπως υποστήριξε ζούμε “μια άνοιξη αλλαγής που δεν αντιστρέφεται και θα μας οδηγήσει μέχρι τον Νοέμβριο”.

Η κατάλυση του παλαιού κομματικού σκηνικού συμπληρώνεται και από τον φιλελεύθερο σχηματισμό Ciudadanos “('Πολίτες”) ο οποίος κατέγραψε επιτυχίες (αν και μικρότερες των προεκλογικά αναμενόμενων) και πάντως έχει προωθηθεί σε θέση ρυθμιστή για τις μετεκλογικές διεργασίες.