Η ΑΝΙΣΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

Η ΑΝΙΣΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

Του ΑΠ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ  

[Πηγή: iskra, 10/03/2015]

Η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους ΒΒ (Βερολίνο/ Βρυξέλλες) ήταν εξ αρχής άνιση. Όχι επειδή οι ΒΒ είναι πλούσιοι και ισχυροί και η Ελλάδα φτωχή και αδύναμη. Αλλά επειδή στις διαπραγματεύσεις κερδίζει όποιος, εκτός από επιχειρήματα, έχει όπλο πάνω (ή κάτω) από το τραπέζι, όπλο εκβιασμού. Η διαπραγματευτική δεξιοτεχνία είναι απαραίτητη αλλά έχει βαρύνουσα σημασία όταν οι πλευρές είναι ισοδύναμες, όταν καμία δεν μπορεί να εκβιάσει την άλλη. Αλλιώς ο αδύναμος υποκύπτει όσο του επιβάλλει η αδυναμία του, διδάσκει ο Θουκυδίδης. Ο φόβος των ΒΒ (ή μέρος τους) ότι με grexit η ΕΕ θα οδεύσει σε διάλυση είναι το (άρρητο) όπλο της κυβέρνησης.

Τι ακριβώς διαπραγματευόμαστε; Αμέσως μόλις άρχισαν οι διαπραγματεύσεις με τους ΒΒ έγινε κραυγαλέα φανερό ότι τα λίγα που ζητούσαμε (το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης) δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς εθνική αξιοπρέπεια. Η αξιοπρέπεια ήταν ταυτόχρονα στόχος αλλά και προϋπόθεση για μια επιτυχή διαπραγμάτευση. Μέσα σε λίγες μέρες, για να μην πούμε ώρες, άλλαξε η ατζέντα. Ο κόσμος κατάλαβε σε χρόνο μηδέν ότι στο τραπέζι δεν ήταν απλώς μερικά δισεκατομμύρια αλλά η αξιοπρέπεια της χώρας. Αν κερδίζαμε τη μάχη της αξιοπρέπειας θα παίρναμε και τα λεφτά για να βγούμε από τη κρίση. Και όχι τα Μνημόνια για να βυθιζόμαστε στο δανειακό τέλμα όλο και περισσότερο, όπως έως τώρα.

Ο Τσίπρας είχε από την πρώτη στιγμή διακηρύξει ότι η στήριξη του κόσμου ήταν όρος επιτυχίας. Ο κόσμος κινητοποιήθηκε αυθόρμητα, όχι δυναμικά από την αρχή αλλά με αυξανόμενη διάθεση και αυτοπεποίθηση. Η κυβέρνηση ωστόσο ούτε επιζήτησε ούτε ενθάρρυνε τον κόσμο να συνεχίσει την κινητοποίησή του. Ούτε ως κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, με τόσους και τόσους διαμαρτυρόμενους στην ΚΟ και στην ΚΕ, επιχείρησε να διατηρήσει ζωντανή τη λαϊκή αντίδραση. Το όπλο «λαός στους δρόμους» έμεινε εκτός διαπραγμάτευσης. Πρόβλημα: ό, τι δεν χρησιμοποιείς το χάνεις.

Το γιατί το όπλο «λαός στους δρόμους» περιέπεσε σε αχρηστία έχει ασφαλώς ενδιαφέρον, ίσως συζητηθεί μελλοντικά στον ΣΥΡΙΖΑ ή από άλλους, ιστορικούς. Μοναδική παρατήρηση εδώ είναι πως ο περιορισμός της συζήτησης στα «σαλόνια», ευρωπαϊκά ή ελληνικά, καθιερώνει επισήμως και στην Αριστερά, ως κυβέρνηση, την αντίληψη πως οι ειδικοί (υπουργοί κλπ) είναι οι μόνοι ικανοί και κατάλληλοι να γνωρίζουν και να διαχειριστούν «λεπτά» θέματα. Οπότε πολλά, και η «εθνική αξιοπρέπεια», πίπτουν ως μάνα εξ ουρανού, ως δώρο επαϊόντων, επί αμαθών πεινώντων και διψώντων. Η βαθιά ρίζα του «πατερούλη», του «σταλινισμού» που τόσοι και τόσοι καταγγέλλουν, κυοφορείται ακριβώς μ’ αυτή την αντίληψη. Και αυτό είναι ίσως το μικρότερο κακό.

Το χειρότερο είναι ότι όταν ο κόσμος καλείται εν τη πράξη σε αδράνεια, όταν θεωρείται ανίκανος να αντιληφθεί όχι ασφαλώς τους ελιγμούς/χειρισμούς αλλά το αναγκαίο γιατί συμβιβασμός σημαίνει και υποχωρήσεις (ένα βήμα πίσω, ίσως και περισσότερα, εν αναμονή βημάτων μπροστά) τότε ο κόσμος παραμένει στο «στάτους» της «κοινής γνώμης» και ποτέ δεν μετατρέπεται σε λαό.

Όπως όλοι ξέρουμε η «κοινή γνώμη» είναι άστατη, τρεις μέρες απείχε το Ωσανά από τη Σταύρωση. Ή κατά πως το είπε ο Βάρναλης για τον καλό λαό: «φρόνιμα και τακτικά πάω μ’ εκείνον που νικά». Σημειωτέον ότι δεν μιλάω για «ενημέρωση του λαού», κάτι που έρχεται εκ των έξω, από τους «ειδικούς» (πχ τους δημοσιογράφους), αλλά για λαϊκή συμμετοχή στα δρώμενα. Δεν χρειάστηκε και πολλή ενημέρωση ο κόσμος για να κατέβει στους δρόμους ούτε επειδή του έλειψαν οι πληροφορίες αποσύρθηκε στον καναπέ του.

Κατά τα άλλα, με μπρος και πίσω, η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί, χωρίς οριστική ρήξη, χωρίς κανείς να παραδώσει τα όπλα, ούτε Βάρκιζα ούτε Κούγκι. Ο Ντράγκι τρίζοντας τα δόντια θα δώσει κάποια χρήματα, ο Σόϊμπλε μάλλον θα πάψει να λέει την τρόϊκα, τρόϊκα, αλλά θα τη δεχόμαστε στην Αθήνα,  χωρίς τσαμπουκάδες, όμως, προσβολές και mail, (τι φοβισμένα ανθρωπάκια οι τέως!), η ευγένεια υποχρεώνει λένε οι Γάλλοι. Η Ελλάδα φυσικά δεν έχει συμμάχους, ούτε για τα μάτια. Ο πανικός είναι μη διαλυθεί εντελώς το μαγαζί, έχουν πληθύνει οι φωνές εναντίον του ευρώ κι αυτό μας σώζει προσώρας. Παρεμπιπτόντως, λαϊκό κίνημα, δεξιό, αλλά όχι φασιστικό όπως ηλιθίως (αλλά όχι αθώα) επιμένουν μερικοί, αναπτύσσεται στη Γαλλία και στην Ιταλία. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συμμαχία με τους ΑΝΕΛ και πράττει άριστα έστω και αν δεν έχει δοθεί η προφανής ιδεολογική διάσταση της λαϊκής πατριωτικής σύμπραξης. Αν τα κινήματα αυτά βρεθούν στην κυβέρνηση θα είναι πιθανοί σύμμαχοι -στην πολιτική δεν υπάρχουν φίλοι, μόνο σύμμαχοι. Ας το σκεφτούμε.