Τουρκικός δάκτυλος πίσω από τις επιθέσεις με χημικά στη Συρία;

Τουρκικός δάκτυλος πίσω από τις επιθέσεις με χημικά στη Συρία;

Μια νέα οπτική για το τι έγινε στις πολύνεκρες επιθέσεις με χημικά στη Συρία και στο πώς αυτές συνδέονται και με την αλλαγή στάσης της Ουάσινγκτον που «πάγωσε» τη στρατιωτική επίθεση κατά της Δαμασκού παρουσιάσει σε άρθρο του με τίτλο «The Red Line and the Rat Line» ο Αμερικανός δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς.

[Πηγή: Antinews, 09/04/2014]

Γιατί ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα έκανε πίσω την τελευταία στιγμή από την εξαπόλυση στρατιωτικής επίθεσης κατά της Συρίας, στις αρχές του περασμένου φθινοπώρου, όταν κατήγγειλε ότι η Δαμασκός ξεπέρασε τα όρια χρησιμοποιώντας απαγορευμένα χημικά όπλα, και συγκεκριμένα νευροπαραλυτικό αέριο Σαρίν, σε μια σειρά από περιπτώσεις κατά των ενόπλων της αντιπολίτευσης και αθώων πολιτών;

Κατά τον γνωστό Αμερικανό ερευνητή δημοσιογράφο Σέιμουρ Χερς, η απάντηση είναι η εμπλοκή της Τουρκίας σε αυτές. Μια εμπλοκή, που στοιχειοθετήθηκε, κατά τον Χερς, μέσα από σειρά ερευνών και αξιοποιήθηκε ως επιχείρημα από την, ούτως ή άλλως, εντελώς απρόθυμη ηγεσία του αμερικανικού ΓΕΣ να προχωρήσει σε στρατιωτική επέμβαση κατά της Συρίας, επιλογή που θεωρούσε εξαρχής ατελέσφορη και καταστροφική, εκτιμώντας ότι θα έχει συνέπειες σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής, οι οποίες δεν θα μπορούν να ελεγχθούν.

Ένας από τους βασικούς λόγους που το αμερικανικό Πεντάγωνο εμφανιζόταν διστακτικό, κατά τον Χερς, είναι ότι υπήρχαν σοβαρά ερωτηματικά για τον ρόλο που διαδραμάτιζαν στις εξελίξεις στη Συρία μια σειρά από χώρες της περιοχής, αρχής γενομένης από την Τουρκία. Κατά τις πληροφορίες του δημοσιογράφου, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν είχε άμεση επαφή με σειρά ενόπλων αντικαθεστωτικών ομάδων, εντός Συρίας, μεταξύ των οποίων και το ακραία ισλαμιστικό Μέτωπο αλ Νούσρα. Γνώριζαν, επίσης, ότι ανάμεσα στις ιδέες που είχαν συζητηθεί για το πώς θα έρθει σε δύσκολη θέση ο Άσαντ ήταν και η χρήση απαγορευμένων χημικών όπλων.

Επίσης, οι αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες φέρονται να γνώριζαν από την άνοιξη του 2013 ότι ορισμένες ένοπλες αντικαθεστωτικές ομάδες στη Συρία είχαν τη δυνατότητα να αναπτύξουν χημικά όπλα. Κατά τον Χερς, το θέμα τίθεται σαφώς σε 5σέλιδη απόρρητη έκθεση που παραδόθηκε στον αναπληρωτή διευθυντή των Μυστικών Υπηρεσιών του Στρατού (DIA), Ντέιβιντ Σεντ, στις 20 Ιουνίου 2013, όπου κατονομάζεται το Μέτωπο αλ Νούσρα ότι «έχει πυρήνα παραγωγής χημικών όπλων», τον οποίο πιθανότατα εξέλιξε στην πάροδο χρόνων στους κόλπους της αλ Κάιντα. Στην ίδια έκθεση σημειώνεται και ο ρόλος του «τουρκικού και του σαουδαραβικού παράγοντα» στην υλοποίηση των σχεδίων του Μετώπου αλ Νούσρα.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάη , δέκα μέλη του Μετώπου συνελήφθησαν στην νότια Τουρκία και η τοπική αστυνομία είχε δημοσιοποιήσει ότι μετέφεραν δύο κιλά σαρίν. Από αυτούς, οι πέντε αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από σύντομη κράτηση και οι άλλοι πέντε αφέθηκαν ελεύθεροι αναμένοντας τη δίκη. Ταυτόχρονα, η τουρκική διπλωματία μεθοδικά και συντονισμένα προσπάθησε να υποβαθμίσει την είδηση της σύλληψης και τη σημασία της.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό δημοσιογράφο, η δυσφορία της αμερικανικής στρατιωτικής ηγεσίας μετατράπηκε σε σοβαρή ανησυχία όταν μετά την επίθεση με χημικά της 21^ης Αυγούστου στην Γκούτα έξω από τη Δαμασκό, ο πρόεδρος Ομπάμα ζήτησε από το Πεντάγωνο να εκπονήσει σχέδιο επίθεσης στη Συρία. Επί ημέρες, ο Λευκός Οίκος απέρριπτε τη λίστα στόχων που παρέδιδε το Πεντάγωνο εκτιμώντας ότι «δεν θα είναι αρκετά επώδυνη» για τον Άσαντ, με αποτέλεσμα στο τέλος το σχέδιο επίθεσης να έχει μετατραπεί σε σχέδιο ολοκληρωτικού πολέμου που θα προϋπέθετε σαφώς και χρήση χερσαίων δυνάμεων και θα οδηγούσε σε ολοκαύτωμα. Σε εγρήγορση είχαν τεθεί οι στρατιωτικές δυνάμεις, και κυρίως η αεροπορία, και της Βρετανίας και της Γαλλίας. Κατά τις πληροφορίες του Χερς, ο Ομπάμα είχε ορίσει τα ξημερώματα της 2ας Σεπτεμβρίου ως ώρα μηδέν για την έναρξη της επιχείρησης. Γι αυτό και προκλήθηκε έκπληξη όταν ο Ομπάμα, στις 31 Αυγούστου, δήλωσε ότι θα απευθυνθεί στο Κογκρέσο για να ζητήσει την ψήφο του ως προς την εξαπόλυση επίθεσης.

«Κενά» στη διερεύνηση των επιθέσεων με χημικά εντός Συρίας

Γιατί η αλλαγή στάσης; Λίγες μόλις μέρες μετά την επίθεση της 21^ης Αυγούστου, πράκτορες των ρωσικών στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών συγκέντρωσαν δείγματα από το αέριο που χρησιμοποιήθηκε στην Γκούτα, το ανέλυσαν και «φρόντισαν να φτάσει» μέρος του δείγματος και τα δικά τους συμπεράσματα στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Το υλικό στάλθηκε σε βρετανικό στρατιωτικό εργαστήριο (στο Porton Down, στο Wiltshire) και εντοπίστηκε νευροπαραλυτικό αέριο. Στο πλαίσιο της συμφωνίας για τον περιορισμό των χημικών όπλων, ΗΠΑ, Ρωσία και άλλες μεγάλες δυνάμεις ανταλλάσσουν πληροφορίες για τη σύνθεση που τα χημικά όπλα της καθεμίας έχουν, έτσι ώστε να μπορεί να εντοπιστεί από πού προέρχεται κάτι. Μέσα σε λίγες μέρες, μετά από σχετικό μυστικό αίτημα, η Δαμασκός προώθησε, πιθανότατα δια μέσου Μόσχας, στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες τη σύνθεση των χημικών που διαθέτει.

Οι πηγές του Χερς στις βρετανικές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες υποστηρίζουν ότι από τις εξετάσεις στα εργαστήρια δεν μπορούσε να προσδιοριστεί η ακριβής σύνθεση του αερίου που είχε χρησιμοποιηθεί με αποτέλεσμα να είναι εντελώς έωλο το επιχείρημα ότι η χρήση έγινε από το συριακό στρατό, που ήταν γνωστό ότι διέθετε σαρίν συγκεκριμένης σύνθεσης. Η συριακή αντιπολίτευση με τη βοήθεια ορισμένων δυτικών ΜΜΕ (τα διάφορα δείγματα που Γάλλοι δημοσιογράφοι υποστήριζαν ότι μετέφεραν από τη Συρία) «κάλυψε» το κενό επιμένοντας ότι από «εξετάσεις που έγιναν είναι σαρίν που έχει ο συριακός στρατός». Ο αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΣ, στρατηγός Μάρτιν Ντέμπσεϊ, όμως, αξιοποίησε τα μέγιστα τα προβληματικά αποτελέσματα των εργαστηρίων προκειμένου να αποδείξει στο Λευκό Οίκο ότι «κάτι δεν πάει καλά» και ότι «δεν μπορεί να αιτιολογηθεί η επίθεση».

Το πλήρες εύρος της συνεργασίας των ΗΠΑ με Τουρκία, Σ. Αραβία και Κατάρ, στο δίκτυο υποστήριξης των ενόπλων στη Συρία δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί ούτε επισήμως ποτέ η Ουάσινγκτον παραδέχτηκε ότι συμμετέχει σε αυτό που η CIA ονομάζει «η γραμμή του αρουραίου» και φαίνεται να εγκρίθηκε στις αρχές του 2012. Δια του δικτύου αυτού, όπλα κα πυρομαχικά δια της Τουρκίας έφταναν στη συριακή αντιπολίτευση. Κατά τον Χερς, υπάρχουν απόρρητα έγγραφα που αναφέρουν ότι η συμφωνία προβλέπει χρηματοδότηση της αγοράς των όπλων και του δικτύου από Τουρκία, Σ. Αραβία και Κατάρ, και μεταφορά του οπλισμού, από διάφορα σημεία του πλανήτη αλλά κυρίως από τη Λιβύη και το οπλοστάσιο του Καντάφι, στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας, με την ευθύνη της CIA και της βρετανικής ΜΙ6. Η συνεργασία αυτή μεταξύ των δύο μυστικών υπηρεσιών κατέστησε εφικτό και για τη CIA να μην παρουσιάσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα στο Κογκρέσο όπως υποχρεούται δια της αμερικανικής νομοθεσίας, λόγω του ότι αποτελούσε «συνεργασία με ξένη υπηρεσία».

Στην υπόθεση του δικτύου αυτού κομβικό ρόλο φέρεται να διαδραμάτιζε το αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη της Λιβύης όπου και δολοφονήθηκε ο Αμερικανός πρέσβης Στήβενς, στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Μετά την επίθεση, τα πραγματικά κίνητρα της οποίας παραμένουν άγνωστα, η CIA αποσύρθηκε από την επιχείρηση «υποστήριξης» του δικτύου το οποίο, όμως, συνέχισε να προμηθεύει με όπλα τους Σύρους ενόπλους χωρίς, απλώς, πλέον οι ΗΠΑ να έχουν καλή εικόνα του τι συμβαίνει.

Η «στροφή» των ΗΠΑ και η τουρκική δυσαρέσκεια

Στα τέλη του 2012, οι αμερικανικές και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες άρχισαν να διαμορφώνουν την άποψη ότι ο Άσαντ τείνει να κερδίσει τον πόλεμο και εισηγήθηκαν τη σταδιακή τήρηση αποστάσεων από τους ενόπλους αντιπάλους τους και αλλαγή τακτικής. Η πρόταση αυτή φέρεται, κατά τις πηγές του Χερς, να προκάλεσε τεράστιο εκνευρισμό στην Αγκυρα, η οποία είχε επενδύσει χρόνο, χρήμα και πολλή διπλωματία στην επιχείρηση κατά του Άσαντ και τώρα βρισκόταν εντελώς εκτεθειμένη. Μετά από αυτές τις εξελίξεις είναι που οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες αρχίζουν, την άνοιξη του 2013, να λαμβάνουν πληροφορίες ότι η ΜΙΤ συνεργάζεται στενά με το ισλαμιστικό Μέτωπο αλ Νούσρα και επιδιώκει την κατασκευή και χημικών όπλων.

Στόχος, κατά τις πηγές του Χερς, ήταν να «εκβιαστεί» η αμερικανική ηγεσία και άλλες δυτικές δυνάμεις προκειμένου να αναλάβουν ενεργότερη δράση στη Συρία για να μην πάνε όλα χαμένα για την τουρκική εξωτερική πολιτική. Επιπλέον, ο κίνδυνος αν επικρατήσει τελικά ο Άσαντ όλοι οι ακραίοι ισλαμιστές που η Αγκυρα έθρεψε και στήριξε να «στραφούν» προς την Τουρκία και ν’ αρχίσουν να δρουν εκεί, δεν ήταν (και δεν είναι) διόλου αμελητέος.

Οι πρώτες επιθέσεις με χημικά σημειώθηκαν την άνοιξη του 2013 αλλά δεν υπήρξε αντίδραση από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον, τον Μάη του 2013, ο Ερντογάν, συνοδευόμενος από τον αρχηγό της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και τον υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, επέμεινε πολύ ότι η συριακή ηγεσία «ξεπέρασε τις κόκκινες γραμμές με τη χρήση χημικών όπλων», ενώ ο Ομπάμα τόνιζε ότι πρέπει να εξακριβωθεί τι ακριβώς έχει συμβεί. Ακολούθησε η μεγάλη επίθεση στην Γκούτα, στις 21 Αυγούστου.

Όσο οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, και ιδιαίτερα του στρατού, συνέλλεγαν στοιχεία για το τι έγινε στην Γκούτα στις 21 Αυγούστου και το τι γίνεται γενικώς στα πεδία μάχης της Συρίας, τόσο συνέκλιναν στο συμπέρασμα ότι πίσω από τις μεγάλες επιθέσεις με χημικά βρισκόταν τουρκικός δάκτυλος, τόσο στο σχεδιασμό της επίθεσης (προμήθεια του υλικού, κατασκευή του όπλου, εκπαίδευση για τη χρήση του) όσο και στην επιλογή του τόπου και του χρόνου πραγματοποίησής της (κοντά στη Δαμασκό την ώρα που οι επιθεωρητές του ΟΗΕ θα βρίσκονταν εκεί). Κατά τις πηγές του Χερς, μέσα στις στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες, η εμπλοκή της Τουρκίας στην επίθεση με χημικά της Γκούτα επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι μετά την πραγματοποίησή της, Τούρκοι αξιωματούχοι εμφανίζονται ενθουσιασμένοι και πεπεισμένοι ότι «η κόκκινη γραμμή των ΗΠΑ ξεπεράστηκε» σε συνομιλίες τους που έχουν (τι περίεργο) υποκλαπεί.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι δεν είναι τυχαίο ότι το ζήτημα του ποιος βρίσκεται πίσω από τις χημικές επιθέσεις, ιδιαίτερα αυτήν της 21^ης Αυγούστου, δεν έχει θιχτεί διόλου από τη στιγμή που η εξαπόλυση επίθεσης κατά της Συρίας αναβλήθηκε «μέχρι νεοτέρας» από το Λευκό Οίκο, και προχώρησε η συμφωνία για το συριακό χημικό αφοπλισμό που παρουσίασε, σαν από μηχανής θεός, η ρωσική διπλωματία την κατάλληλη στιγμή. Ο Χερς υποστηρίζει ότι οι πηγές του στις αμερικανικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες του είπαν ότι ο χειρισμός της ηγεσίας Ερντογάν, με δεδομένα όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία, δεν είναι καθόλου εύκολος καθώς η Τουρκία είναι μια «ειδική περίπτωση στο πλαίσιο των αμερικανικών σχεδιασμών» στην περιοχή και είναι και μέλος του ΝΑΤΟ. «Θα μπορούσαμε δημόσια να διατυπώσουμε αυτές τις κατηγορίες, βασισμένες στα στοιχεία που έχουμε, αν ήταν κάποιος άλλος, αλλά όχι κατά της Τουρκίας», φέρονται να δήλωσαν εκτιμώντας ότι αν η Ουάσινγκτον αποκαλύψει την εμπλοκή της ηγεσίας Ερντογάν στις επιθέσεις με αέρια στη Συρία, θα είναι καταστροφή για την αμερικανική πολιτική και η Τουρκία, συνολικά, θα στραφεί κατά των ΗΠΑ και της Δύσης προκαλώντας πολύ μεγάλο πονοκέφαλο σε όλους τους εμπλεκομένους.

Επιμέλεια: Μάρκο Πόλο